From Wikipedia, the free encyclopedia
Ξυλόμαλλο (αγγλ. wood wool, στη Β. Αμερική και excelsior) ονομάζεται το ινώδες υλικό που αποτελείται από ίνες ξύλου και χρησιμοποιείται σε διάφορες εφαρμογές, ή το υλικό που συντίθενται σε πλάκες (πάνελς) ως ένα οικοδομικό υλικό, εξαιρετικά ελαφρύ με καλές θερμομονωτικές, αντιπυρικές και ηχομονωτικές ιδιότητες.[1][2]
Στην περίπτωση των πλακών, μακριές και πολύ λεπτές ξυλώδεις ίνες συγκολλούνται μαζί με ένα συνδετικό μέσο (συνήθως ανόργανο ορυκτό) και οι ελαφριές πλάκες που παράγονται έχουν πολλαπλές εφαρμογές. Το ξυλόμαλλο παράγεται είτε από φυσική ξυλεία, είτε από ξυλεία που ήδη έχει ανακυκλωθεί.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, ο όρος ξυλόμαλλο αναφέρεται με τον αγγλικό όρο, excelsior[1][3] με βάση ορολογία από τη Δασική Υπηρεσία των ΗΠΑ, από το έτος 1961. Ο όρος ξυλόμαλλο αναφέρεται μόνο για ένα μικρό ποσοστό της συνολικής παραγωγής, που αποτελείται από ειδικές ποιότητες εξαιρετικά λεπτού και μακρύινου υλικού.[4]
Το ξυλόμαλλο[5], με βάση τη βιομηχανική τυποποίηση των προϊόντων στις ΗΠΑ, φέρει τον κωδικό "SIC 2429" (Wood wool).[6] Ο αυτός όρος χρησιμοποιείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ για αριθμό εξωτερικού εμπορίου, το ξυλόμαλλο παρακολουθείται με τον αριθμό "HTS 4405.00.00", όπως και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τελωνείων.[7]
Το ξυλόμαλλο υφίσταται μία τεχνική ταξινόμηση ανάλογα με τις ιδιότητές του.
Η αμερικανική τεχνική προδιαγραφή, PPP-E-911, ίσχυε από το 1973 και με βάση αυτή ταξινομούνταν τα κλάσματα ινών του ξυλόμαλλου. Ωστόσο, αυτή ακυρώθηκε το 1991. Η νέα προδιαγραφή που είναι σε ισχύ σήμερα, ταξινομεί τα διάφορα προϊόντα ξυλόμαλλου σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα:[8]
| Πίνακας 1. Μέγεθος ινών του τύπου 1 για τις άριστες ποιοτικά κατηγορίες Α και Β | |||
|---|---|---|---|
| Κλάση | Ονοματολογία | Πάχος ινών (σε χιλιοστόμετρα) | Πλάτος ινών (σε χιλιοστόμετρα) |
| 1 | Εξαιρετικά λεπτό | 0,15 | 0,50 |
| 2 | Κανονικό | 0,30 | 0,50 |
| 3 | Πολύ λεπτής μορφής | 0,38 | 0,78 |
| 4 | Λεπτής μορφής | 0,45 | 0,78 |
| 5 | Μεσαίας μορφής | 0,53 | 1,04 |
| 6 | Χονδροειδές | 0,38 | 4,22 |
Το ξυλόμαλλο έχει πολλές χρήσεις και εφαρμογές, παραδείγματος χάριν:
Σε μορφή πάνελ δηλ. πλακών, δύναται το ξυλόμαλλο να αξιοποιηθεί ως ακολούθως:
Οι ίνες του ξυλόμαλλου μπορούν να συμπιεστούν και όταν αφαιρεθεί η πίεση, επανέρχονται στον αρχικό τους όγκο. Αυτή είναι μια πολύτιμη ιδιότητα για την ελαχιστοποίηση του όγκου τους κατά τις μεταφορές.
Λόγω του μεγάλου όγκου και της μεγάλης ειδικής επιφάνειάς του, το ξυλόμαλλο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για εφαρμογές όπου και όταν απαιτείται κατακράτηση νερού ή υγρασίας. Το πλάτος των ξυλωδών ινών κυμαίνεται από 1,5 έως 20 χιλιοστόμετρα, ενώ το μήκος τους -συνήθως- είναι 500 χιλιοστόμετρα (ανάλογα με τη μέθοδο παραγωγής που εφαρμόζεται).
Στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχουν σήμερα τεχνικές προδιαγραφές για τις διαστάσεις, την οξύτητα (pH), την περιεκτικότητα σε υγρασία, καθώς και την ελάχιστη επιτρεπτή περιεκτικότητα τόσο σε σκόνη και σε μικροτεμαχίδια, για όλους τους τύπους του ξυλόμαλλου. Τα ανωτέρω ορίζονται από το Βρετανικό πρότυπο BS 2548[18] το οποίο αρχικά εκδόθηκε το 1954 και στη συνέχεια αναθεωρήθηκε και επικαιροποιήθηκε το 1986.[19]
Οι ίνες του ξυλόμαλλου όταν αναμιγνύονται μαζί με τσιμέντο ή/και μαγνησίτη, παράγονται "συγκολλημένες" πλάκες ή σανίδες ξυλόμαλλου. Οι πλάκες από συγκολλημένο ξυλόμαλλο θεωρούνται φιλικές προς το περιβάλλον. Είναι καλά μονωτικά υλικά και δεν περιέχουν οργανικές συγκολλητικές ουσίες.[20][21]
Το ξυλόμαλλο αυτό καθεαυτό, θεωρείται ως οικολογικό υλικό, αφενός λόγω της χαμηλής ενέργειας που καταναλώνεται για την παρασκευή του, και αφετέρου διότι απαρτίζεται από ένα μη τοξικό (μη επιβλαβές) και ανανεώσιμο φυσικό υλικό, το ξύλο.
Το ξυλόμαλλο παράγεται με ειδική κοπή σε κομμάτια ξυλείας, πριονισμένα ή στρογγυλά, τετράγωνα ή διαχωρισμένα[4] από είδη λεύκης[22], πεύκου, ερυθρελάτης ή ευκαλύπτου.[23] Για θερμομονωτικές χρήσεις, βασική πρώτη ύλη είναι η Αμερικανική λεύκη, γνωστή ως aspen (Populus tremuloides).[24]
Το ξυλόμαλλο μπορεί να παραχθεί είτε σε οριζόντιες[25] είτε σε κάθετες μηχανές τεμαχισμού.[26][27]
Περαιτέρω επεξεργασία μπορεί να περιλαμβάνει και πλύση (με νερό), ώστε να απομακρυνθεί η περιττή και ανεπιθύμητη σκόνη.[28] Η επεξεργασία του ξυλόμαλλου περιλαμβάνει επίσης την ξήρανσή του για μείωση της υγρασίας[29] του, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των προδιαγραφών[19] (8-10%).
Τέλος, το ξυλόμαλλο μπορεί να βαφτεί με διάφορες φυσικές χρωστικές για να παραχθεί μια ποικιλία χρωματισμένων ινωδών προϊόντων.[30]
Μαλλί από βελόνες πεύκου έχει αναφερθεί ως ένα προϊόν, που ήταν προγενέστερο του ξυλόμαλλου.[31] Σύμφωνα με τον Ε. Λίττελ,[32] πρώτη παρασκευή μιας μορφής ξυλόμαλλου έγινε στην πόλη Μπρεσλάου της Σιλεσίας (σήμερα της Πολωνίας) από τον φον Πάνεβιχ. Αναφέρεται, με βάση μία πηγή, ότι το έτος 1842 αγοράστηκαν σημαντικές ποσότητες από πρωταρχικό "ξυλόμαλλο" από ένα νοσοκομείο στη Βιέννη. Ωστόσο, η διαδικασία ήταν με χημική επεξεργασία κάποιου άγνωστου τύπου, και χρησιμοποιήθηκαν κυρίως πευκοβελόνες από το είδος της δασικής πεύκης.
Στην Αγγλία, ένα άλλο προϊόν, τότε γνωστό ως "μαλλί από ξύλο", δηλ. πρωταρχικής μορφής ξυλόμαλλο, παρήχθη με τη χημική πολτοποίηση και διάσπαση ξύλινων τεμαχιδίων, με τη χρήση θειώδους οξέος. Αυτή η χρήση ήταν για εφαρμογές όπως λ.χ. απορροφητικό υλικό σε χειρουργικούς επιδέσμους.[33]
Μια άλλη εφαρμογή αυτού του προϊόντος ήταν η χρήση του σε πετσέτες υγιεινής, όπως φαίνεται σε διαφημίσεις (των ετών 1885-1892) στη Βρετανία,[34][35] όταν και αναφέρεται ως: "πάνες από μαλλί ξύλου" ή "υγιεινής πάνες από μαλλί από ξύλο". Το Ευρωπαϊκού τύπου "ξυλόμαλλο" ήταν γνωστό στην Αμερική στα τέλη του 19ου αιώνα, αν και σαφώς ήταν διαφορετικό από το Αμερικανικού τύπου "μαλλί", το excelsior.[36]
Δεκαπέντε αμερικανικά διπλώματα ευρεσιτεχνίας που σχετίζονται με "μηχανή κοσκινίσματος" για παραγωγή ξυλόμαλλου είχαν καταγραφεί, το 1876.[37] Πολλά άλλα διπλώματα για χρήσεις ως υλικό πλήρωσης και γέμισης εμφανίστηκαν και αργότερα.[38] Ο πρώτος εμπορικός όρος, "στρώμα από ξυλόμαλλο"[39], σε έντυπη μορφή, εμφανίστηκε το 1856 στις ΗΠΑ.
Το 1906, η πλέον συνηθισμένη χρήση του ξυλόμαλλου ήτανε σε "μαξιλάρια" ψύξης για τους παραδοσιακούς τότε καταψύκτες (καταψύκτες εξάτμισης), μετά από σχετική κατοχύρωση εφευρέτη, με το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας του να ισχυρίζεται: "Αναπτύχθηκε υλικό μαλλιού από ξυλώδεις ίνες, που συντίθεται σε μία πολύ φθηνή και καλή λύση πλέγματος για αυτό το σκοπό."[40]
Στις αρχές του 20ού αιώνα, ίνες ξύλου, σε μορφή ξυλόμαλλου, χρησιμοποιήθηκαν ως πρώτη ύλη για την παραγωγή πάνελ - πλακών ξυλόμαλλου (wood wool panels) στην Ευρώπη, ειδικά στην Αυστρία. Μέχρι το 1930, άρχισαν να παράγονται και πλάκες με μίξη του ξυλόμαλλου με τσιμέντο και επεκτάθηκαν ευρέως.[41] Οι πλάκες αυτές, γνωστές ως τσιμεντοσανίδες, έγιναν χρήσιμα οικοδομικά υλικά συντιθέμενα από ξυλόμαλλο και νερό, ενίοτε με συνδετικά μέσα, κυρίως το τσιμέντο, ή/και καυστική μαγνησία, ή/και γύψο. Έκτοτε, είχαν και έχουν ευρύ φάσμα εφαρμογών στη θερμομόνωση, ηχομόνωση και εν γένει εσωτερική διακόσμηση.
Τον 21ο αιώνα, πολλά νέα διπλώματα ευρεσιτεχνίας (patents), σχετικά με το ξυλόμαλλο, αφορούν σε καινοτομικές μεθόδους και μηχανές δοκιμών ελέγχου σήψης ή ελέγχου κατακάθισης ιζημάτων. Για παράδειγμα, μία πατέντα του 2006, "Συσκευή και σύστημα ελέγχου ιζημάτων".[42] Μερικά άλλα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, σχετικά με αυτές τις χρήσεις, επίσης αναφέρονται στο ξυλόμαλλο.[43]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
