σερβικό εθνικό καπέλο From Wikipedia, the free encyclopedia
Η σαϊκάτσα (σερβικά κυριλλικά: шајкача, σερβικά λατινικά: šajkača, προφέρεται ʃǎjkatʃa) είναι το σερβικό εθνικό καπέλο. Πήρε την ονομασία της από τους Σέρβους ενόπλους, τους σαϊκάς, που προστάτευαν την Αυστριακή Αυτοκρατορία από τους Οθωμανούς Τούρκους τον 18ο αιώνα. Χρησιμοποιήθηκε ευρέως από τους Σέρβους κατά την πρώτη Σερβική Εξέγερση και αποτέλεσε βασικό στοιχείο της στολής του σερβικού στρατού, από τις αρχές του 19ου αιώνα μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα. Από τις αρχές του 20ου αιώνα είναι δημοφιλές εθνικιστικό σύμβολο στη Σερβία.
Ένα καπέλο Σαϊκάτσα | |
Χρήση | |
---|---|
Κάλυμμα κεφαλής στολίσκου ποταμόπλοιου (18ος αιώνας) Στρατιωτικό κάλυμμα κεφαλής (19ος αιώνας– σήμερα) Εθνικό σύμβολο (σύγχρονο)[1] | |
Προέλευση | |
Σερβία του 18ου αιώνα |
Είναι συνήθως μαύρο, γκρι ή πράσινο και κατασκευασμένο από μαλακό, σπιτικό ύφασμα. Σήμερα το φορούν κυρίως ηλικιωμένοι άνδρες στις αγροτικές περιοχές της Σερβίας.
Η σαϊκάτσα είναι ένα παραδοσιακό καπέλο που φοριέται από τους άντρες στη σερβική ύπαιθρο.[2] Είναι το εθνικό καπέλο της Σερβίας[3] και πιστεύεται ότι προέρχεται από τη Σερβική περιοχή του Μπανάτου κατά τον 18ο αιώνα, όταν οι σαϊκάσι (Σέρβοι στρατιώτες στην υπηρεσία της Αυστριακής Αυτοκρατορίας) φρουρούσαν το Δούναβη και το Σάβα ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και φορούσαν καπέλα σε σχήμα αναποδογυρισμένης βάρκας, τα σάικα (σέρβικα: Шајка). Φοριόταν ευρέως ανάμεσα στους Σέρβους την εποχή της πρώτης σερβικής εξέγερσης, όταν οι άνδρες του Σέρβου Καραγιώργη Πέτροβιτς άρχισαν να σταματούν να φορούν τα τουρκικά φέσια.[4]
Το τυπικό καπέλο των αγροτών από την περιοχή Σουμάντιγια της Σερβίας,[5] η σαϊκάτσα απέκτησε τελικά έναν διπλό σκοπό: στις ειρηνικές περιόδους φοριόταν στην ύπαιθρο και κατά τη διάρκεια του πολέμου έγινε μέρος της τυποποιημένης Σερβικής στρατιωτικής στολής.[6] Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το καπέλο φορούσαν τακτικά οι στρατιώτες του Βασιλείου της Σερβίας.[7] Η Σερβία τελικά ξεπέρασε μια συνδυασμένη αυστροουγγρική, γερμανική και βουλγαρική εισβολή το 1915, και το 1916 το φόρεμα της σαϊκάτσας, μαζί με άλλες σερβικές λαϊκές ενδυμασίες, απαγορεύτηκε από τις βουλγαρικές αρχές μετά την βουλγαρική κατοχή της νότιας Σερβίας.[8] Μετά τον πόλεμο, η χρήση του καπέλου στη Βοσνία έγινε υποχρεωτική από τις σερβικές αρχές αντί των τουρκικών φεσιών.[9]
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τη σαϊκάτσα φορούσαν οι άτακτοι Σέρβοι Τσέτνικ στο κατεχόμενο από τον Άξονα Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας.[10] Φορέθηκε επίσης από Σέρβους Παρτιζάνους. Μετά τον πόλεμο, αντικαταστάθηκε από το καπέλο Τιτόβκα στις ένοπλες δυνάμεις της κομμουνιστικής Γιουγκοσλαβίας.[11]
Η σαϊκάτσα φορέθηκε από Σέρβους στρατιώτες και παραστρατιωτικούς κατά τη διάρκεια του Πολέμου στη Κροατία και στον Πόλεμο στη Βοσνία και υιοθετήθηκε από τις σερβοβόσνιες δυνάμεις ως επίσημο κάλυμμα κεφαλής του Στρατού της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας(σερβικά: Vojska Republike Srpske, VRS).[12] Οι τάφοι των Σέρβων στρατιωτών που σκοτώθηκαν στη μάχη του Βούκοβαρ, έφεραν ως στολίδι γλυπτές σαϊκάτσα αλλά μετά την επανένταξη του Βούκοβαρ στην Κροατία, οι τάφοι βανδαλίστηκαν επανειλημμένα και τελικά η σερβική κοινότητα της πόλης τοποθέτησε πιο ουδέτερες ταφόπλακες.[13] Ο βομβαρδισμός του ΝΑΤΟ του 1999 στη Γιουγκοσλαβία είδε τις αλυσίδες του McDonalds στη Σερβία να προωθούν τα προϊόντα τους, διανέμοντας αφίσες οι οποίες απεικόνιζαν τη σαϊκάτσα που στεκόταν πάνω από τις χρυσές αψίδες του λογότυπου του McDonalds σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της εθνικής υπεροχής της Σερβίας.[14]
Σχεδιασμένο με μια κορυφή σχήματος V, με τη μορφή ενός αναποδογυρισμένου σάικα,[4] η σαϊκάτσα είναι στενή και τυπικά σε μαύρο ή γκρι χρώμα.[15] Είναι συνήθως κατασκευασμένη από μαλακό, σπιτικό ύφασμα[16] και φοριέται χωρίς σύμβολα κατά τη διάρκεια ειρηνικών περιόδων. Σε περιόδους πολέμου, περιέχει κονκάρδες με τον σερβικό δικέφαλο αετό[17] και το σύνθημα Μόνο η ενότητα σώζει τους Σέρβους συχνά εμφανίζεται στο καπέλο.[3] Η σαϊκάτσα που φορούσαν οι Σέρβοι στρατιώτες κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου είχε μη-αντανακλαστική κορυφή και περιείχε με ένα βασιλικό μονόγραμμα.[18]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.