From Wikipedia, the free encyclopedia
Οι Αλαί αι Αιξωνίδες ή Αλαί Αιξωνικαί ή Αλές Αιξωνίδες (αρχαία ελληνικά: Ἁλαὶ Αἰξωνίδες), (ο δήμος: Αλῶν Αιξωνίδων) ήταν αρχαίος οικισμός - πόλη και δήμος της Κεκροπίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Αθήνας).
 | |
| Γενικά στοιχεία | |
|---|---|
| Ονομασία | Ἁλαὶ Αἰξωνίδες |
| Άλλες ονομασίες | Αλαί Αιξωνικαί |
| Κύριος οικισμός | Αλαί αι Αιξωνίδες |
| Διοικητικά στοιχεία | |
| Ταυτότητα | δήμος της αρχαίας Αττικής |
| Ονομασία δήμου | Δήμος Αλών Αιξωνίδων |
| Ονομασία δημότη | Αλαιεύς |
| Φυλή | Κεκροπίδα |
| Τριττύς | Παραλίας |
| Σύστημα εξουσίας | Πόλη–κράτος |
| Πολιτικό σύστημα | Αθηναϊκή Δημοκρατία |
| Τίτλος ηγέτη | δήμαρχος |
| Λήψη αποφάσεων | Αρχαία Βουλή & Δήμος |
| Αριθμός βουλευτών | |
| 1η περίοδος 508 – 307/306 π.Χ. | 6 |
| 2η περίοδος 307/306–224/223 π.Χ. | 10 |
| 3η περίοδος 224/223–201/200 π.Χ. | 10 |
| 4η περίοδος 201/200 π.Χ.– 126/127 | άγνωστος |
| 5η περίοδος 126/127–3ος αιώνας | άγνωστος |
| Ιστορική εξέλιξη | |
| Ίδρυση | 508 ΠΚΕ |
| Λήξη | 3ος αιώνας |
| Αντικαταστάθηκε από | Δήμος Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης |
| Λατρευτικές παραδόσεις | |
| Ιερά | Ναός του Απόλλωνα Ζωστήρα |
| Εορτές | Ζωστήρια |
| Αρχαιολογία | |
| Ανασκαφές | θέση Παλαιοχώρι |
| Περιοχή | |
| Αρχαία Αττική Σήμερα: Βούλα & Βουλιαγμένη Αττικής | |
_Attica_Demos_II-el.svg) | |
| Οι δήμοι της αρχαίας Αττικής | |
Στην αρχαία Ελλάδα με την ονομασία Αλαί[1] φέρονταν διάφορες παραθαλάσσιες περιοχές όπου υπήρχαν φυσικές «αλυκίδες» (= αλυκές), σε αντιδιαστολή με τις τεχνικές δεξαμενές (λάκκους) συλλογής άλατος, που λέγονταν αλοπήγια. Την ονομασία αυτή έπαιρναν και άλλες πόλεις ή δήμοι της αρχαίας Αττικής όπως, λόγου χάριν, οι Αλαί αι Αραφηνίδες (στην ευρύτερη περιοχή της σύγχρονης αλυκής της Ραφήνας και τη συνεχόμενη περιοχή της Αρτέμιδας), οι Αλαί του Πειραιώς (κοντά στον σημερινό ναό του Αγίου Διονυσίου) και οι Αλαί Βοιωτίας (ο σημερινός Θεολόγος). Η ονομασία του αρχαίου δήμου Αλαί Αιξωνίδες δείχνει ότι υπήρχαν αλυκές στο δήμο, ενώ τον χαρακτηρισμό Αιξωνίδων τον παίρνει από τη γειτονική Αιξωνή (σημερινή Γλυφάδα), για να ξεχωρίζει από το δήμο Αλαί Αραφηνίδες (κοντά στη σημερινή Ραφήνα).
Ο δήμος των Αλών Αιξωνίδων, ήταν δήμος της Παραλίας. [2] Βρισκόταν στα νοτιοανατολικά της αρχαίας Αθήνας, μεταξύ των δήμων της Αιξωνής και του Αναγυρούντος,[3] πριν το ακρωτήριο του Ζωστήρος και πάνω στο ακρωτήριο των Αλών ή ακρωτήριο της Αγιάς ή ακρωτήριο του Παύλου,[4] με οχυρωμένη ακρόπολη στο λόφο Καστράκι και σύμφωνα με τον John S. Traill το κέντρο του αρχαίου δήμου ήταν πιθανώς στην θέση Παλαιοχώρι,[5] στις περιοχές της σύγχρονης Βούλας και Βουλιαγμένης, οι οποίες υπάγονται διοικητικά στον Δήμο Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης.
Η περιοχή του αρχαίου δήμου εκτεινόταν μεταξύ των περιοχών που σήμερα βρίσκονται οι περιοχές των παλαιότερων δήμων Βούλας και Βουλιαγμένης. Έχουν βρεθεί δύο κύρια οικιστικά σύνολα, ένα βορειοδυτικό και ένα νοτιοανατολικό. Το νεκροταφείο του δήμου ήταν στα σημερινά Πηγαδάκια. Ο κύριος ναός του δήμου ήταν ο ναός του Απόλλωνα Ζωστήρα, στη σημερινή Βουλιαγμένη. Το κύριο σημείο αμυντικής θωράκισης ήταν η ακρόπολη του δήμου, στο λόφο Καστράκι, στα όρια των παλαιοτέρων δήμων Βάρης, Βούλας και Βουλιαγμένης.[6]
Σε ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν την δεκαετία του 2000 στην Βούλα κοντά στη λεωφόρο Βάρης βρέθηκε κτιριακό συγκρότημα των κλασσικών χρόνων (τέλη 5ου-4ου αιώνα π.Χ.) που ταυτοποιήθηκε ως η αρχαία αγορά του δήμου Αιξωνίδων Άλων. Το κτιριακό συγκρότημα έχει έκταση 1.500 τετραγωνικά μέτρα και αποτελείται από 12 δωμάτια, ένα ιερό και ένα πηγάδι. Επίσης βρέθηκαν χάλκινα νομίσματα, χάλκινα στάθμια, μολύβδινες αγνύθες και δικαστικά πινάκια.[7]
Το 2015 στην παραλία του Μεγάλου Καβουριού ανασκάφηκε τμήμα αρχαίας λεωφόρου που πιθανότατα συνέδεε τον αρχαίο δήμο με το λιμάνι του, αλλά και με την Αστική Οδό που εξυπηρετούσε την επικοινωνία μεταξύ Αθήνας και Σουνίου.[8]
Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,[9] ως μέλος της Κεκροπίδας φυλής, συμμετείχε με 6 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη (307/306 – 224/223 π.Χ.) και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος αντιπροσωπευόταν με 10 βουλευτές στη Βουλή των 600. Κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.
Ο δημότης των αρχαίων Αλών Αιξωνίδων ονομαζόταν Αλαιεύς ή Αλεύς.[10][11] Υπολογίζεται ότι ο δήμος είχε περίπου 800 πολίτες που άνηκαν στην Κεκροπίδα φυλή.[6] Τα ερείπια αυτού του δήμου εντοπίστηκαν από τον Βρετανό στρατιωτικό, τοπογράφο, αρχαιολόγο και περιηγητή Ουίλιαμ Μάρτιν Ληκ, ο οποίος τα ταύτισε με εκείνα ενός αρχαίου αστικού κέντρου κοντά στο ακρωτήριο της Αγιάς. Μεταξύ των ευρημάτων του Ληκ ήταν και ένα λευκό μαρμάρινο άγαλμα λιονταριού.[4]
Ο πλέον γνωστός ναός στον δήμο των Αιξωνίδων Αλών ήταν ο αρχαϊκός Ναός του Απόλλωνα Ζωστήρα, ο οποίος σήμερα έχει ανασκαφεί στην περιοχή Λαιμός της Βουλιαγμένης. Ο ναός, στον οποίο διεξάγονταν και τα Ζωστήρια, η ετήσια εορτή των Αλαιέων, είχε εμβέλεια σε όλη την αρχαία Αττική, αλλά και απευθείας επικοινωνία με το μεγάλο ιερό της Δήλου.[12][13]
Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από το δήμο των Αλών Αιξωνίδων, όπως ο βουλευτής Βρέτων ο Αλαιεύς γιος του Διοδώρου, ο Βρύων ο Αλαιεύς γιος του Δρύωνος, ο βουλευτής Γλαύκιππος ο Αλαιεύς γιος του Σαννιάδου, ο Γναίος ο Αλαιεύς γιος του Γναίου, ο βουλευτής Δημάρατος ο Αλαιεύς γιος του Ηφαιστοκλέους, ο βουλευτής Δημέας ο Αλαιεύς, ο βουλευτής Δημήτριος ο Αλαιεύς, ο βουλευτής Διονύσιος ο Αλαιεύς, ο Διοπείθης ο Αλαιεύς γιος του Διοδώρου, ο Διοπείθης ο Αλαιεύς γιος του Φιλάνθου, ο χορηγός Διόφαντος ο Αλαιεύς, ο βουλευτής Δωρόθεος (Ιούλιος) ο Αλαιεύς κ.α.[14]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
