Remove ads
Yr Academi Gerdd Frenhinol yn Llundain, Lloegr, yw'r conservatoire hynaf yn y DU. Fe'i sefydlwyd ym 1822 [1] gan John Fane a Nicolas-Charles Bochsa. Derbyniodd ei Siarter Frenhinol ym 1830 gan y Brenin Siôr IV gyda chefnogaeth Dug 1af Wellington.[2] Mae cyn-fyfyrwyr enwog yr Academi yn cynnwys Morfydd Llwyn Owen, Osian Ellis, Syr Simon Rattle, Syr Harrison Birtwistle, Syr Elton John ac Annie Lennox.
 | |
| Math | conservatoire, prifysgol, sefydliad addysg uwch, adeiladwaith pensaernïol, sefydliad addysgol  |
|---|---|
| Ardal weinyddol | Dinas Westminster |
| Sefydlwyd |
|
| Daearyddiaeth | |
| Rhan o'r canlynol | Prifysgol Llundain |
| Lleoliad | Llundain |
| Sir | Llundain Fwyaf (Sir seremonïol) |
| Gwlad |  Lloegr |
| Cyfesurynnau | 51.5236°N 0.1519°W, 51.52337°N 0.15172°W, 51.523488°N 0.151686°W |
| Cod OS | TQ2832682127 |
| Cod post | NW1 5HT |
 | |
| Statws treftadaeth | adeilad rhestredig Gradd II |
| Sefydlwydwyd gan | John Fane, 11eg iarll Westmorland |
| Manylion | |
Mae'r Academi yn darparu hyfforddiant israddedig ac ôl-raddedig ar draws perfformiad offerynnol, cyfansoddi, jazz, theatr gerdd ac opera, ac yn recriwtio cerddorion o bob cwr o'r byd, gyda chymuned myfyrwyr sy'n cynrychioli mwy na 50 o genhedloedd. Mae wedi ymrwymo i ddysgu gydol oes, o'r Academi Iau, sy'n hyfforddi cerddorion hyd at 18 oed, trwy brosiectau cerddoriaeth gymunedol yr Academi Agored, i berfformiadau a digwyddiadau addysgol ar gyfer pob oedran.[3]
Mae amgueddfa'r Academi yn gartref i un o gasgliadau mwyaf arwyddocaol y byd o offerynnau cerdd ac arteffactau, gan gynnwys offerynnau llinynnol gan Stradivari, Guarner, ac aelodau o deulu Amati; llawysgrifau gan Purcell, Handel a Vaughan Williams; a chasgliad o ddeunyddiau perfformio a oedd yn eiddo i berfformwyr blaenllaw. Mae'n goleg cyfansoddol ym Mhrifysgol Llundain ac yn elusen gofrestredig o dan gyfraith Lloegr.
Remove ads
Sefydlwyd yr Academi gan John Fane, 11eg Iarll Westmorland ym 1822 gyda chymorth a syniadau’r delynores a’r cyfansoddwr Ffrengig Nicolas Bochsa.[4] Rhoddwyd Siarter Frenhinol i'r Academi gan y Brenin Siôr IV ym 1830.[2] Cefnogwyd sefydlu'r Academi yn frwd gan Arthur Wellesley, Dug 1af Wellington. Roedd yn feiolinydd brwd ei hun ac yn benderfynol o wneud yr Academi yn llwyddiant.
Roedd yr Academi yn wynebu cau ym 1866; roedd hyn yn rhan o'r rheswm dros sefydlu'r Coleg Cerdd Frenhinol yn Ne Kensington cyfagos. Cymerodd hanes yr Academi dro er gwell pan gymerodd ei Brifathro newydd (a chyn-ddisgybl) William Sterndale Bennett gadeiryddiaeth Bwrdd cyfarwyddwyr yr Academi a sefydlu ei gyllid a'i enw da ar sylfaen newydd.[5]
Roedd adeilad cyntaf yr Academi yn Tenterden Street, Sgwâr Hanover. Ym 1911 symudodd y sefydliad i'r adeilad presennol, a ddyluniwyd gan Syr Ernest George [6] (sy'n cynnwys Neuadd y Dug efo 450 sedd), adeiladwyd ar gost o £51,000 ar safle cartref plant amddifad.[7] Ym 1976, prynodd yr Academi'r tai ar yr ochr ogleddol ac adeiladu rhyngddynt theatr opera newydd a roddwyd gan y dyngarwr Syr Jack Lyons ac a enwyd ar ei ôl, a dau ofod llefaru newydd, stiwdio recordio, stiwdio gerddoriaeth electronig, sawl ystafell ymarfer a swyddfa.
Ehangodd yr Academi ei chyfleusterau unwaith eto ar ddiwedd y 1990au, gan ychwanegu 1-5 York Gate, a ddyluniwyd gan John Nash ym 1822,[8] i gartrefu'r amgueddfa newydd, stiwdio theatr gerdd a sawl ystafell addysgu ac ymarfer. Er mwyn cysylltu'r prif adeilad a 1-5 York Gate, adeiladwyd darn tanddaearol newydd a neuadd adrodd David Josefowitz 150 sedd ar y cwrt rhwng y ddau hen strwythurau.
Remove ads
Mae cyfleusterau presennol yr Academi ar Marylebone Road yng nghanol Llundain ger Regent's Park.[9]
Mae'r Academi Gerdd Frenhinol yn cynnig hyfforddiant o lefel cynradd (Academi Iau), gyda'r Academi hŷn yn dyfarnu diploma LRAM, B.Mus. a graddau uwch i Ph.D.[10] Diddymwyd y GRSM gradd gynt, sy'n cyfateb i radd anrhydedd prifysgol ac a gymerwyd gan rai myfyrwyr, yn raddol yn y 1990au. Bellach mae pob myfyriwr israddedig yn cymryd gradd BMus Prifysgol Llundain.
Mae mwyafrif myfyrwyr yr Academi yn berfformwyr clasurol: tannau, piano, astudiaethau lleisiol gan gynnwys opera, pres, chwythbrennau, arwain ac arwain corawl, cyfansoddi, offerynnau taro, telyn, organ, acordion, gitâr. Mae yna hefyd adrannau ar gyfer perfformio theatr gerdd a jazz.
Mae'r Academi yn cydweithredu â chonservatoires eraill ledled y byd, gan gynnwys cymryd rhan yn rhaglen cyfnewid myfyrwyr a staff SOCRATES. Yn 1991, cyflwynodd yr Academi radd achrededig lawn mewn Astudiaethau Perfformiad, ac ym mis Medi 1999, daeth yn goleg cyfansoddol llawn ym Mhrifysgol Llundain, yn y ddau achos daeth yn gonservatoire cyntaf y DU i wneud hynny.
Mae gan yr Academi fyfyrwyr o dros 50 o wledydd, gan ddilyn rhaglenni amrywiol gan gynnwys perfformiad offerynnol, arwain, cyfansoddi, jazz, theatr gerdd ac opera. Mae gan yr Academi berthynas sefydledig â Coleg y Brenin, Llundain, yn enwedig yr Adran Gerdd, y mae ei myfyrwyr yn derbyn hyfforddiant offerynnol yn yr Academi. Yn gyfnewid am hyn, mae llawer o fyfyrwyr yn yr Academi yn cymryd ystod o ddewisiadau Dyniaethau yng ngholeg y Brenin, a'i gwricwlwm cerddolegol academaidd estynedig.
Mae'r Academi Iau, ar gyfer disgyblion o dan 18 oed, yn cwrdd bob dydd Sadwrn.
Remove ads
Mae llyfrgell yr Academi yn cynnwys dros 160,000 o eitemau, gan gynnwys casgliadau sylweddol o ddeunyddiau printiedig a llawysgrif a chyfleusterau sain. Mae'r llyfrgell hefyd yn gartref i archifau sy'n ymroddedig i Syr Arthur Sullivan a Syr Henry Wood.[11] Ymhlith eiddo mwyaf gwerthfawr y Llyfrgell mae llawysgrifau The Fairy-Queen gan Purcell, The Mikado gan Sullivan, Fantasia on a Theme gan Vaughan Williams Serenade to Music gan Thomas Tallis a Gloria Handel sydd newydd ei ddarganfod.[12] Mae grant gan y Gronfa Goffa Treftadaeth Genedlaethol wedi cynorthwyo i brynu Casgliad Robert Spencer - caneuon Seisnig cynnar gyda chyfeiliant liwt, yn ogystal â chasgliad gwych oliwtiau a gitâr. Mae amgueddfa'r Academi yn arddangos llawer o'r eitemau hyn. Mae gan y Llyfrgell Gerddorfaol oddeutu 4,500 set o rannau cerddorfaol. Ymhlith y casgliadau eraill mae llyfrgelloedd Syr Henry Wood ac Otto Klemperer.[13]
Yn fuan ar ôl marwolaeth y feiolinydd Yehudi Menuhin, cafodd yr Academi Gerdd Frenhinol ei archif bersonol, sy'n cynnwys cerddoriaeth ddalen wedi'i marcio ar gyfer perfformiad, gohebiaeth, erthyglau newyddion a ffotograffau yn ymwneud â Menuhin, llawysgrifau cerdd llofnodion, a sawl portread o Paganini.
Gadawodd Harriet Cohen gasgliad mawr o baentiadau, rhai ffotograffau a'i breichled aur i'r Academi, gyda chais i'r ystafell lle'r oedd y paentiadau i gael eu cartrefu cael ei henwi'n "Ystafell Arnold Bax". Ym 1886, perfformiodd Franz Liszt yn yr Academi i ddathlu creu Ysgoloriaeth Franz Liszt ac ym 1843 gwnaed Mendelssohn yn aelod anrhydeddus o'r Academi.
Remove ads
Mae myfyrwyr yr Academi yn perfformio’n rheolaidd yn lleoliadau cyngerdd yr Academi, a hefyd ledled Prydain ac yn rhyngwladol o dan arweinwyr fel y diweddar Syr Colin Davis, Yan Pascal Tortelier, Christoph von Dohnányi, y diweddar Syr Charles Mackerras a Trevor Pinnock. Yn haf 2012, arweiniodd John Adams gerddorfa a gyfunodd fyfyrwyr o'r Academi ac Ysgol Juilliard Efrog Newydd yn y Proms ac yng Nghanolfan Lincoln Efrog Newydd. Ymhlith yr arweinwyr sydd wedi gweithio gyda'r cerddorfeydd yn ddiweddar mae Semyon Bychkov, Daniel Barenboim, Syr Simon Rattle, Pierre-Laurent Aimard a Christian Thielemann. Ymhlith y bobl enwog sydd wedi arwain cerddorfa'r Academi mae Carl Maria Von Weber ym 1826 a Richard Strauss ym 1926.[14]
Am nifer o flynyddoedd, bu'r Academi yn dathlu gwaith cyfansoddwr byw gyda gŵyl ym mhresenoldeb y cyfansoddwr. Mae gwyliau cyfansoddwyr blaenorol yn yr Academi wedi’u neilltuo i waith Witold Lutosławski, Michael Tippett, Krzysztof Penderecki, Olivier Messiaen, Hans Werner Henze, Luciano Berio, Elliott Carter, yn ogystal â graddedigion yr Academi, Alfred Schnittke, György Ligeti, Franco Donatoni, Galina Ustvolskaya, Arvo Pärt, György Kurtág a Mauricio Kagel.
Ym mis Chwefror - Mawrth 2006, dathlodd yr Academi gwaith y meistr feiolin, Niccolò Paganini, a ymwelodd â Llundain gyntaf 175 mlynedd ynghynt ym 1831. Roedd yr ŵyl yn cynnwys datganiad gan yr athro Academi Maxim Vengerov, a berfformiodd ar Il Cannone Guarnerius, hoff ffidil Paganini.[15] Mae offerynwyr yr Academi a myfyrwyr theatr gerdd hefyd wedi perfformio mewn cyfres o gyngherddau gyda chyn-fyfyriwr yr Academi Syr Elton John.[16]
Mae myfyrwyr ac ensembles yr Academi Gerdd Frenhinol yn perfformio mewn lleoliadau eraill o amgylch Llundain gan gynnwys Kings Place,[17] Eglwys Blwyf St Marylebone a Chanolfan South Bank.
Remove ads
Mae amgueddfa gyhoeddus yr Academi wedi'i lleoli yn adeilad York Gate, sydd wedi'i chysylltu ag adeilad yr Academi trwy gyswllt islawr. Mae'r amgueddfa'n gartref i gasgliadau'r Academi, gan gynnwys casgliad mawr o offerynnau llinynnol Seremonïol dyddiedig rhwng 1650 a 1740, detholiad o bianos Seisnig hanesyddol rhwng 1790 a 1850, o'r Casgliad Mobbs enwog, llawysgrifau gwreiddiol gan Purcell, Mendelssohn, Liszt, Brahms, Sullivan a Vaughan Williams, memorabilia cerddorol ac arddangosion eraill.[18]
Remove ads
Cyn-fyfyrwyr
Ymhlith y cyn-fyfyrwyr mae Elinor Bennett,[19] John Barbirolli, Judith Bingham, Harrison Birtwistle, Dennis Brain, Osian Ellis , Vanessa-Mae,[20] David Ffrangcon Davies, Huw Alun Foulkes,[21] Morfydd Llwyn Owen, Edward Gardner, Katherine Jenkins, Clifford Curzon, Lesley Garrett, Evelyn Glennie, Elton John, Meilir Jones,[22] Annie Lennox, Felicity Lott, Moura Lympany, William Matheias,[23] Leila Megàne,[24] Michael Nyman, Nicki Pearce,[25] Simon Rattle, Arthur Sullivan, Mansel Thomas,[26] Eva Turner, Maxim Vengerov, Gareth Walters [27] a Henry Wood.
Academyddion a staff
Prifathro presennol yr Academi yw Jonathan Freeman-Attwood, a benodwyd ym mis Gorffennaf 2008. Y Noddwr yw Elisabeth II, brenhines y Deyrnas Unedig a'r llywydd yw Duges Caerloyw. Diana, Tywysoges Cymru oedd llywydd yr Academi rhwng 1985 a 1996.[28]
Remove ads
- Stanford, Charles Villiers (1916). "William Sterndale Bennett: 1816–1875". The Musical Quarterly 2: 628–657. doi:10.1093/mq/ii.4.628. JSTOR 737945. https://zenodo.org/record/1431917/files/article.pdf. (mynediad am ddim)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads