Y Creunant

Pentref a chymuned ym mwrdeisdref sirol Castell-nedd Port Talbot, Cymru, yw Y Creunant (Saesneg: Crynant). Saif yng Nghwm Dulais tua 7 milltir i'r gogledd-ddwyrain o dref Castell Nedd ac i'r de o bentref Blaendulais, ar y briffordd A4109.

Y Creunant

Math	pentref, cymuned
Poblogaeth	1,910, 1,934
Gefeilldref/i	Alençon
Daearyddiaeth
Sir	Castell-nedd Port Talbot
Gwlad	Cymru
Arwynebedd	2,169.6 ha
Cyfesurynnau	51.728°N 3.747°W
Cod SYG	W04000609
Cod OS	SN793047
Cod post	SA10
Gwleidyddiaeth
AS/au Cymru	Jeremy Miles (Llafur)
AS/au y DU	Christina Rees (Llafur)
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Mae Afon Dulais yn llifo heibio iddo, gyda Mynydd Marchywel i'r gorllewin, Hirfynydd i'r dwyrain a Mynydd y Drum i'r gogledd.

Amgueddfa Lo Cefn Coed

Roedd Treforgan ar un adeg yn bentref ar wahan, ond erbyn hyn mae'n rhan o'r Creunant. Ardal lofaol oedd hon; agorwyd y lofa gyntaf, Maes Mawr, yn 1874. Roedd glofa Cefn Coed yn nodedig fel y lofa glo carreg ddyfnaf yn y byd ar un adeg. Mae Amgueddfa Glofa Cefn Coed ar safle hen lofa Blaenant, oedd yn estyniad o lofa Cefn Coed.

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Jeremy Miles (Llafur)^[1] ac yn Senedd y DU gan Christina Rees (Llafur).^[2]

Cyfrifiad 2011

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:^[3][4][5][6]

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Y Creunant (pob oed) (1,910)			100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Y Creunant) (465)			25.1%
:Y ganran drwy Gymru			19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Y Creunant) (1631)			85.4%
:Y ganran drwy Gymru			73%
Y nifer mewn gwaith rhwng 16 a 74 oed (Y Creunant) (331)			39.3%
:Y ganran drwy Gymru			67.1%

Cyfeiriadau

1. "Gwefan Senedd Cymru". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-11-10. Cyrchwyd 2021-12-23.
2. Gwefan Senedd y DU
3. "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
4. Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
5. Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
6. Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013^{[dolen farw]}

gw • sg • go

Trefi a phentrefi Castell-nedd Port Talbot

Trefi
Aberafan  · Castell-nedd  · Glyn-nedd  · Llansawel  · Pontardawe  · Port Talbot
Pentrefi
Aberdulais  · Abergwynfi  · Alltwen  · Baglan  · Banwen  · Bedd y Cawr  · Blaendulais  · Blaen-gwrach  · Blaengwynfi  · Bryn  · Cil-ffriw  · Cilmaengwyn  · Cilybebyll  · Y Clun  · Y Creunant  · Cwmafan  · Cymer  · Cwm-gors  · Cwmllynfell  · Dyffryn Cellwen  · Efail-fach  · Glyncorrwg  · Godre'r-graig  · Gwauncaegurwen  · Llandarcy  · Llangatwg  · Llan-giwg  · Margam  · Melin-cwrt  · Morfa Glas  · Onllwyn  · Pentreclwydau  · Pontrhydyfen  · Pwll-y-glaw  · Resolfen  · Rheola  · Rhos  · Rhyd-y-fro  · Sgiwen  · Tai-bach  · Ton-mawr  · Tonna  · Trebannws  · Ynysmeudwy  · Ystalyfera