Rhagddodiad SI

Rhagddodiad safonol wedi'i dderbyn gan system enwi rhyngwladol o'r enw System Rhyngwladol o Unedau (Ffrangeg: Le Système international d'unités; Saesneg: International System of Units)^[1] ydy rhagddodiaid SI, sydd wedi eu seilio ar saith prif uned o fesur ac ar hwylustod y rhif deg (10):

Rhagddodiaid a safonwyd i'w rhoi o flaen yr Unedau

Lluoswm	Enw		deca-	hecto-	kilo-	mega-	giga-	tera-	peta-	exa-	zetta-	yotta-
	Symbol		da	h	k	M	G	T	P	E	Z	Y
	Ffactor	100	101	102	103	106	109	1012	1015	1018	1021	1024
Isddosbarthiad	Enw		deci-	centi-	milli-	micro-	nano-	pico-	femto-	atto-	zepto-	yocto-
	Symbol		d	c	m	μ	n	p	f	a	z	y
	Ffactor	100	10−1	10−2	10−3	10−6	10−9	10−12	10−15	10−18	10−21	10−24

Rhagddodiad SI

Math	rhagddodiad yr uned
Y gwrthwyneb	non-SI unit prefix
Yn cynnwys	quecto, ronto, yocto, zepto, atto, femto, pico, nano, micro, milli, centi, deci, null morpheme, deca, hecto, kilo, mega, giga, tera, peta, exa, zetta, yotta, ronna, quetta
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Tabl manwl

Rhagddodiaid SI

Rhagddodiad	Symbol	1000m	10n	Ffurf degol	Term Cymraeg	Term Saesneg	Derbyniwyd[1]
iota-	Y	10008	1024	1000000000000000000000000	Septiliwn	Septillion	1991
seta-	Z	10007	21	1000000000000000000000	Secstiliwn	Sextillion	1991
ecsa-	E	10006	18	1000000000000000000	Cwintiliwn	Quintillion	1975
peta-	P	10005	15	1000000000000000	Cwadriliwn	Quadrillion	1975
tera-	T	10004	12	1000000000000	Triliwn	Trillion	1960
giga-	G	10003	9	1000000000	Biliwn	Billion	1960
mega-	M	10002	6	1000000	Miliwn	Million	1960
kilo-	k	10001	3	1000	Mil	Thousand	1795
hecto-	h	10002⁄3	2	100	Cant	Hundred	1795
deca-	da	10001⁄3	1	10	Deg	Ten	1795
		10000	0	1	Un	One
deci-	d	1000−1⁄3	−1	0.1	Degfed	Tenth	1795
centi-	c	1000−2⁄3	−2	0.01	Canfed	Hundredth	1795
mili-	m	1000−1	−3	0.001	Milfed	Thousandth	1795
micro-	μ	1000−2	−6	0.000001	Miliynfed	Millionth	1960[2]
nano-	n	1000−3	−9	0.000000001	Biliynfed	Billionth	1960
pico-	p	1000−4	−12	0.000000000001	Triliynfed	Trillionth	1960
femto-	f	1000−5	−15	0.000000000000001	Cwadriliynfed	Quadrillionth	1964
ato-	a	1000−6	−18	0.000000000000000001	Cwintriliynfed	Quintillionth	1964
septo-	z	1000−7	−21	0.000000000000000000001	Chwetriliynfed	Sextillionth	1991
iocto-	y	1000−8	−24	0.000000000000000000000001	Heptriliynfed	Septillionth	1991
Cyflwynwyd y system ddegol am y tro cyntaf yn 1795 gyda dim ond chwe rhagddodiad. Mae'r dyddiadau eraill yn cyfeirio at y dyddiadau y cafodd y rhagddodiaid eraill eu derbyn yn swyddogol gan CGPM. Yn 1948 cafodd y micron ei dderbyn gan y CGPM; yn 1967 penderfynwyd ei hepgor.

Gweler hefyd

• System Ryngwladol o Unedau

Cyfeiriadau

1. Bureau International des Poids et Mesures