Προπάνιο
Οργανική ένωση αποτελούμενη από μία ανθρακική αλυσίδα με 3 άτομα άνθρακα, πάνω στην οποία βρίσκονται προσκολλημένα 8 άτομα υδρογόνου / From Wikipedia, the free encyclopedia
Το προπάνιο[1] είναι οργανική ένωση, με μοριακό τύπο C3H8, ο οποίος αναπτύσσεται συχνά στον ημισυντακτικό του τύπο, CH3CH2CH3, ενώ επίσης παριστάνεται με τις συντομογραφίες PrH και EtMe. Με βάση το σύστημα κωδικής ονομασίας που ξεκίνησε με τους φθοροχλωράνθρακες έχει τον κωδικό R-290. Ειδικότερα, είναι αλκάνιο με 3 άτομα άνθρακα ανά μόριο. Το χημικά καθαρό προπάνιο, στις «κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος», δηλαδή σε θερμοκρασία 25 °C και υπό πίεση 1 atm, είναι αέριο, αλλά επειδή η κρίσιμη θερμοκρασία του είναι 96,672 °C, δηλαδή μεγαλύτερη από την κανονική θερμοκρασία περιβάλλοντος, μπορεί να μεταφέρεται και χρησιμοποιείται υγροποιημένο με συμπίεση, σε ειδικές φιάλες. Είναι ένα παραπροϊόν του φυσικού αερίου (ως 5%) αλλά και της διύλισης του αργού πετρελαίου, όπου βρίσκεται στο κλάσμα διύλισης των υγραερίων του, κυρίως μαζί με τις παραπάνω ενώσεις: αιθάνιο, προπυλένιο, βουτάνιο, ισοβουτάνιο, ισοβουτυλένιο και βουτυλένιο[2][3][4].
Προπάνιο | |||
---|---|---|---|
Γενικά | |||
Όνομα IUPAC | Προπάνιο Τρικαρβάνιο | ||
Άλλες ονομασίες | Μεθυλαιθάνιο Διμεθυλομεθάνιο | ||
Χημικά αναγνωριστικά | |||
Χημικός τύπος | C3H8 | ||
Μοριακή μάζα | 44,1 amu | ||
Σύντομος συντακτικός τύπος | CH3CH2CH3 | ||
Συντομογραφίες | PrH, EtMe | ||
Αριθμός CAS | 74-98-6 | ||
SMILES | CCC | ||
InChI | 1/C3H8/c1-3-2/h3H2,1-2H3 | ||
Αριθμός RTECS | TX2275000 | ||
Αριθμός UN | 1978 | ||
PubChem CID | 6334 | ||
ChemSpider ID | 6094 | ||
Δομή | |||
Μήκος δεσμού | C-H: 108,7 pm C-C: 153,51 pm | ||
Είδος δεσμού | C-H: ελαφρά πολωμένος ομοιοπολικός δεσμός σ (1s-2sp3) C-C: ομοιοπολικός δεσμός σ (2sp3-2sp3) | ||
Πόλωση δεσμού | C-H: 3% | ||
Γωνία δεσμού | HCC: 111,17° | ||
Μοριακή γεωμετρία | τριτετραεδρική | ||
Φυσικές ιδιότητες | |||
Σημείο τήξης | −187,6 °C | ||
Σημείο βρασμού | −42,09 °C | ||
Κρίσιμη θερμοκρασία | 96,672 °C | ||
Κρίσιμη πίεση | 41,9367382 atm | ||
Πυκνότητα | 2,0098 kg/m³ (αέριο στους 0 °C, 1013 mbar πίεση) 581,2 kg/m³ (υγρό στο σημείο βρασμού). | ||
Διαλυτότητα στο νερό | 70 g/m³ (20 °C) | ||
Τάση ατμών | 10 atm (25,6 °C) | ||
Εμφάνιση | Άχρωμο και άοσμο αέριο | ||
Χημικές ιδιότητες | |||
Θερμότητα πλήρους καύσης | 2.200 kJ/mole | ||
Βαθμός οκτανίου | 97,1 | ||
Βαθμός κετανίου | -20 | ||
Ελάχιστη θερμοκρασία ανάφλεξης | -135 °C | ||
Σημείο αυτανάφλεξης | 472 °C | ||
Επικινδυνότητα | |||
Εξαιρετικά εύφλεκτο (F+) | |||
Φράσεις κινδύνου | R12 | ||
Φράσεις ασφαλείας | S2, S9, S16, S33 | ||
Κίνδυνοι κατά NFPA 704 | |||
Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa). |
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα Προπάνιο |
Ανακαλύφθηκε το 1857 από το γάλλο χημικό Μαρσελέν Μπερτελό (Marcellin Berthelot), ενώ έγινε εμπορικά διαθέσιμο στις ΗΠΑ από το 1911. Το προπάνιο (όπως προαναφέρθηκε) είναι ένα συστατικό του κλάσματος των υγραερίων του πετρελαίου (Liquefied Petroleum Gases). Το προπάνιο ως καύσιμο έχει χαμηλότερη ενεργειακή πυκνότητα όγκου, αλλά υψηλότερη ενεργειακή πυκνότητα μάζας και καίγεται με καθαρότερη καύση σε σύγκριση με τη βενζίνη ή τον άνθρακα[5] και γι' αυτό χρησιμοποιείται συχνά (όντας συστατικό του υγραερίου) ως καύσιμο για κινητήρες εσωτερικής καύσης, συσκευές φλόγας οξυγόνου - αερίου, ψησταριές, φορητές εστίες, κεντρικές θερμάνσεις και αερόστατα θερμού αέρα.