Ασφάκα

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Ασφάκα (αποσαφήνιση).

Η ασφάκα (Φλωμίς η θαμνώδης, Phlomis fruticosa), είναι ξυλώδες φυτό - θάμνος της οικογένειας των χειλανθών της τάξης των σωληνανθών. Ευδοκιμεί στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Τουρκία, την Αλβανία, την Κύπρο, σε περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβίας, καθώς και σε άλλες περιοχές της λεκάνης της Μεσογείου.

Ασφάκα
Άνθος ασφάκας (Γαλλία)
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae) Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta) Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida) Τάξη: Λαμιώδη (Lamiales) Οικογένεια: Χειλανθή (Lamiaceae) Γένος: Φλωμίς (Phlomis) Είδος: P. fruticosa
Διώνυμο
Φλωμίς η θαμνώδης (Phlomis fruticosa) L.

Φυτρώνει κυρίως σε βραχώδη ή πετρώδη εδάφη και φτάνει έως και ενάμιση μέτρο μέγιστο ύψος^[1]. Ανθίζει ανάλογα την περιοχή από τα τέλη του Μαρτίου έως τις αρχές του Ιούνιου. Τα άνθη της έχουν χρώμα κίτρινο και σχηματίζονται στις κορυφές του φυτού.

Η ασφάκα παρότι έχει πλούσια νεκταροέκκριση, είναι ένα από τα λίγα φυτά που οι μέλισσες δεν συλλέγουν το νέκταρ τους και αυτό λόγω του βάθους του καμπανοειδή κάλυκα των ανθών της, εκτός βέβαια από σπάνιες περιπτώσεις στο τέλος της ανθοφορίας της ή σε ευνοϊκές περιπτώσεις καιρικών φαινομένων, θερμοκρασίας και υγρασίας.^[2]. Το μέλι της ασφάκας είναι λεπτοκρύσταλλο, διαυγές υποκίτρινο με πολύ ωραίο άρωμα και θεωρείται πολύ καλής ποιότητος.

Είναι αρκετά διαδεδομένη στην Ελλάδα και κυρίως στην Ήπειρο, στην Στερεά Ελλάδα, στην Πελοπόννησο και στα νησιά^[3] και απαντάται σε οκτώ είδη, εκ των οποίων ένα είναι ενδημικό της Κρήτης^[4].

Παλαιότερα χρησιμοποιούνταν για γιατροσόφια αλλά και για την κατασκευή μπαρούτης^[5]. Οι φαρμακευτικές της ιδιότητες ήταν γνωστές στους αρχαίους Έλληνες, οι οποίοι την χρησιμοποιούσαν για διάφορα γιατροσόφια. Κατά την Ελληνική Επανάσταση του ’21 χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή ενός είδος μπαρουτιού για τις ανάγκες του αγώνα.

Επίσης χρησιμοποιείται και ως καύσιμη ύλη, ενώ σε κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία και η Αγγλία, χρησιμοποιείται και ως καλλωπιστικό φυτό.

• 
  Phlomis Fruticosa - Ασφάκα στην Ηπείρο
• 
  Phlomis fruticosa - Ασφάκα
• 
  Samoëns - Haute-Alpes (Γαλλία).
• 
  Yvoire - Haute-Alpes (Γαλλία).

Παραπομπές

1. Χλωρίδα της Μάνης Αρχειοθετήθηκε 2008-12-23 στο Wayback Machine., ανακτήθηκε 9/1/2008
2. «beenet.gr :: Τα πάντα για το μέλι και τη μέλισσα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2009.
3. «Μεσογειακά οικοσυστήματα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2007.
4. Κηνηγεσία και Κυνοφιλία , ανακτήθηκε 9/1/2008
5. Χλωρίδα της Μάνης Αρχειοθετήθηκε 2009-01-01 στο Wayback Machine., ανακτήθηκε 9/1/2008