αυτοκράτορας της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Ιούλιος Βαλέριος Μαϊοριανός (Iulius Valerius Maiorianus, 420 - 7 Αυγούστου 461), γνωστός συνήθως ως Μαϊοριανός, ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας από το 457 έως το 461. Εξέχων στρατηγός του ύστερου ρωμαϊκού στρατού, ο Μαϊοριανός εκθρόνισε τον αυτοκράτορα Άβιτο το 457 και τον διαδέχτηκε. Ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας με τη βοήθεια του Ρικίμερ ενώ διάδοχός του στον θρόνο ήταν ο Λίβιος Σεβήρος. Ο ιστορικός Εδουάρδος Γκίμπον γράφει: Ο Μαϊοριανός "παρουσιάζει την ευχάριστη ανακάλυψη ενός μεγάλου και ηρωικού χαρακτήρα που μερικές φορές εμφανίζεται σε μια φαύλη εποχή για να δικαιολογήσει την τιμή του ανθρώπινου είδους.
Μαϊοριανός | |
---|---|
Νόμισμα που απεικονίζει τον Μαϊοριανό | |
Περίοδος | 1 Απριλίου 457 - 2 Αυγούστου 461 |
Στέψη | 28 Δεκεμβρίου 457 |
Προκάτοχος | Άβιτος |
Διάδοχος | Λίβιος Σεβήρος |
Γέννηση | 420 |
Θάνατος | 7 Αυγούστου 461 (41 ετών) Τορτόνα, Ιταλία |
Σχετικά πολυμέσα | |
δεδομένα ( ) |
Ο Μαϊοριανός ενίσχυσε τη θέση του, ως πιθανού μελλοντικού αυτοκράτορα, λόγω της αντίθεσης του με τον προηγούμενο αυτοκράτορα Άβιτο. Ως εκ τούτου, η υποστήριξη του από τον αυτοκράτορα του ανατολικού και πολύ πιο ισχυρού τμήματος της αυτοκρατορίας Λέοντα Α΄ ήταν ισχυρή, λόγω της διαμάχης του θρόνου του ανατολικού τμήματος με τον Άβιτο.[1] Ωστόσο το σημαντικό στοιχείο, που ενδυνάμωσε την ανάρρηση του στο θρόνο, ήταν η υποστήριξη του ισχυρού Γερμανού στρατηγού Ρικίμερ ο οποίος είχε αναδειχθεί την εποχή της οριστικής παρακμής του δυτικού τμήματος, σε ρυθμιστή και τοποτηρητή του θρόνου. Τελικά παρά τις αντιρρήσεις των Βησιγότθων, περιστασιακών συμμάχων της αυτοκρατορίας και φιλόδοξων εποπτευόντων τον θρόνο, ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας τον Απρίλιο του 457.[1][2]
Ο 60χρονος Πετρόνιος κυβέρνησε μόνο λίγους μήνες αλλά δολοφονήθηκε από το πλήθος τον Μάιο του 455 την εποχή που οι Βάνδαλοι λεηλάτησαν την Ρώμη ύστερα από πρόσκληση της ίδιας της συζύγου του. Ο διάδοχος του δεν ήταν ο Μαϊοριανός αλλά κάποιος άλλος Γαλατο-Ρωμαίος ευγενής ο Άβιτος τον οποίο υποστήριζαν οι Βησιγότθοι. Ο Μαϊοριανός και ο Ρικίμερ αρχικά τον υποστήριζαν αλλά όταν έχασε την εμπιστοσύνη της αριστοκρατίας στράφηκαν εναντίον του. Στην αρχή δολοφόνησαν τον Στρατιωτικό του Μάγιστρο στον οποίο ο Άβιτος είχε εμπιστευτεί την άμυνα της Ραβέννας. Ο Ρικίμερ νίκησε τα στρατεύματα του Άβιτου κοντά στην Πιατσέντσα, τον συνέλαβε αιχμάλωτο και τον ανάγκασε να παραιτηθεί. Στις αρχές του 457 ο Άβιτος πέθανε, πιθανότατα τον οδήγησε σε θάνατο από πείνα ο Μαϊοριανός.[3] Η Δυτική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία χρειαζόταν έναν αυτοκράτορα, οι ανατολικοί είχαν πλέον αδυναμία να τον διορίσουν επειδή ο Μαρκιανός πέθανε (27 Ιανουαρίου 457). Ο διάδοχος του Λέων Α΄ αποφάσισε να βασιλεύσει ο ίδιος και στην δυτική αυτοκρατορία. Ο Μαϊοριανός διορίστηκε Στρατιωτικός Μάγιστρος, ο Ρικίμερ Στρατιωτικός Μάγιστρος και Πατρίκιος.[4] Οι διορισμοί αυτοί από τον Λέων θεωρούνται βασικά πράξεις σφετερισμού.[5] Την εποχή εκείνη οι Αλαμαννοί επιτέθηκαν στην Ιταλία, εισήλθαν στην Ραιτία και έφτασαν μέχρι την Λίμνη Ματζόρε αλλά ηττήθηκαν από τα στρατεύματα που έστειλε ο Μαϊοριανός.Sidonius Apollinaris, Carmina, V.373–385
Ο στρατός τον ανακήρυξε μετά την νίκη αυτή αυτοκράτορα λίγα μίλια έξω από την Ραβέννα (1 Απριλίου 457).[4] Ο ποιητής Σιδώνιος Απολλινάριος έγραψε στον Πανηγυρικό του ότι στην αρχή ο Μαϊοριανός αρνήθηκε με σεμνό τρόπο να δεχτεί τον τίτλο.[6] Ο Μαϊοριανός στέφτηκε επίσημα αυτοκράτορας (28 Δεκεμβρίου 457) και πήρε τον τίτλο του Υπάτου για το έτος 458, ο τίτλος αυτός ήταν μόνιμος για κάθε νέο αυτοκράτορα το πρώτο έτος της βασιλείας του.[2] Η Ανατολική αυτοκράτορα πιθανότατα δεν τον αναγνώρισε επειδή ο αυτοκράτορας Λέων Α΄ ήταν ο μόνος Ύπατος για το έτος 458.[7] Το καλοκαίρι του 457 ένας στρατός Βανδάλων υπό την ηγεσία του κουνιάδου του ίδιου του βασιλιά Γιζέριχου ξεκίνησε τις επιδρομές και την λεηλασία της Ιταλικής Καμπανίας με πολλά λάφυρα. Ο Μαϊοριανός τους καταδίωξε, ο ίδιος ως αρχηγός του στρατού, τους βρήκε φορτωμένους με λάφυρα, τους νίκησε και σκότωσε πολλούς από αυτούς, ανάμεσα τους και τον στρατηγό τους.[8] Μετά την επιδρομή ο Μαϊοριανός αναγνώρισε ότι υπήρχε ανάγκη να ενισχύσει την άμυνα των κεντρικών του επαρχιών, εξέδοσε την "Νοέβα Μαϊοριάνι" σύμφωνα με την οποία κάθε κάτοικος θα μπορούσε να οπλοφορεί νόμιμα. Την ίδια διάταξη είχε αποφασίσει ο Ουαλεντινιανός Γ΄ (440) με άλλο όνομα, ο Μαϊοριανός προχώρησε σε νέα έκδοση με πρόσχημα την προστασία από τους Βανδάλους. Ο Μαϊοριανός προχώρησε στην έκδοση ενός νέου νόμου ο οποίος είχε στόχο να προστατέψει τον θρόνο του από τις εξεγέρσεις που ήταν συνηθισμένες στις αρματοδρομίες.[2] Στην συνέχεια ο Μαϊοριανός συγκρότησε τον στρατό του με έναν μεγάλο αριθμό βαρβάρων μισθοφόρων όπως Γέπιδες, Οστρογότθοι, Ρογοί, Βουργουνδοί, Ούννοι, Βάσταρνες, Σουάβοι, Σκύθες και Αλανοί.[9]
Την τετράχρονη περίοδο της βασιλείας του ο Μαϊοριανός ανακατέκτησε το μεγαλύτερο τμήμα της Ισπανίας και της νότιας νότιας Γαλατίας αναγκάζοντας τους Βησιγότθους, τους Βουργουνδούς και τους Σουάβους να τον υπηρετήσουν ως Φοιδεράτοι. Μετά την εδραίωση της εξουσίας του στην Γαλατία ο πρώτος του στόχος του Μαϊοριανού έγινε η κατάκτηση της Γαλατίας, με την άφιξη των νέων για την εκθρόνιση του Άβιτου αρνήθηκαν οι κάτοικοι να τον αναγνωρίσουν ως διάδοχο. Μια επιγραφή που βρέθηκε στο Λούγδουνο σημερινή Λυών (458) τον αγνοεί, καταγράφει μόνο το όνομα του Λέων Α΄ που κυβερνούσε την Ανατολική Αυτοκρατορία. Ο Μαϊοριανός δεν είχε αναγνωριστεί ούτε από τους κατοίκους της Γαλατίας ως νόμιμος δυτικός αυτοκράτορας.[10] Μετά τον θάνατο του Άβιτου οι κάτοικοι του Λούγδουνου έστειλαν επιστολή στον Λέων Α΄ αλλά όχι στον Μαϊοριανό για να ζητήσουν την ελάττωση της φορολογίας.[11] Την ίδια εποχή υπάρχουν πληροφορίες για μιά αποτυχημένη εξέγερση στην Γαλατία.[12] Στα τέλη του 458 ο Μαϊοριανός εισήλθε στην Γαλατία με έναν ισχυρό στρατό τον οποίο αποτελούσαν βαρβαρικές δυνάμεις.[13] O ίδιος ο αυτοκράτορας ήταν αρχηγός του στρατού, άφησε τον Ρικίμερ στην Ιταλία και διόρισε Στρατιωτικό Μάγιστρο τον Αιγίδιο. Τα αυτοκρατορικά στρατεύματα νίκησαν τα στρατεύματα των Βησιγότθων υπό την ηγεσία του βασιλιά τους Θεοδώριχου Β΄ στην "μάχη της Αρελάτης", οι Βησιγότθοι οπισθοχώρησαν από την Σεπτιμανία στην Ακουιτανική Γαλατία. Οι Βησιγότθοι ήταν υποχρεωμένοι να εγκαταλείψουν τις αχανείς εκτάσεις τους στην Ισπανία και να επανέλθουν στο νέο καθεστός ως Φοιδεράτοι. Ο Αιγίδιος ο έμπιστος στρατηγός του Μαϊοριανού διορίστηκε νέος Στρατιωτικός Μάγιστρος της Γαλατίας, έστειλε στρατηγούς στην Ισπανία να αναγγείλουν την νίκη επί τον Βησιγότθων και την νέα συμφωνία με τον βασιλιά τους Θεοδώριχο Β΄.[14] Με την βοήθεια των νέων του Φοιδερατών ο Μαϊοριανός διέσχισε την κοιλάδα του Ροδανού και κατέκτησε όλους τους Γαλατικούς πληθυσμούς "είτε με την διπλωματία, είτε με τα όπλα".[15] Οι Βουργουνδοί ηττήθηκαν και κατακτήθηκε το Λούγδουνο, οι αντάρτες ενώθηκαν με την Δυτική Αυτοκρατορία.[16] Παρά το γεγονός ότι η Γαλατο-Ρωμαική αριστοκρατία υποστήριζε τον Άβιτο ο Μαϊοριανός επιθυμούσε την υποταγή με την πειθαρχεία και όχι την σφαγή. Τον Ιανουάριο του 439 μετά από έναν πανηγυρικό που του εκφωνήθηκε από τον Σιδώνιο Απολλινάριο έδωσε στους κατοίκους την φοροαπαλλαγή που αναζητούσαν από τον Λέων Α΄.[17][18]
Με την Βανδαλική λεηλασία της Ρώμης (455) οι Βησιγότθοι κατέκτησαν την Ρωμαϊκή Ισπανία στο όνομα του δυτικού αυτοκράτορα Άβιτου αλλά είχαν την Ιβηρική υπό τον έλεγχο τους οι Βάνδαλοι. Τα σχέδια του Μαϊοριανού ήταν να ανακατακτήσει την Ισπανία και να την χρησιμοποιήσει σαν βάση για τις μετέπειτα κατακτήσεις του στην Αφρική. Η πλούσια αυτή επαρχία κατείχε μεγάλες ποσότητες σιτηρών αλλά ήταν στην πραγματικότητα υπό την κυριαρχία τους το Βασίλειο των Βανδάλων. Σύμφωνα με τον ιστορικό Προκόπιο ο Μαϊοριανός ήταν "ο πιο άξιος και ενάρετος από όλους τους βασιλείς των Ρωμαίων", ήθελε να γνωρίζει από πρώτο χέρι τις ικανότητες των Βανδάλων και τον τρόπο που θα γινόταν αποδεκτός από τους τοπικούς πληθυσμούς. Ο ίδιος μεταμφιεσμένος με μαύρα μαλλιά ενώ στην πραγματικότητα ήταν ξανθός μετέβη στην αυλή του Γιζέριχου και του συστήθηκε ως απεσταλμένος, ο Γιζέριχος του έδειξε το οπλοστάσιο του και στην συνέχεια επέστρεψε στην Ρώμη.[19] Η ιστορία αυτή δεν είναι επιβεβαιωμένη αλλά δείχνει το ενδιαφέρον που έδειξε ο Μαϊοριανός και την μεγάλη προσοχή στις κινήσεις του.[20] Ο Μαϊοριανός αφού πήρε πολλές πληροφορίες για τις δυνάμεις του εχθρού συγκέντρωσε έναν στόλο με 300 πλοία με στόχο την κατάκτηση της Ρωμαϊκής Ισπανίας και στην συνέχεια την επίθεση του στην Αφρική.[16] Την ίδια εποχή ο Μαϊοριανός έστειλε απεσταλμένο στον κυβερνήτη της Σικελίας Μαρκελλίνο με στόχο να του ζητήσει συμμαχία και συνεργασία κατά των Βανδάλων.
Ο Μαρκελλίνος είχε διοριστεί στρατιωτικός κυβερνήτης της Σικελίας αλλά την εποχή που δολοφονήθηκε ο Φλάβιος Αέτιος ανεξαρτητοποιήθηκε και δεν αναγνώρισε την αυτοκρατορική εξουσία. Ο Μαϊοριανός τον έπεισε τελικά σε κοινή στρατιωτική δράση με στόχο την στρατιωτική ανάκαμψη της αυτοκρατορίας.[21] Την πρώτη χρονιά της εκστρατείας (459) ασχολήθηκε αποκλειστικά με την υποταγή των Σουαβών. Ο Μαϊοριανός συγκέντρωσε το κύριο τμήμα του στρατού του στην Λιγυρία, κατόπιν εισήλθε στην Ακουιτανία και έφτασε στην αυλή του Θεοδώριχου στην Τουλούζη (Μάιος του 460). Ο Γιζέριχος φοβήθηκε την επέλαση των Ρωμαίων και ζήτησε ειρήνη, ο Μαϊοριανός το αρνήθηκε επειδή είχε προετοιμαστεί αρκετά για πολύ χρόνο και ήταν σίγουρος για τον στρατό του.[22] Ο Γιζέριχος σαν αντίδραση ξεκίνησε την λεηλασία της Μαυριτανίας και της Νουμιδίας, δηλητηρίασε τα ποτάμια και κατέστρεψε τα σπαρτά ώστε να μην μπορέσουν να επιβιώσουν οι Ρωμαίοι στρατιώτες που θα στρατοπεδεύσουν εκεί.[15] Ο Μαϊοριανός κατέκτησε κατόπιν την Ρωμαική Ισπανία, ο στρατηγός του Νεποτιανός κατέκτησε στην Λουζιτανία την Πορτογαλική Σανταρέμ. Ο αυτοκράτορας πήγε κατόπιν στην Σαραγόσα όπου τέλεσε μια μεγαλοπρεπή Τελετή άφιξης.[23] Ο στόλος του πήγαινε προς την Καρχηδόνα, όταν έφτασε κοντά στο Έλτσε οι πληρωμένοι προδότες από τους Βανδάλους που ανήκαν σε αυτόν κατέστρεψαν τα περισσότερα πλοία του.[24] Ο Μαϊοριανός μετά την καταστροφή του στόλου του απογοητευμένος και με επίγνωση για την αδυναμία να συγκρουστεί με τους Βανδάλους επέστρεψε στην Ιταλία.
Με τον ίδιο τρόπο που ανατράπηκε ο Άβιδος ο Μαϊοριανός ανατράπηκε και θανατώθηκε από τον πρώην στενό του φίλο τον Γερμανό Ρίκιμερ που τον ανέβασε στον θρόνο. Την εποχή που ο αυτοκράτορας έλλειπε σε εκστρατεία ο Ρίκιμερ συγκέντρωσε όλη την δυσαρεστημένη απέναντι του αριστοκρατία της Ρώμης και συνωμότησαν με στόχο την ανατροπή του. Η νέα νομοθεσία του Μαϊοριανού είχε έντονο φιλολαικό χαρακτήρα αλλά έθιγε τα προκλητικά προνόμια των παλιών αριστοκρατών, ανάμεσα τους και του ίδιου του Ρίκιμερ.[25] Μετά την ήττα του από τους Βανδάλους ο Μαϊοριανός στρατοπέδευσε την άνοιξη στην Αρελάτη και το καλοκαίρι αναχώρησε για την Ρώμη.[26][27] Δεν πέρασε από τις Άλπεις όπως έκανε το 458 αλλά μετακινήθηκε κατά μήκος της Αυρηλίας Οδού στην Λιγυρία. Μόλις έμαθε ότι ο Ρίκιμερ ερχόταν να τον συναντήσει άλλαξε κατεύθυνση, προσπάθησε να πάει στην Τορτόνα και από εκεί μέσω της Αιμιλίας Οδού να φτάσει στην Ραβέννα.[28] Ο Ρίκιμερ τον συνάντησε, τον συνέλαβε και τον καθαίρεσε (2 Αυγούστου 461).[29] Ο Μαϊοριανός ρίχτηκε στην φυλακή, χτυπήθηκε και βασανίστηκε πέντε μέρες, στην συνέχεια αποκεφαλίστηκε.[29][30] Στην πόλη της Τορτόνα την οποία φιλοξενήθηκε και απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Ματθαίου υπάρχει ένα κτίριο που αναγνωρίζεται σήμερα ως "Μαυσωλείο του Μαϊοριανού".[31] Ο Εννόδιος διαμαρτυρήθηκε ότι δεν έλαβε την πρέπουσα αυτοκρατορική κηδεία η οποία του άξιζε.[32] Ο Ρικίμερ διέδοσε στον λαό της Ρώμης ότι ο Μαϊοριανός πέθανε από φυσικά αίτια, αλλά περίμενε τρεις μήνες για να αναζητήσει τον νέο Ρωμαίο αυτοκράτορα τον οποίο θα χρησιμοποιούσε ως πιόνι του.[33] Η επιλογή του ήταν τελικά ο Λίβιος Σεβήρος ένας Γερουσιαστής χωρίς καμιά πολιτική εμπειρία, ο μοναδικός του προορισμός ήταν να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της αριστοκρατίας. Ο Λίβιος Σεβήρος δεν έτυχε καμιά υποστήριξη, δεν τον αναγνώρισαν ούτε ο ανατολικός αυτοκράτορας Λέων Α΄, ούτε ο Αιγίδιος της Γαλατίας, ούτε ο Μαρκιλλιανός της Σικελίας αλλά ούτε και ο Νεποτιανός της Ισπανίας.[21][34]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.