From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Ιερά Μητρόπολη Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας είναι μια από τις Μητροπόλεις των λεγομένων «Νέων Χωρών[lower-greek 1]». Έδρα της είναι η Έδεσσα και γεωγραφικά περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του Νομού Πέλλης, τους οικισμούς Κουφάλια, Βαλτοχώρι, Ελεούσα, Λουδίας, Μικρό Μοναστήρι, Παρθένι και Χαλκηδόνα του Δήμου Χαλκηδόνας που υπάγονται διοικητικά στο Νομό Θεσσαλονίκης, και τους οικισμούς Γιαννακοχωρίου, Επισκοπής, Λευκαδίων, Μαρίνης, Πολλών Νερών, Ροδοχωρίου και Ροδακινιάς του Δήμου Νάουσας που υπάγονται διοικητικά στο Νομό Ημαθίας. Μεγαλύτερος πληθυσμιακά οικισμός, εντός της Ιεράς Μητρόπολις Εδέσσης, είναι η πόλη των Γιαννιτσών.
| Ιερά Μητρόπολις Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Xώρα | Ελλάδα |
| Έδρα | Έδεσσα |
| Υπαγωγή | Εκκλησία της Ελλάδος (επιτροπικώς) |
| Αρχιερατικές Περιφέρειες | 5
|
| Ενορίες | 140 |
| Ναοί | 266 |
| Μονές | 9 |
| Μητροπολιτικός Ναός | Αγίας Σκέπης Εδέσσης |
| Ιεραρχία | |
| Μητροπολίτης | Ιωήλ |
| Πρωτοσύγκελλος | Επίσκοπος Αλμωπίας Στέφανος |
| Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος | Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Ζουμής |
| Ιεροκήρυκες | 2 |
| Διάκονοι | 3 |
| Ιστοσελίδα | |
| imepa.gr | |
Η Μητρόπολη αποτελείται από 140 ενορίες και 9 Ιερές Μονές, εκ των οποίων 4 ανδρικές και 5 γυναικείες.
H επισκοπή Εδέσσης ιδρύθηκε τον 4ο μ.Χ. αιώνα και υπαγόταν στη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Τον 7ο αι. (691-692) αναφέρεται ο πρώτος γνωστός επίσκοπος Εδέσσης Ισίδωρος, ο οποίος συμμετείχε στην Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδο και υπογράφει ως «επίσκοπος Εδεσσηνών πόλεως».
Το 1767 η επισκοπή Εδέσσης προβιβάστηκε σε Μητρόπολη. Το 1789 ο μητροπολίτης Μελέτιος με πολλούς Εδεσσαίους συμμετείχε στην επανάσταση του Λευκαδίτη Λουδοβίκου (Λουίζη) Σωτήρη κατά τον 2ο Ρωσοτουρκικό πόλεμο[2].
Σημαντική ήταν η συνεισφορά της Μητρόπολης και στον Μακεδονικό Αγώνα (τότε η Μητρόπολη ονομαζόταν Μητρόπολη Βοδενών). Από τον Οκτώβριο του 1937 μέχρι τον Αύγουστο του 1938 διετέλεσε Γραμματέας και Ιεροκήρυκας της Ιεράς Μητροπόλεως Εδέσσης ο Κωνσταντινουπολίτης αρχιμανδρίτης Δημήτριος (Παπαδόπουλος), ο μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης Δημήτριος Α΄.
Έπειτα από απόφαση της Εκκλησίας της Ελλάδος στις 22 Ιουνίου 1967, η εκκλησιαστική περιφέρεια της Αλμωπίας ενσωματώθηκε στην Ιερά Μητρόπολη Εδέσσης και Πέλλης από την Μητρόπολη της Φλώρινας και έτσι η Μητρόπολη της Έδεσσας μετονομάστηκε σε Ιερά Μητρόπολις Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας.
| Όνομα | Έτη | Σημειώσεις |
|---|---|---|
| Αντίγονος Α' | ~ 325 | |
| Ισίδωρος Α' | 691/692 | |
| Γερμανός η Γαβριήλ Α' | 987 – 1014 | |
| Μιχαήλ Α' | ~ 1230 | |
| Αντώνιος Α' | 1368/1375 | |
| Χαρίτων Α' | ~ 1585 | |
| Θεοφάνης Α' | ~ 1600 | |
| Γρηγόριος Α' | 1618 – 1619 | αργότερα Λαρίσης |
| Ακάκιος Α' | ~ 1624 | |
| Δανιήλ Α' | 1630 – 1631 | |
| Μητροφάνης Α' | ~ 1633 | |
| Διονύσιος Α' | ~ 1640 | |
| Ιγνάτιος Α' | 1653 – 1660 | |
| Αρσένιος Α' | ~ 1668 | |
| Παρθενίας Α' | ~ 1676 | |
| Νείλος Α' | 1683 – 1684 | |
| Γερμανός Β' | 1686 – 1705 | |
| Μητροφάνης Β' | 1692 – 1719 | |
| Μητροφάνης Γ'[3] | 1725 – 1744 | |
| Ιωσήφ Α' | 1740 – 1746 | |
| Γερμανός Γ | 1752 – 1782 | |
| Μελέτιος Α' | 1782 – 1790 | |
| Τιμόθεος A' | 29 Αυγούστου 1790 – 1821 † | από Ελευθερουπόλεως |
| Κύριλλος Α' | 1821 – Ιούλιος 1827 | παραιτήθηκε |
| Μελέτιος Β' | Ιούλιος 1827 – Ιανουάριος 1832 † | |
| Ιωακείμ Α' | 1832 – Ιανουάριος 1840 | κατόπιν Ικονίου |
| Μελέτιος Γ΄ | Ιανουάριος 1840 – Μάρτιος 1848 | κατόπιν Πισιδίας |
| Άνθιμος Α΄ | Μάρτιος 1848 – 1 Φεβρουαρίου 1859 † | |
| Νικόδημος Α΄ (Κωνσταντινίδης) | 6 Φεβρουαρίου 1859 – 2 Απριλίου 1870 | κατόπιν Προύσης |
| Αγαθάγγελος Α΄ (Παπαγρηγοριάδης) | 2 Απριλίου 1870 – 18 Δεκεμβρίου 1875 | κατόπιν Στρωμνίτσης |
| Ιερόθεος Α΄ (Τριανταφυλλίδης ή Χατζηπαπάς) | 18 Δεκεμβρίου 1875 – 6 Απριλίου 1896 † | από Στρωμνίτσης |
| Νικόλαος Α΄ (Σακκόπουλος) | 16 Απριλίου 1896 – 1 Μαΐου 1899 | από Κίτρους, κατόπιν Αγκύρας |
| Νικόδημος Β΄ (Κομνηνός ή Ανδρέου) | 1 Μαΐου 1899 – 29 Ιανουαρίου 1904 | από Μυριοφύτου και Περιστάσεως, κατόπιν Βιζύης |
| Στέφανος Α΄ (Δανιηλίδης) | 29 Ιανουαρίου 1904 – 13 Μαΐου 1910 | από Μυρέων, κατόπιν Πελαγονίας |
| Τιμόθεος Β΄ (Λαμνής) | 18 Μαΐου 1910 – 21 Ιουνίου 1912 | από Μεσημβρίας, κατόπιν Φιλιππουπόλεως |
| Κωνστάντιος Α΄ (Ρούσης ή Καπιτζόγλου) | 26 Ιουνίου 1912 – 13 Οκτωβρίου 1922 | από Μογλενών, κατόπιν Βεροίας |
| Αγαθάγγελος Β΄ (Παπαναστασιάδης) | 20 Οκτωβρίου 1922 – 5 Φεβρουαρίου 1924 | από Σαράντα Εκκλησιών, κατόπιν Σισανίου |
| Κωνστάντιος Α΄ (Ρούσης ή Καπιτζόγλου) | 5 Φεβρουαρίου 1924 – 5 Ιουνίου 1941 | από Βεροίας, β΄ θητεία |
| Παντελεήμων Α΄ (Παπαγεωργίου) | 24 Οκτωβρίου 1941 – 27 Μαρτίου 1951 | κατόπιν Θεσσαλονίκης |
| Διονύσιος Β΄ (Παπανικολόπουλος) | 25 Σεπτεμβρίου 1951 – 24 Ιανουαρίου 1967 | από Ιερισσού |
| Καλλίνικος (Πούλος) | 25 Ιουνίου 1967 – 7 Αυγούστου 1984 † | ανακηρύχθηκε άγιος το 2020 |
| Χρυσόστομος Α΄ (Κακουλίδης) | 7 Οκτωβρίου 1984 – 20 Ιουλίου 2002 † | |
| Ιωήλ Α΄ (Φραγκάκος) | 15 Οκτωβρίου 2002 – σήμερα | |
| Αρχιερατική Περιφέρεια | Έδρα | Αριθμός Ενοριών | Εκκλησιαστική Υποδιαίρεση |
|---|---|---|---|
| Εδέσσης | Έδεσσα | Η Αρχιερατική Περιφέρεια Εδέσσης καλύπτει γεωγραφικά την πόλη της Ἔδεσσας και 21 χωριά του ομώνυμου δήμου: Αγία Φωτεινή, Άγιος Δημήτριος, Ἀγρας, Ἄρνισσα, Βρυττά, Δροσιά, Εκκλησιοχώρι, Καισαριανά, Καρυδιά, Κερασιά, Λύκοι, Μαργαρίτα, Μεσημέρι, Νησί, Ξανθόγεια, Παναγίτσα, Πλατάνη, Ριζάρι, Σάμαρι, Σωτήρα και Φλαμουριά. | |
| Αριδαίας | Αριδαία | Η Αρχιερατική Περιφέρεια Αριδαίας καλύπτει γεωγραφικά την πόλη της Ἀριδαίας, 37 χωριά του δήμου Αλμωπίας: Αετοχώρι, Αλωρος, Αρχάγγελος, Άψαλος, Βορεινό, Γαρέφι, Δωροθέα, Εξαπλάτανος, Θεοδωράκι, Θηριόπετρα, Ίδα, Κορυφή, Κωνσταντία, Λαγκαδιά, Λουτράκι, Λυκόστομο, Μεγαπλάτανος, Μηλιά, Μοναστηράκι, Νεοχώρι, Νερόμυλοι, Νότια, Ξιφιανή, Όρμα, Περίκλεια, Πιπεριά, Πολυκάρπη, Πρόδρομος, Πρόμαχοι, Ριζοχώρι, Σαρακηνοί, Σωσάνδρα, Τσάκοι Υδραία, Φιλώτεια, Φούστανη και Χρυσή και την Κρανέα του δήμου Σκύδρας. | |
| Γιαννιτσών | Γιαννιτσά | Η Αρχιερατική Περιφέρεια Γιαννιτσών καλύπτει γεωγραφικά την πόλη των Γιαννιτσών και 35 χωριά του δήμου Πέλλας: Άγιος Γεώργιος, Άγιος Λουκάς, Αγροσυκιά, Ακρολίμνη, Αμπελειές, Αξός, Αραβησσός, Αρχοντικό, Ασβεσταρείο, Αχλαδοχώρι, Γαλατάδες, Γυψοχώρι, Δαμιανό, Δροσερό, Δυτικό, Ελευθεροχώρι, Εσώβαλτα, Καρυώτισσα, Κρύα Βρύση, Κρώμνη, Λεπτοκαρυά, Λιπαρό, Μελίσσι, Μεσιανό, Νέα Πέλλα, Νέος Μυλότοπος, Πέλλα, Παλαιός Μυλότοπος, Παλαίφυτο, Παραλίμνη, Πενταπλάτανος, Πλαγιάρι, Ποντοχώρι, Σταυροδρόμι και Τριφύλλι. | |
| Σκύδρας | Σκύδρα | Η Αρχιερατική Περιφέρεια Σκύδρας καλύπτει γεωγραφικά την κωμόπολη της Σκύδρας, 19 χωριά του ομώνυμου δήμου: Άνυδρο, Αρσένι, Άσπρο, Δάφνη, Καλή, Καλλίπολη Καλύβια, Λιποχώρι, Λουτροχώρι, Μάνδαλο, Μαυροβούνι, Νέα Ζωή, Πετρία, Πλεύρωμα, Προφήτης Ηλίας, Ριζό, Σανδάλι και Σεβαστιανά, την Λάκκα του δήμου Πέλλας και 7 χωριά του δήμου Νάουσας: Γιαννακοχώρι, Επισκοπή Νάουσας, Λευκάδια, Μαρίνα, Πολλά Νερά, Ροδοχώρι και Ροδακινιά. | |
| Κουφαλίων και Χαλκηδόνος | Κουφάλια | Η Αρχιερατική Περιφέρεια Κουφαλίων και Χαλκηδόνος καλύπτει γεωγραφικά την κωμόπολη Κουφάλια του Νομού Θεσσαλονίκης, τα χωριά Άθυρα, Λιβαδίτσα και Ραχώνα του δήμου Πέλλας, πέντε χωριά του δήμου Χαλκηδόνος: Βαλτοχώρι, Ελεούσα, Λουδίας, Μικρό Μοναστήρι, Παρθένι και την κωμόπολη Χαλκηδόνα. |
Στην Ιερά Μητρόπολη υπάγονται οι παρακάτω μονές:
Ανδρικές
Γυναικείες
Το 2023 εγκαινιάσθηκε στο καππαδοκικό χωρίο Δαμιανό Πέλλας ο Ναός του Αγίου Παντελεήμονος ως αντίγραφο και σε ανάμνηση του ομωνύμου ιστορικού ναού στην Αριανζό (Σιβριχισάρ) της Καππαδοκίας (5ος αι./Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς), που ονομάζεται «Κόκκινη Εκκλησία» λόγω της κατασκευής του από πέτρες με κόκκινη απόχρωση.[4]
Στη Λιβαδίτσα κτίσθηκε και λειτουργεί το προσκύνημα Ιερό Ίδρυμα Ελλήνων Ανατολικής Ρωμυλίας - Η Αγία Τριάδα όπου εγκαταστάθηκε η εικόνα της Αγίας Τριάδος που μεταφέρθηκε το 1990 από το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας του Καβακλίου.[5][6]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
