Γάλλος ποδοσφαιριστής From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Ζυστ Φονταίν (Just Fontaine, 18 Αυγούστου 1933 – 1 Μαρτίου 2023) ήταν Γάλλος διεθνής ποδοσφαιριστής, περισσότερο γνωστός για το ρεκόρ που κρατά για τα περισσότερα τέρματα σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου με 13, σε αυτό του 1958. Ένας από τους κορυφαίους του αθλήματος της χώρας του,[1][2] ψηφίστηκε 30ός καλύτερος ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα στις εκλογές της IFFHS.[3]
 Το 1958 με τη Γαλλία | |||
| Προσωπικές πληροφορίες | |||
|---|---|---|---|
| Πλήρες όνομα | Ζυστ Φονταίν | ||
| Ημερ. γέννησης | 18 Αυγούστου 1933 | ||
| Τόπος γέννησης | Μαρακές, Μαρόκο | ||
| Ημερ. θανάτου | 1 Μαρτίου 2023 (89 ετών)} | ||
| Τόπος θανάτου | Τουλούζη, Γαλλία | ||
| Ύψος | 1,74 μ. | ||
| Θέση | Επιθετικός | ||
| Ομάδες νέων | |||
| 1947–1950 | ΣΑ Μαρακές | ||
| Επαγγελματική καριέρα* | |||
| Περίοδος | Ομάδα | Συμμ.† | (Γκ.)† |
| 1950–1953 | Ουνιόν Σπορτίφ Μαροκέν | 48 | (62) |
| 1953–1956 | ΟΖΚ Νις | 69 | (42) |
| 1956–1962 | Σταντ ντε Ρενς | 131 | (122) |
| Σύνολο | 248 | (226) | |
| Εθνική ομάδα | |||
| Περίοδος | Ομάδα | Συμμ.† | (Γκ.)† |
| 1952 | Γαλλία Β | 1 | (0) |
| 1954 | Γαλλία Κ-20 | 1 | (2) |
| 1953–1960 | Γαλλία | 21 | (30) |
| Προπονητική καριέρα | |||
| Περίοδος | Ομάδα | ||
| 1967 | Γαλλία | ||
| 1968–1969 | Τουλούζ ΦΚ | ||
| 1973–1976 | Παρί Σεν Ζερμέν | ||
| 1978–1979 | Τουλούζ ΦΚ | ||
| 1979–1981 | Μαρόκο | ||
| * Οι συμμετοχές και τα γκολ στις προηγούμενες ομάδες υπολογίζονται μόνο για τα εγχώρια πρωταθλήματα. † Συμμετοχές (Γκολ). | |||
Γεννημένος στο Μαρακές του Μαρόκου (την εποχή της Γαλλικής αποικιοκρατίας) από Γάλλο πατέρα και Ισπανίδα μητέρα, ο Φονταίν μετακόμισε στην Καζαμπλάνκα. Γιος ενός δημοσίου υπαλλήλου και μιας νοικοκυράς που φρόντιζε τα επτά παιδιά της, διακρίθηκε κατά τη διάρκεια των σπουδών του λόγω της έλλειψης πειθαρχίας του και κυρίως όταν αποβλήθηκε από το γυμνάσιο. Ξεκίνησε την ερασιτεχνική του καριέρα στην ομάδα USM (Ουνιόν Σπορτίφ Μαροκέν), όπου έπαιξε από το 1950 ως το 1953.[4][5] Την πρώτη του χρονιά, στα 17 του, σημείωσε 23 γκολ σε 16 αγώνες στην κορυφαία κατηγορία του Μαρόκου.[6] Κατέκτησε τον τίτλο του πρωταθλητή Μαρόκου το 1952 καθώς και του πρωταθλητή της Βόρειας Αφρικής την ίδια χρονιά. Οι εμφανίσεις του του έδωσαν την ευκαιρία να επιλεγεί με την Εθνική ομάδα του Μαρόκου για να αντιμετωπίσει την εθνική ομάδα της Γαλλίας Β στις 25 Δεκεμβρίου 1952 σε φιλικό αγώνα.[7]
Η ομάδα της Νίκαιας Νις τον απέκτησε το 1953 και σημείωσε 42 γκολ πρωταθλήματος σε τρεις αγωνιστικές περιόδους για το σύλλογο και συνολικά 52 τέρματα σε 83 επίσημους αγώνες. Κατέκτησε το Κύπελλο Γαλλίας το 1954 και το πρωτάθλημα το 1956.[8][9] Κατά τη διάρκεια του πολέμου της Αλγερίας υπηρέτησε στρατιωτική θητεία 30 μηνών και ήταν αρχηγός της εθνικής ομάδας των ενόπλων στο Παγκόσμιο Στρατιωτικό Πρωτάθλημα του 1957 στην Αργεντινή.[10] Το 1956 μετακόμισε στη Σταντ ντε Ρενς, όπου συνεργάστηκε με τον καλύτερα Γάλλο ποδοσφαιριστή της εποχής Ρεϊμόν Κοπά από τη χρονιά 1959–60. Ο Φονταίν σημείωσε 121 γκολ σε έξι σεζόν στη Ρενς. Συνολικά, σημείωσε 165 τέρματα σε 200 αγώνες στην πρώτη κατηγορία[11] και κατέκτησε δύο φορές το πρωτάθλημα το 1958 και το 1960. Ήταν δύο φορές πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος, ενώ την αγωνιστική περίοδο 1957–58 ήταν ο κορυφαίος σκόρερ στα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα με 34 τέρματα στους 26 αγώνες που συμμετείχε, τίτλος ανάλογος του Χρυσού Παπουτσιού που τότε δεν υπήρχε.[12][13] Σημείωσε επίσης 10 γκολ στο Κύπελλο Γαλλίας κατακτώντας το νταμπλ, ενώ έφτασε στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλήτριων Ευρώπης 1958–59 απέναντι στη Ρεάλ Μαδρίτης (0–2), όπου ήταν ο πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης με 10 γκολ.[8][14]
Το ντεμπούτο του με την Εθνική Γαλλίας το έκανε το Δεκέμβριο του 1953 σημειώνοντας τρία γκολ με αντίπαλο το Λουξεμβούργο (αποτέλεσμα 8–0).[15] Τόσο στη δεύτερη, όσο και στην τρίτη συμμετοχή του στην εθνική ομάδα αποβλήθηκε και έτσι η διεθνής του καριέρα διακόπτοταν από τιμωρίες.[16] Φορώντας τη μπλε φανέλα της Γαλλίας, ο Φονταίν έχει ακόμα ένα εντυπωσιακό ρεκόρ. Σε επτά χρόνια, σημείωσε 30 γκολ σε 21 αγώνες, έχοντας μία από τις υψηλότερες αναλογίες τερμάτων ανά αγώνα στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο.[17][18]
Ωστόσο, κορυφαία στιγμή ήταν η επίδοση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1958, όπου σημείωσε 13 τέρματα σε μόλις έξι αγώνες - ένα κατόρθωμα που περιλάμβανε τέσσερα τέρματα με αντίπαλο την Παγκόσμια Πρωταθλήτρια Δυτική Γερμανία στο μικρό τελικό (αποτέλεσμα 6–3), που έδωσαν την τρίτη θέση στη γαλλική εθνική. Στην πρώτη προπόνηση σε γαλλικό έδαφος, το ένα του παπούτσι του διαλύθηκε και ένας συμπαίκτης του έτυχε να έχει το ίδιο μέγεθος και δάνεισε στον Φονταίν ένα εφεδρικό ζευγάρι για να αγωνιστεί στη Σουηδία. Η Γαλλία, που δεν είχε νικηφόρο παιχνίδι όλη τη χρονιά, οι και ο Φονταίν δεν προοριζόταν για βασικός πριν την έναρξη της διοργάνωσης, όμως ο τραυματισμός του βασικού κεντρικού επιθετικού τον βρήκε στην εναρκτήρια ενδεκάδα του πρώτου αγώνα. Ξεκίνησε τη διοργάνωση με χατ τρικ με αντίπαλο την Εθνική Παραγουάης, η οποία είχε προηγηθεί και ο Φονταίν ήταν αυτός που ισοφάρισε σημειώνοντας το πρώτο γκολ. Ακολούθησαν δύο γκολ επί της Γιουγκοσλαβίας και το νικητήριο γκολ στη φάση των ομίλων ενάντια στην Σκωτία (αποτέλεσμα 2–1). Δύο ακόμα γκολ ήρθαν στον προημιτελικό με αντίπαλο την Βόρεια Ιρλανδία, στην εύκολη επικράτηση με 4–0.[16][19][20] Ο ίδιος μάλιστα προέρχονταν από σοβαρό τραυματισμό έχοντας χειρουργηθεί στην κνήμη το Δεκέμβριο της προηγούμενης χρονιάς.[21] Η επίδοσή του παραμένει ο μεγαλύτερος αριθμός τερμάτων που σημειώθηκαν ποτέ από ένα παίκτη σε τελική φάση, ρεκόρ που παραμένει ακατάρριπτο και έχει συμπεριληφθεί στα ρεκόρ Γκίνες.[14][22] Επίσης, ακατάρριπτο είναι και ως ρεκόρ περισσότερων συνεχόμενων αγώνων επίτευξης γκολ με έξι.[23] Ήταν ο δεύτερος από τους τέσσερις ποδοσφαιριστές που σημείωσαν δύο χατ τρικ στην ίδια διοργάνωση μετά τον Ούγγρο Σάντορ Κότσις.[19][22][24]
Εκείνη η ομάδα ήταν η πρώτη μεγάλη εθνική της Γαλλίας, η οποία είχε αποτύχει στο προηγούμενη διοργάνωση του 1954 και ήταν νεανική και άπειρη, ο δε Φονταίν είχε αγωνισθεί μόνο πέντε φορές με τη φανέλα των «τρικολόρ» πριν τη τελική φάση της Σουηδίας. Το επιθετικό ποδόσφαιρο της Γαλλίας αντικαταπτρίζεται στο συντελεστή τερμάτων της σε σχέση με τις άλλες ομάδες που έφθασαν στους "4" με τη Γαλλία να έχει την καλύτερη επίθεση και τη χειρότερη άμυνα. Στον ημιτελικό με τη Βραζιλία ήταν ο πρώτος που σημείωσε γκολ κατά της μελλοντικής παγκόσμιας πρωταθλήτριας «σελεσάο» σε εκείνη τη διοργάνωση ισοφαρίζοντας σε 1–1 στο ένατο λεπτό. Η εξαιρετική συνεργασία με τον Κοπά ήταν ένα από τα μυστικά αυτών των εμφανίσεων, που όμως σε αυτό τον αγώνα δεν ήταν αρκετά μετά τον τραυματισμό του Ρομπέρ Ζονκέ στο πρώτο ημίχρονο. Με τις αλλαγές να μην επιτρέπονται εκείνη την εποχή, η Γαλλία αγωνίστηκε για σχεδόν μια ώρα με ουσιαστικά δέκα παίκτες και η επικράτηση των Βραζιλιάνων ήρθε εύκολα.[18][25][26] Στο μικρό τελικό ο Γάλλος προπονητής χρησιμοποίησε αρκετούς αναπληρωματικούς, διατηρώντας όμως στην ομάδα τον Φονταίν που είχε εννέα γκολ και ήταν σχεδόν σίγουρος πρώτος σκόρερ. Σημείωσε το πρώτο του γκολ στο τέταρτο λεπτό και φτάνοντας τα 10 γκολ η πιθανότητα κατάρριψης του ρεκόρ του Σάντορ Κότσις με 11 γκολ από την προηγούμενη διοργάνωση ήταν ορατός. Τρία γκολ στο δεύτερο ημίχρονο έφεραν το ιστορικό ρεκόρ.[27] Από το σύνολο, 7 γκολ ήταν με το δεξί πόδι, 5 με το αριστερό και ένα με κεφαλιά.[24][28] Η γαλλική ομάδα ήταν η πρώτη που έφτασε στη Σουηδία, «γιατί θα είναι η πρώτη που θα φύγει», χλεύασε ο γαλλικός τύπος μετά τις απογοητευτικές εμφανίσεις στην προηγούμενη διοργάνωση. Μετά τη νίκη στο μικρό τελικό, οι συμπαίκτες του τον μετέφεραν στους ώμους τους στον αγωνιστικό χώρο σε ένα γύρο τιμής. «Μόνο τότε κατάλαβα τι είχα κάνει», είπε.[29] Συμπεριλήφθηκε στην καλύτερη ομάδα της διοργάνωσης,[30] ενώ εκείνη τη χρονιά κατέλαβε την τρίτη θέση στο διαγωνισμό της Χρυσής Μπάλας.[31]
Το Μάρτιο του 1960 ένας σοβαρός τραυματισμός τον ανάγκασε να παραμείνει εκτός δράσης για 10 μήνες και νέος σε αγώνα με αντίπαλο τη Ολιμπίκ Λυών με την επάνοδό του στις αρχές του 1961 τον υποχρέωσαν να εγκαταλείψει και τυπικά την ενεργό δράση το 1962.[18][32] Ο ίδιος συγχώρεσε τον παίκτη που τον τραυμάτισε και ο οποίος έγινε βαφτιστήρι του γιου του.[14] Παραμένει ο ποδοσφαιριστής με τα περισσότερα χατ τρικ για την Εθνική ομάδα της Γαλλίας με πέντε. Είναι ο τέταρτος κορυφαίος σκόρερ όλων των εποχών στο Παγκόσμιο Κύπελλο, πίσω από τον Μίροσλαβ Κλόζε (16 γκολ σε τέσσερις διοργανώσεις), τον Ρονάλντο (15 γκολ σε τρεις) και τον Γκερντ Μίλερ (14 γκολ σε δύο).[28][21][32]
Συνολικά, κατά την διάρκεια της καριέρας του σημείωσε 289 γκολ σε 304 επίσημους αγώνες, στοιχεία που τον κατατάσσουν στους πιο παραγωγικούς σκόρερ στην παγκόσμια ποδοσφαιρική ιστορία.[33]
Μετά την αποχώρησή του από την ενεργό δράση έγινε πρόεδρος της νεοιδρυθείσας Ένωσης Γάλλων Ποδοσφαιριστών και ακολούθησε καριέρα προπονητή, για δύο αγώνες στην Εθνική ομάδα της χώρας του (1967) χωρίς επιτυχία, γνωρίζοντας την ήττα και στα δύο.[34] Ήταν μετέπειτα προπονητής της Εθνικής ομάδας του Μαρόκου (1979–81), με την οποία έφτασε στην τρίτη θέση του Κυπέλλου Εθνών της Αφρικής το 1980. Σε επίπεδο συλλόγων στην τρίχρονη παρουσία του στην Παρί Σεν Ζερμέν πέτυχε την άνοδο της ομάδας στην πρώτη κατηγορία το 1974.[16][32]
Το 1994 η FIFA τον τίμησε για τη συνεισφορά του με την ανώτατη διάκριση του αθλήματος, το Τάγμα Αξίας, ο μόνος Γάλλος ποδοσφαιριστής που του έχει γίνει αυτή η τιμή.[35] Το 2003 επελέγη από τη Γαλλική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου ως ο «χρυσός παίκτης» της χώρας για τον εορτασμό των 50 χρόνων της UEFA.[36] Το 2004 ο Πελέ τον ονόμασε έναν από τους 125 μεγαλύτερους εν ζωή ποδοσφαιριστές στην τελετή εκατονταετίας της FIFA.[37] Το 2006 υποστήριξε την υποψηφιότητα του Μαρόκου για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2010, που τελικά διεξήχθη στη Νότια Αφρική. Το μεγαλύτερο μέρος της μετέπειτα ζωής του το πέρασε στην Τουλούζη μαζί με την οικογένειά του (τη σύζυγό του, μια κόρη και ένα γιο), όπου και απεβίωσε την 1η Μαρτίου 2023.[4]
| αριθμός τέρματος | ημερομηνία αγώνα | γήπεδο και πόλη | αντίπαλος | σκορ | τελικό αποτέλεσμα |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 8 Ιουνίου 1958 | Idrottsparken, Νόρσεπινγκ, Σουηδία |  Παραγουάη | ||
| 2 | |||||
| 3 | |||||
| 4 | 11 Ιουνίου 1958 | Arosvallen Βεστερός, Σουηδία |  Γιουγκοσλαβία | ||
| 5 | |||||
| 6 | 15 Ιουνίου 1958 | Eyravallen, Όρεμπρο, Σουηδία |  Σκωτία | 2–0 | 2–1 |
| 7 | 19 Ιουνίου 1958 | Idrottsparken, Νόρσεπινγκ, Σουηδία |  Βόρεια Ιρλανδία | ||
| 8 | |||||
| 9 | 24 Ιουνίου 1958 | Råsunda Stadium, Σόλνα, Σουηδία |  Βραζιλία | 1–1 | 2–5 |
| 10 | 28 Ιουνίου 1958 | Ullevi, Γκέτεμποργκ, Σουηδία |  Δυτική Γερμανία | ||
| 11 | |||||
| 12 | |||||
| 13 |
Καζαμπλάνκα
ΟΖΚ Νις
Σταντ ντε Ρενς
Τάγμα Αξίας της FIFA (Ordre du mérite de la FIFA) : 1994
Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής (Chevalier de la Légion d'Honneur) : 2013Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
