Μάχη του Σαγράχας

Η Μάχη του Σαγράχας (23 Οκτωβρίου 1086), που ονομάζεται επίσης Ζαλάκα ( αραβικά: معركة الزلاقة‎‎, με λατινική γραφή: Maʿrakat az-Zallāqa), ήταν μια μάχη μεταξύ του στρατού των Αλμοραβιδών με επικεφαλής τον βασιλιά τους Γιουσούφ ιμπν Τασφίν και ενός στρατού με επικεφαλής τον βασιλιά της Καστίλλης Αλφόνσο ΣΤ' . Οι Αλμοραβίδες ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της Τζιχάντ από τα μουσουλμανικά βασίλεια Ταϊφά που συνήθως πολεμούσαν μεταξύ τους, ωστόσο είχαν ενωθεί για να πολεμήσουν τα ισχυρά χριστιανικά κράτη στα βόρεια. Οι Ταϊφά βοήθησαν τους Αλμοραβίδες κατά τη διάρκεια της μάχης με στρατεύματα, γέρνοντας την πλάστιγγα της μάχης προς τη μουσουλμανική πλευρά. Το πεδίο της μάχης ονομάστηκε αργότερα az-Zallaqah (ολισθηρό έδαφος) λόγω της δύσβατης κατάστασης του που προκλήθηκε από την τεράστια αιματοχυσία εκείνη την ημέρα, η οποία του έδωσε το όνομά του στα αραβικά.

Μάχη του Σαγράχας
Χριστιανική ανακατάκτηση της Ιβηρικής χερσονήσου
Η Μάχη του Σαγράχας, αναπαράσταση από τον Alfredo Roque Gameiro (1899).
Χρονολογία	23 Οκτωβρίου 1086
Τόπος	Σαγράχας, βόρεια του Μπαδαχόθ
Έκβαση	Νίκη των συνασπισμένων μουσουλμανικών στρατευμάτων
Αντιμαχόμενοι
Βασίλειο του Λεόν Βασίλειο της Καστίλλης Βασίλειο της Αραγωνίας[1] Αλμοραβίδες Ταϊφά της Σεβίλλης Ταϊφά της Γρανάδας Ταϊφά του Μπανταχόθ Ταϊφά της Αλμερίας Ταϊφά της Μάλαγας[1]
Ηγετικά πρόσωπα
Αλφόνσος ΣΤ΄ του Λεόν και Καστίλης Álvar Fáñez Σάντσο Ραμίρεθ της Αραγωνίας Γιουσούφ ιμπν Τασφίν Al Mu'tamid ibn Abbad της Σεβίλλης Umar ibn Muhammad al-Mutawakkil του Μπαδαχόθ Abdallah ibn Buluggin της Γρανάδας Ahmad bin Muhammad της Αλμερίας Tamim της Μάλαγας Yahya al-Qadir της Βαλένθιας
Δυνάμεις
2,500[2][3] 60,000-80,000 σύμφωνα με πρώιμες μουσουλμανικές πηγές [4] 3 φορές μεγαλύτερος από τον καστιλιανικό στρατό[5]
Απολογισμός
Εξολοκλήρου καταστροφή των χριστιανικών στρατευμάτων, επιβίωσαν 500 ιππείς που εγκατέλειψαν τη μάχη[6] 3,000[6]

Προετοιμασίες

Αφού ο Αλφόνσος ΣΤ', βασιλιάς της Λεόν και της Καστίλλης, κατέλαβε το Τολέδο το 1085 και εισέβαλε στην Ταϊφά της Σαραγόσας, οι εμίρηδες των μικρότερων βασιλείων ταϊφά της Ισλαμικής Ιβηρικής διαπίστωσαν ότι δεν μπορούσαν να του αντισταθούν χωρίς εξωτερική βοήθεια. Το 1086, κάλεσαν τον Γιουσούφ ιμπν Τασφίν να πολεμήσει εναντίον του Αλφόνσου ΣΤ΄. Εκείνο το έτος, ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα τριών ανδαλουσιανών ηγετών (Αλ-Μουταμίν Ιμπν Αμπάντ και άλλοι) και πέρασε τα στενά της Αλχεθίρας και μετακόμισε στη Σεβίλλη . Από εκεί, συνοδευόμενος από τους εμίρηδες της Σεβίλλης, της Γρανάδας και της Ταΐφα της Μάλαγας, βάδισε προς στο Μπανταχόθ. ^[7]

Ο Αλφόνσος ΣΤ' εγκατέλειψε την πολιορκία της Σαραγόσας, ανακάλεσε τα στρατεύματά του από τη Βαλένθια και έκανε έκκληση στον Σάντσο Α' της Αραγωνίας για βοήθεια. Τελικά, ξεκίνησε να συναντήσει τον εχθρό βορειοανατολικά του Μπανταχόθ. Οι δύο στρατοί συναντήθηκαν στις 23 Οκτωβρίου 1086. ^[8]

Ο Αλφόνσος ΣΤ' του Λεόν και της Καστίλλης έφτασε στο πεδίο της μάχης με περίπου 2.500 άνδρες, συμπεριλαμβανομένων 1.500 ιππέων, εκ των οποίων οι 750 ήταν ιππότες, μερικοί από τους οποίους ήταν Εβραίοι, ^{[9] [10] [11]} αλλά διαπίστωσε πως μειονεκτούσε σε αριθμό. Οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν μηνύματα πριν από τη μάχη. Ο Γιουσούφ ιμπν Τασφίν φημολογείται ότι πρόσφερε τρεις επιλογές στους Καστιλιάνους: να ασπαστούν το Ισλάμ, να πληρώσουν φόρο υποτέλειας (τζίζια) ή να πολεμήσουν. ^[12]

Μάχη

Η μάχη ξεκίνησε την Παρασκευή τα ξημερώματα με επίθεση από την Καστίλλη. Ο Γιουσούφ ιμπν Τασφίν χώρισε τον στρατό του σε τρία τμήματα . Η πρώτη μεραρχία είχε επικεφαλής τον Abbad III al-Mu'tamid, η δεύτερη μεραρχία είχε επικεφαλής τον Γιουσούφ ιμπν Τασφίν και η τρίτη μεραρχία αποτελούνταν από μαύρους Αφρικανούς πολεμιστές με σπαθιά Ταλβάρ και μακριά ακόντια . Ο Abbad III al-Mu'tamid και η μεραρχία του πολέμησαν μόνοι τους με τον Αλφόνσο ΣΤ' μέχρι το απόγευμα, στη συνέχεια ο Γιουσούφ ιμπν Τασφίν και το τμήμα του εντάχθηκαν στη μάχη και περικύκλωσαν τον Αλφόνσο ΣΤ' και τα στρατεύματά του. Τα στρατεύματα του Αλφόνσου πανικοβλήθηκαν και άρχισαν να χάνουν έδαφος, τότε ο Γιουσούφ διέταξε την τρίτη μεραρχία του στρατού του να επιτεθεί και να τελειώσει τη μάχη.

Συνέπειες

Πάνω από το ήμισυ του καστιλιανικού στρατού χάθηκε. Μια πηγή ισχυρίζεται ότι μόνο 500 ιππείς επέστρεψαν στην Καστίλλη, αν και άλλοι δεν υποστηρίζουν αυτόν τον χαμηλό αριθμό, επομένως φαίνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος των ευγενών επέζησε. Μεταξύ των νεκρών περιλαμβάνονται οι κόμητες Rodrigo Muñoz και Vela Ovéquiz. Ο βασιλιάς Αλφόνσος ΣΤ' υπέστη έναν τραυματισμό στο ένα πόδι που τον έκανε να κουτσαίνει για το υπόλοιπο της ζωής του.

Οι απώλειες ήταν επίσης βαριές από την πλευρά των Αλμοραβιδών, ειδικά για τους οικοδεσπότες με επικεφαλής τον Dawud ibn Aysa, του οποίου το στρατόπεδο λεηλατήθηκε τις πρώτες ώρες της μάχης, και για τον εμίρη του Μπαδαχόθ, al-Mutawakkil ibn al-Aftas.  Ο Εμίρης της Σεβίλλης al-Mu'tamid είχε τραυματιστεί στην πρώτη σύγκρουση, αλλά το προσωπικό του παράδειγμα ανδρείας συσπείρωσε τις δυνάμεις της Αλ-Ανταλούς στις δύσκολες στιγμές της αρχικής καστιλιανικής επιβολής με επικεφαλής τον Alvar Fañez. Μεταξύ αυτών που σκοτώθηκαν ήταν ένας πολύ δημοφιλής ιμάμης από την Κόρδοβα, ο Abu-l-Abbas Ahmad ibn Rumayla όπως και μέλη της οικογένειας του Ιμπν Χαλντούν είναι επίσης γνωστό ότι σκοτώθηκαν στη μάχη. ^[13]

Η μάχη ήταν μια αποφασιστική νίκη για τους Αλμοραβίδες, αλλά οι απώλειες τους σήμαιναν ότι δεν ήταν δυνατό να συνεχιστεί η επίθεση τους, αν και ούτως ή άλλως ο Γιουσούφ έπρεπε να επιστρέψει πρόωρα στην Αφρική λόγω του θανάτου του κληρονόμου του. Η Καστίλλη ως εκ τούτου δεν υπέστη σχεδόν καμία απώλεια εδάφους και μπόρεσε να διατηρήσει την πόλη του Τολέδο, που κατείχε το προηγούμενο έτος. Ωστόσο, η χριστιανική προέλαση σταμάτησε για αρκετές γενιές, ενώ και οι δύο πλευρές ανασυγκροτήθηκαν.

Παραπομπές

1. Francisco Javier Peña Pérez, Mio Cid el del Cantar. Un héroe medieval a escala humana, Madrid, Sílex, 2009, σελ. 98-99. ISBN 978-84-7737-217-2.
2. Lewis, David Levering, God's Crucible, (New York: W & W Norton Inc, 2008), 364.
3. Bernard F. Reilly, The Contest of Christian and Muslim Spain: 1031-1157, (Wiley-Blackwell, 1996), 88; " To the battle which took place on October 23, 1086, at Zalaca just north of Badajoz, Alfonso brought an army that numbered about 2,500 men...".
4. نص تاريخ الأندلس، ابن الكردبوس صفحة 96
5. Lewis, God's Crucible, 361, 364; "Yusuf had the advantage of number--probably three times larger than those under Alfonso's command after the arrival of King 'Abd Allah of Granada."
6. Ronald A. Messier, The Almoravids and the Meanings of Jihad, (ABC-CLIO, 2010), 207.
7. O'Callaghan, Joseph F.(1983), 208 and 209
8. O'Callaghan, Joseph F.(1983), 209
9. France, John, Western Warfare in the Age of the Crusades, 1000–1300, 162.
10. Netanyahu, Benzion (1995). The Origins of the Inquisition in Fifteenth Century Spain. New York: Random House. σελίδες 1211. ISBN 9780679410652.
11. Ray, Jonathan (2006). The Sephardic Frontier: The Reconquista and the Jewish Community in Medieval Iberia. Ithaca, New York: Cornell University Press. σελίδες 18. ISBN 9780801444012.
12. David Levering Lewis, 364; "Faithful to the precedent set by the prophet Muhammad, Yusuf sent a messenger to offer Alfonso three alternatives; convert to Islam; submit to the protection of Islam; decide their differences on the battlefield.".
13. «Ibn Khaldūn – Muslim historian». britannica.com. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2018.

Βιβλιογραφία

• Dupuy, R. Ernest and Trevor N. Dupuy, The Harper Encyclopedia of Military History, HarperCollins Publishers, 1993.
• France, John, Western Warfare in the Age of the Crusades, 1000–1300 (Ithaca: Cornell University Press, 1999),(ISBN 0-8014-8607-6)
• Heath, Ι. (1989). Armies of Feudal Europe 1066–1300 (2η έκδ. ). Wargames Research Group.
• Kennedy, Η. (1996). Μουσουλμανική Ισπανία και Πορτογαλία: Μια πολιτική ιστορία της Αλ-Ανταλους. Λονδίνο: Longman.
• Lewis, David Levering, God's Crucible: Islam and the Making of Europe, 570 έως 1215 (Νέα Υόρκη: W & W Norton Inc, 2008)(ISBN 0-393-06472-7) .
• Livermore, HV (1966) Μια νέα ιστορία της Πορτογαλίας . Cambridge University Press.
• Nicolle, D. (1988) El Cid and the Reconquista 1050–1492 (Men-at-Arms 200). Osprey.
• Smith, C. (1989–92) Christians and Moors in Spain, Aris & Phillips
• Ambrosio Huici Miranda, Las grandes batallas de la reconquista durante las invasiones africanas, Universidad de Granada, 2000. ISBN 84-338-2659-X
• PEÑA PÉREZ, Francisco Javier, Mio Cid el del Cantar. Un héroe medieval a escala humana, Madrid, Sílex, 2009, págs. 98-99. ISBN 978-84-7737-217-2.
• REILLY, Bernard F., Reconquista y repoblación de la Península, en John Lynch (dir.), Historia de España. 7, Madrid, El País, 2007. ISBN 978-84-9815-768-0. Es trad. de Bernard F. Reilly, The contest of christian and muslim Spain 1031-1157, Bernard Blackwell Pub, 1991¹. ISBN 9780631169130. OCLC 247678739