Λάμδα

Το γράμμα λάμδα (επίσης λάμβδα και λάβδα) (κεφαλαίο Λ, πεζό λ) είναι το ενδέκατο γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου. Στα νέα και τα αρχαιά ελληνικά συμβολίζει το πλάγιο φατνιακό /l/ που πραγματώνεται είτε με τον παρόμοιο φθόγγο [l] είτε, στην περίπτωση των νέων ελληνικών, ως ουρανικός [ʎ] σε περιπτώσεις ουρανικοποίησης (π.χ. ήλιος).^[1] Σε πολλές ελληνικές διαλέκτους και λαλιές ο ουρανικός φθόγγος εμφανίζεται στην επαφή του φωνήματος με το φωνήεν /i/.

Προήλθε από το φοινικικό γράμμα λάμεδ, που στα φοινικικά σήμαινε αλέτρι. Η αρχαϊκή του μορφή εμφάνιζε διάφορα αλλόγραφα με ορισμένα να πλησιάζουν το λατινικό <L> (του οποίου αποτέλεσαν και τη βάση) και άλλα να τείνουν προς τη μορφή του <Γ>.^[2]Στο ελληνικό γράμμα βασίστηκε και το κυριλλικο <Л>.

Στο ελληνικό σύστημα αρίθμησης έχει αριθμητικη αξία λ´ = 30.

Χρήσεις

Το κεφαλαίο "Λ" είναι σύμβολο :

• Των Λακεδαιμονίων
• Της Κοσμολογικής σταθεράς
• του σωματίου Λ στη σωματιδιακή φυσική

Το πεζό "λ" χρησιμοποιείται για να συμβολίζει:

• το μήκος κύματος στην φυσική (αλλά και γενικότερα μήκη)
• τη σταθερά ραδιενεργούς διάσπασης
• ιδιοτιμές στην γραμμική άλγεβρα
• την αφαίρεση ή συνάρτηση στο λογισμό λάμδα
• την ανώνυμη συνάρτηση στη πληροφορική.
• τα λεπτά (του ευρώ και της ώρας)

Παραπομπές

1. Μποτίνης, Α. (2011): Φωνητική της ελληνικής. ISEL. σελ. 111.
2. Μπαμπινιώτης, Γ. (2005): Λεξικό της Νέας Ελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. s.v. «Λ».

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Λεξιλογικός ορισμός του λάμδα στο Βικιλεξικό
• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Lamda (letter) στο Wikimedia Commons