Ντομπιάκο
δήμος της Ιταλίας From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Ντομπιάκο (ιταλικά: Dobbiaco, προφέρεται: [dobˈbjaːko]) ή Τόμπλαχ (γερμανικά: Toblach[5], προφέρεται: [ˈtoˑblax]) είναι κωμόπολη της Ιταλίας με 3.283 κατοίκους[6] στην Αυτόνομη επαρχία του Μπολτσάνο στις Άλπεις. Βρίσκεται 1.256 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας στην κοιλάδα Βαλ Πουστερία, η πόλη λόγω της θέσης της θεωρείται "η πύλη για τις Δολομιτικές Άλπεις".[7]
| Ντομπιάκο | ||
|---|---|---|
 | ||
| ||
  Ντομπιάκο | ||
.svg) | ||
| Χώρα | Ιταλία | |
| Διοικητική υπαγωγή | Αυτόνομη Επαρχία του Μπολτσάνο | |
| Προστάτης | Ιωάννης ο Βαπτιστής | |
| • Μέλος του/της | Κλιματική Συμμαχία[1] | |
| Έκταση | 125,42 km²[2] | |
| Υψόμετρο | 1.239 μέτρα[3] | |
| Πληθυσμός | 3.363 (1 Ιανουαρίου 2023)[4] | |
| Ταχ. κωδ. | 39034 | |
| Τηλ. κωδ. | 0474 | |
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) | |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | |
 Σχετικά πολυμέσα | ||
Η πόλη βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο μεταξύ μεγάλων οδικών αξόνων που οδηγούν από Βενετία προς Μόναχο και στην κοιλάδα του Αδίγη. Την πόλη τη διασχίζει ο ποταμός Ντράβα παραπόταμος του Δούναβη που έρχεται από τα ανατολικά όπου έχει τις πηγές του, παρόλο το μικρό του μήκος στο έδαφος της Ιταλίας έχει μια μικρή λεκάνη απορροής που περιλαμβάνει και το Ντομπιάκο.[8]
Η Ντομπιάκο χωρίζεται σε δύο τμήματα-συνοικίες που δεν ενώνονται μεταξύ τους. Την παλιά πόλη (ιταλ. Dobbiaco Vecchia, γερμ. Alt-Toblach) που βρίσκεται 1.256 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας[9] δίπλα στον ποταμό Σαν Σιλβέστρο. Σε κοντινή απόσταση και γύρω από τον σιδηροδρομικό σταθμό αναπτύχτηκε τον 20ο αιώνα νέα συνοικία η "νέα πόλη" (ιταλ. Dobbiaco Nuova, γερμ. Neu-Toblach).
Αποτελεί την έδρα του ιταλικού δήμου "comune delle Tre Cime" (Δήμος των τριών κορυφών) που περιλαμβάνει και τις κωμοπόλεις Σέστο και Σαν Κάντιντο. Ο δήμος έχει συνολική έκταση 126,33 τετραγωνικά χιλιόμετρα, εκ των οποίων τα 11,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα είναι κατοικημένα.[10]
Η πόλη αναφέρεται πρώτη φορά το 827 με την ονομασία Βίκο Ντουπλάγκο (Vico Duplago). Το 993 αναφέρεται με το γερμανικό όνομα "Ντούπλαχ", το οποίο είχε απλοποιηθεί σε Τόμπλαχ το 1020. Το όνομα ίσως είναι προρωμαϊκό και η ετυμολογία του δεν είναι γνωστή με βεβαιότητα[11]. Το ιταλικό όνομα "Ντομπιάκο" ("Dobbiaco" ) προέρχεται από το Ντουπλάγκουμ (Duplagum). Υπάρχει η εκδοχή ότι προέρχεται από τις λέξεις "δύο-ποταμοί" ή "δύο-λίμνες" που υπάρχουν στην περιοχή.[12]
Οι πρώτοι οικισμοί στην περιοχή της Ντομπιάκο ανάγονται μάλλον στην ύστερη Εποχή του Σιδήρου. Ίσως οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής ήταν Ιλλυριοί. Από ανασκαφές εντοπίστηκαν ίχνη κατοίκησης κοντά στο λόφο Πλατ, βορειοδυτικά της πόλης. Οι πρώτοι κάτοικοι ζούσαν από το κυνήγι, αλλά και από το εμπόριο προϊόντων που προέρχονται από τα λιβάδια.[12][13]
Τον 4ο αιώνα π.χ. εισέβαλαν κέλτικες φυλές. Αυτές οι φυλές απέκτησαν μόνιμη παρουσία στην περιοχή και ίδρυσαν μικρό βασίλειο[13]. Το 15 π.Χ. το βασίλειο αυτό [14] κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους που είχαν ήδη κτίσει κοντά έναν σταθμό, τον Λιτάμουμ.[15]
Με την πτώση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας η Ντομπιάκο τέθηκε υπό την κυριαρχία των γερμανικών φυλών. Αρχικά προσαρτήθηκε στο κράτος των Οστρογότθων και αργότερα πέρασε στον έλεγχο των Βαυαρών. Το 609 καταλήφθηκε από Σλάβους που νίκησαν τον Βαυαρό βασιλιά Γκαριμπάλντο Β΄, αλλά το 610 οι Σλάβοι εκδιώχθηκαν από τους Βαυαρούς μετά την αποφασιστική μάχη που έγινε κοντά στη Ντομπιάκο. Παρόλο που η παρουσία των Σλάβων ήταν σύντομη, στην περιοχή εντοπίζονται σλαβικά τοπωνύμια μέχρι σήμερα. Η περιοχή εκχριστιανίστηκε από τους Βαυαρούς. Το 769 ο δούκας Τάσιλο Γ΄ ίδρυσε μονή Βενδίκτων μοναχών στη περιοχή.[16]. Οι μοναχοί αυτοί κατασκεύασαν ναούς στη γύρω περιοχή κι έφτιαξαν οικισμούς-χωριά όπως τη Ντομπιάκο.[17]
Το δουκάτο της Βαυαρίας κατά τη διάρκεια των χρόνων επεκτάθηκε πέρα από τη Ντομπιάκο, και ήλθε σε επαφή με τους Φράγκους, οι οποίοι σε 773 υπό την ηγεσία του Καρλομάγνου κατέκτησαν τη Λομβαρδία, προσαρτώντας τη στο βασίλειο των Φράγκων.[12] Κατά την περίοδο αυτή χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά (31 Δεκεμβρίου 827) το όνομα Ντομπιάκο (Dobbiaco). Αργότερα, γύρω στο 1020, εμφανίστηκε με το όνομα του "Topplach" και σε ένα έγγραφο του 1158 πιστοποιείται για πρώτη φορά η ονομασία "Toblach".[12] Το 1091 πέρασε υπό την κυριαρχία του επισκόπου του Μπρίξεν και το 1271 στον Κόμη του Τιρόλο - Γκορίτσια [18], όλα αυτά πάντα στα πλαίσια του Βασιλείου-Δουκάτου της Βαυαρίας.
Το 1363 ο τίτλος του κόμη πέρασε στην οικογένεια των Αψβούργων που έγιναν κύριοι της περιοχής και η τύχη της συνδέθηκε με τη Βιέννη[12] την Αυστροουγγαρία και την Αυστρία. Τον 15ο αιώνα η Βενετία δεν επέτρεψε τη διέλευση του Μαξιμιλιανού Α' για να στεφτεί αυτοκράτορας από τον πάπα. Τότε ο Μαξιμιλιανός στέφτηκε αυτοκράτορας στο Τρέντο, στις 4 Φεβρουαρίου 1508,[12] αλλά θέλησε να εκδικηθεί τη Βενετία και της επιτέθηκε, όλη η περιοχή του Ντομπιάκο που γειτονεύει με την περιοχή- σημερινή περιφέρεια Βένετο έγινε πεδίο μαχών.
Το 1525 ξέσπασε γενική εξέγερση αγροτών στη Γερμανία, στο Ντομπιάκο οι αγρότες κινήθηκαν κατά του Μπρεσανόνε αλλά γρήγορα καταστέλλονται με τη βία από τις αρχές του κόμη του Τιρόλου.[12] Κατά την περίοδο μεταξύ 1792 και 1815, με τους Ναπολεόντειους πολέμους, το Τιρόλο έπεσε κάτω από την κυριαρχία της Βαυαρίας, η Αυστρία έχασε τον πόλεμο και χωρίστηκε σε τρία τμήματα, το Ντομπιάκο πέρασε στο Βασίλειο της Ιταλίας ενώ όλα τα γύρω από αυτό χωριά στο Βασίλειο της Βαυαρίας. Μετά την ήττα του Ναπολέοντα στις 26 Ιουνίου 1814, το Συνέδριο της Βιέννης το 1815 έδωσε πίσω στην Αυστρία το Τιρόλο, συμπεριλαμβανομένων και του Ντομπιάκο.[12]
Στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο στο Ντομπιάκο λειτούργησε αεροδρόμιο της 9ης Βαυαρικής μοίρας. Το 1905 ξεκίνησε η κατασκευή του σιδηρόδρομου προς την πόλη αλλά δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί λόγω του επερχόμενου πολέμου. Στον Α' Παγκόσμιο πόλεμο το Ντομπιάκο και όλο το Νότιο Τιρόλο αποτέλεσε γραμμή μετώπου και πεδίο μαχών μεταξύ Ιταλίας και Αυστροουγγαρίας. Στις 28 Φεβρουαρίου 1916 το Ντομπιάκο βομβαρδίστηκε και οι κάτοικου του αναγκάστηκαν να φύγουν για τα γειτονικά χωριά. Η πόλη καταστράφηκαν τα περισσότερα κτίρια ενώ η ύπαιθρος γέμισε κρατήρες από τις βόμβες.[19] Με τη συνθήκη του Σεν Ζερμέν το 1919 το Ντομπιάκο περνά στην κατοχή της Ιταλίας και τα σύνορα μεταφέρονται 12 χλμ ανατολικά της πόλης[20]. Για να τιμηθούν οι νεκροί του πολέμου κατασκευάστηκε στο Ντομπιάκο στρατιωτικό νεκροταφείο για τους Αυστροουγγρικούς στρατιώτες που έπεσαν.[19]
Μετά το τέλος του πολέμου το 1919 ξεκίνησε η ολοκλήρωση της σιδηροδρομικής γραμμής αυτή τη φορά από την ιταλική κυβέρνηση. Το έργο τελείωσε το 1921 και χρησιμοποιήθηκαν τα τρένα και εξοπλισμοί των Αυστριακών που είχαν ξεκινήσει το δίκτυο.[12] Ο σιδηρόδρομος έκανε το τελευταίο δρομολόγιο του στις 18:20 στις 17 Μαΐου 1964 όταν το τελευταίο τραίνο αναχώρησε από το "Κορτίνα" με τους τελευταίους ταξιδιώτες.[21]
Μετά την άνοδο του φασισμού το καθεστώς απαγόρευσε την ομιλία της γερμανικής γλώσσας και στην περιοχή έγιναν οχυρωματικά έργα σε περίπτωση εισβολής της Γερμανίας, ένα από τα έργα αυτά ήταν και το φράγμα του ταμιευτήρα "Dobbiaco Val di Landro"[22]. Στην πόλη λειτούργησε στρατόπεδο συγκέντρωσης που απελευθερώθηκε από τους Αμερικανούς στις 8 Μαΐου 1945[23][24] Το 1948 υπογράφη το σύμφωνο αυτονομίας του Νοτίου Τιρόλο και οι κάτοικοι πλέον μπορούσαν να μιλούν ελεύθερα τα γερμανικά.
Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη και διάσημοι επισκέπτες περάσαν από την πόλη, όπως ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ που την επισκέφθηκε την 12η Οκτωβρίου 1948.[25]
Στην Ντομπιάκο η επικρατέστερη γλώσσα είναι τα γερμανικά.[26] Συγκεκριμένα το 86,28% μιλούν Γερμανικά, το 13,65% Ιταλικά και το 0,07% Λαδινικά.[27]
Το 1844 υπήρχαν 1529 κάτοικοι και 204 σπίτια. Το 1880 τα σπίτια είχαν γίνει 231, με 1716 κατοίκους. Το 1900, ωστόσο ο αριθμός των κατοίκων μειώθηκε, αλλά αυξήθηκαν τα σπίτια στα 281, κυρίως χάρη στην τουριστική ανάπτυξη. Δέκα χρόνια αργότερα, ο πληθυσμός αυξήθηκε σε 1826 κατοίκους, μια αύξηση της τάξης του 2,5%. Το 1971 ο πληθυσμός ανερχόταν σε 2660 κατοίκους με πυκνότητα 21 ανά τ.χλμ. και 560 σπίτια.[12]
Από τα αξιοθέατα της πόλης είναι η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου χτισμένη πάνω σε ερείπια παλιότερου ναού του 9ου αιώνα, στη σημερινή του μορφή κτίστηκε το 1764 έως 1774. Το καμπαναριό, που βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του κυρίως ναού, ολοκληρώθηκε μόλις το 1804.[28] Στις 7, Ιουλίου 1916 έπεσε στον ναό βόμβα προκαλώντας σοβαρές ζημιές, ο βόμβα έπειτα προς ανάμνηση του γεγονότος εντοιχίστηκε στον τοίχο του ναού.
Το μικρό εκκλησάκι αφιερωμένο στα πάθη του χριστού χτισμένο το 1519. Ενώ η περιοχή έχει πολλά ξωκλήσια του 15ου αιώνα. Ο ναός της Αγίας Μαρίας που χτίστηκε το 1262 [12] και το 1470 και το 1730 ανακαινίσθηκε σε γοτθικό ρυθμό. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου του 1512 με την εικόνα του Αγίου Χριστοφόρου που χρονολογείται από τις αρχές του δέκατου έβδομου αιώνα. Το 1865 ανακαινίσθηκε σε γοτθικό ρυθμό.
Άλλα αξιοθέατα ο ναός του Αγίου Πέτρου του Μόντε κτισμένος το 1329, το ξενοδοχείο "Grand Hotel Dobbiaco" που χτίστηκε το 1877. Το δημαρχείο κτίριο του 1550, πολλές κρήνες, το κάστρο Herbstenburg.
Επίσης το σπίτι όπου ο συνθέτης Γκούσταβ Μάλερ πέρασε τους καλοκαιρινούς μήνες από το 1908 έως το 1910, και συνέθεσε την ενάτη συμφωνία.[29] Μέσα στο αγρόκτημα, μπορείτε να επισκεφθείτε την αίθουσα όπου ο συνθέτης ζούσε με τη σύζυγό του, Άλμα.[30] Κοντά στο σπίτι υπάρχει πάρκο όπου εκεί σε ένα μικρό σπιτάκι ο συγγραφέας Μάλερ αποσυρόταν για να γράψει τη μουσική του.[30] Στη μνήμη του διεξάγεται ετησίως από το 1981 στην Ντομπιάκο φεστιβάλ μουσικής, οι λεγόμενες «Μουσικές Εβδομάδα στη μνήμη του Γκούσταβ Μάλερ" ή "εβδομάδα Μάλερ". Στην κεντρική πλατεία έχει στηθή από το 1983 άγαλμα του.
Οδικά, η πόλη συνδέεται με τις εθνικές οδούς 49 και 51. Διαθέτει και μικρό αεροδρόμιο. Ο αεροδιάδρομος του έχει 700 μέτρα μήκος και 50 μέτρα πλάτος[31]. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε για στρατιωτικούς σκοπούς, αλλά πλέον εξυπηρετεί πτήσεις της πολιτικής αεροπορίας. Δίπλα από το αεροδρόμιο λειτουργεί και στρατιωτικό ελικοδρόμιο.
| διάρκεια | δήμαρχος | κόμμα |
|---|---|---|
| 1948 - 1950 | Γιόχαν Μπάουρ | Λαϊκό Κόμμα Νότιου Τιρόλο |
| 1950 - 1964 | Γιόζεφ Πίρχερ | Λαϊκό Κόμμα Νότιου Τιρόλο |
| 1964 - 1969 | Άντον Μάιρ | Λαϊκό Κόμμα Νότιου Τιρόλο |
| 1969 - 1980 | Γιάκομπ Ράναλτερ | Λαϊκό Κόμμα Νότιου Τιρόλο |
| 1980 - 1990 | Χάινριχ Στάουντερ | Λαϊκό Κόμμα Νότιου Τιρόλο |
| 1990 - 2010 | Μπέρνχαρντ Μάιρ | Λαϊκό Κόμμα Νότιου Τιρόλο |
| 2010 - σήμερα | Γκουίντο Μπόχερ[32] | Ανεξάρτητος |
Η πόλη διαθέτει χιονοδρομικό κέντρο (το οποίο χρησιμοποιείται και ως πίστα) με τρεις διαδρομές, τη "Νόρντικ Ντομπιάκο Αρένα"[33]. Το συνολικό μέγεθος των μονοπατιών σκι στη Νόρντικ Ντομπιάκο Αρένα ξεπερνούν τα 120 χλμ και θεωρείται η πρωτεύουσα του αθλήματος στην Ιταλία.[34][35] Διαθέτει κλειστή πίστα αναρρίχησης, την ψηλότερη στην Ιταλία.[35] Τον χειμώνα γίνονται πολλοί τοπικοί αγώνες σκι. Στους αγώνες συμμετέχουν και αθλητές από άλλες χώρες.
Στην πόλη υπάρχει και κλειστό παγοδρόμιο, έδρα της τοπικής ομάδας χόκεϊ επί πάγου της πόλης "Αϊσμπίαρς".
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
