Peiriannydd

Mae peiriannydd, yn un sy'n ymarfer peirianneg.

Peiriannydd

Enghraifft o:	galwedigaeth, swydd
Math	gweithiwr
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Diffyniad

Gan amlaf bydd peiriannydd yn weithwyr proffesiynol sy'n dyfeisio, dylunio, dadansoddi, adeiladu a phrofi peiriannau, systemau, strwythurau, teclynnau a deunyddiau cymhleth i gyflawni amcanion a gofynion swyddogaethol wrth ystyried y cyfyngiadau a osodir gan ymarferoldeb, rheoleiddio, diogelwch a chost.^[1] Mae'r gair Cymraeg yn cael ei ddefnyddio ar gyfer unrhyw un sy'n dyfeisio, adeiladu, trwsio, defnyddio neu'n arolygu offeryn peirianyddol.^[2] Gellir dod yn beiriannydd trwy dderbyn gradd mewn maes peirianyddol o brifysgol, hyfforddiant technolegol, prentisiaeth, hyfforddiant mewn man gwaith neu hunan hyfforddiant.

Mewn rhai gwledydd, megis yr Unol Daleithiau, mae peirianneg yn broffesiwn rheoledig y mae ei ymarfer a'i ymarferwyr wedi'u trwyddedu a'u llywodraethu gan y gyfraith. Yng ngwledydd Prydain does dim rheoleiddio dros y term cyffredinol peiriannydd (nac Engineer, yn Saesneg) ond i ymarfer fel peiriannydd arbenigol, megis peiriannydd sifil neu beiriannydd siartredig mae'n rhaid derbyn addysg briodol a/neu gael trwydded a/neu fod yn aelod o gymdeithas broffesiynol briodol.

Peirianwyr arbenigol

• Mae peirianwyr amgylcheddol yn dylunio ac yn gweithredu atebion i wella ac adfer yr amgylchedd.^[3]
• Mae peirianwyr awyrofod yn dylunio cerbydau gofod neu awyrennau.^[4]
• Mae peirianwyr biofeddygol yn dylunio ac yn gweithio gydag offer meddygol.^[5]
• Mae peirianneg cefnfor a Phensaernïaeth y Llynges yn gweithio ar adeiladu llongau, llongau tanfor a chyrff alltraeth.
• Mae peirianwyr cemegol yn defnyddio cemegolion i wneud cynhyrchion fel cyffuriau a meddyginiaethau neu wrteithiau ar gyfer cnydau.^[6]
• Mae peirianwyr cyfrifiaduron yn dylunio ac yn adeiladu cyfrifiaduron a'r rhannau y mae cyfrifiaduron wedi'u gwneud ohonynt.^[7]
• Mae peirianwyr electronig yn gweithio gydag electroneg, a ddefnyddir i adeiladu rhannau cyfrifiadurol ac offer trydanol.^[8]
• Mae peirianwyr gweithgynhyrchu yn dylunio ac yn gwella'r peiriannau a'r llinellau cydosod sy'n gwneud pethau. Maent yn gweithio gyda robotiaid, hydroleg a dyfeisiau a weithredir gan aer i helpu cwmnïau i weithio'n gyflymach ac yn well gyda llai o gamgymeriadau.
• Mae peirianwyr mecanyddol yn dylunio peiriannau neu bethau sy'n symud, fel ceir a threnau. Gallai peiriannydd mecanyddol hefyd helpu i ddylunio gorsafoedd cynhyrchu trydan, purfeydd olew a ffatrïoedd.
• Mae peirianwyr mecatroneg yn adeiladu robotiaid a phethau sydd fel robotiaid, ond nid yn union. Maen nhw'n gwneud pethau sy'n debyg i roboteg.
• Mae peirianwyr meddalwedd yn dylunio ac yn ysgrifennu rhaglenni ar gyfer cyfrifiaduron.
• Mae peirianwyr mwngloddiol yn arbenigwr mewn peiriannau sy'n cael eu defnyddio mewn mwyngloddiau
• Mae peirianwyr nanotechnoleg yn astudio pethau bach iawn, fel tannau o atomau a sut maen nhw'n cael eu rhoi at ei gilydd.
• Mae peirianwyr niwclear yn dylunio ac yn adeiladu gorsafoedd niwclear. Maent hefyd yn astudio ymddygiadau nodweddiadol rhai elfennau ymbelydrol neu ansefydlog.
• Mae peirianwyr sain yn gweithredu offer recordio, cymysgu ac atgynhyrchu sain
• Mae peirianwyr sifil yn gweithio ar ffyrdd, pontydd, adeiladau a strwythurau cyhoeddus eraill.
• Mae peirianwyr strwythurol yn delio â dylunio a dadansoddi adeiladau a strwythurau mawr nad ydynt yn adeiladau i wrthsefyll y disgyrchiant a'r llwythi gwynt yn ogystal â thrychinebau naturiol.
• Mae peirianwyr systemau yn edrych ar ba mor gymhleth y mae pethau'n gweithio ac yn ceisio eu gwneud yn gyflymach ac yn ddoethach. Maen nhw'n edrych ar y darlun mawr.
• Mae peirianwyr trydanol yn gweithio gyda thrydan ac yn dylunio offer trydanol, o bethau bach fel radios a chyfrifiaduron i bethau mawr fel y gwifrau sy'n cludo trydan ledled y wlad.^[9]