Gorsaf reilffordd Cryw

Mae gorsaf reilffordd Crewe yn orsaf reilffordd sy'n gwasanaethu tref Crewe (Cryw) yn Swydd Gaer, Gogledd-orllewin Lloegr.

Gorsaf reilffordd Crewe

Math	gorsaf reilffordd
Enwyd ar ôl	Crewe
Agoriad swyddogol	1837
Daearyddiaeth
Sir	Dwyrain Swydd Gaer
Gwlad	Lloegr
Cyfesurynnau	53.089°N 2.433°W
Cod OS	SJ710547
Rheilffordd
Nifer y platfformau	12
Côd yr orsaf	CRE
Rheolir gan	Virgin Trains, Avanti West Coast
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Hanes

Trên Virgin yng Ngorsaf reilffordd Cryw

Agorwyd gorsaf reilffordd Cryw ar 4ydd Gorffennaf 1837, gan Gwmni Rheilffordd Grand Junction. Cyrhaeddodd y trên cyntaf o Lerpwl, ac aeth i Birmingham.^[1] Nod y cwmni oedd uno Rheilffordd Llundain a Birmingham efo Rheilffordd Lerpwl a Manceinion. Aeth y lein o Orsaf Reilffordd Stryd Curzon yn Birmingham i Warrington, lle'r ymunodd hi â Rheilffordd Warrington a Newton, cangen leol o Reilffordd Lerpwl a Manceinion.^[2] Penderfynwyd symud gweithdai'r rheilffordd o Edge Hill, Lerpwl, i safle mwy canolog yng Nghryw;^[1] prynwyd tir ar gyfer gweithdai rheilffordd ym 1840. Yn Hydref 1840, agorwyd Rheilffordd Caer a Chryw. Yn Awst 1842, agorwyd rheilffordd arall o Gryw i Fanceinion trwy Wilmslow a Stockport. Ym 1848, agorwyd lein o Gryw i Kidsgrove, rhan o Reilffordd Gogledd Swydd Stafford, yn hwyluso cludo glo o byllau gogledd Swydd Stafford.^[1] Ffurfiwyd Rheilffordd Llundain a'r Gogledd Orllewin ym 1846 wrth uno cwmnïau Grand Junction, Llundain a Birmingham, a Birmingham a Manceinion,^[3] ac ym 1948, agorwyd lein o Gryw i Amwythig gan y cwmni. Adeiladwyd y gweithdai erbyn 1846, a chrëwyd y dref o ganlyniad i dwf sydyn yn y boblogaeth leol, o 148 ym 1831 i 4571 ym 1851 a 17810 erbyn 1871.^[2]

Trên Arriva Cymru'n cyrraedd Cryw o Amwythig

Ailadeiladwyd yr orsaf yn 1861 ac ychwanegwyd platfformau 5 a 6. Ychwanegwyd lein osgoi ar gyfer trenau nwyddau tua diwedd y 19g, ac yn enwir "the muck hole" gan selogion y rheilffyrdd hyd at heddiw.^[4]

Daeth y Rheilffordd Llundain a Gogledd Orllewin yn rhan y Rheilffordd Llundain, Canolbarth ac Albanaidd ym 1923, fel rhan o ad-drefniant cenedlaethol y rheilffyrdd, ac ym 1948 daeth y cwmni'n rhan o Ranbarth Llundain Canolbarth o'r Rheilffyrdd Prydeinig.^[5]

Dechreuodd gwaith trydaneiddio'r rheilffyrdd o Lundain i Fanceinion, Lerpwl a Glasgow ym 1959, a chwblhawyd y prosiect ym 1974.^[6] Cafodd y lein rhwng Cryw a Kidsgrove ei thrydaneiddio fel rhan o'r cynllun Llundain-Manceinion; Mae'n cysylltu â lein arall o Lundain i Fanceinion trwy Stoke-on-Trent, ac yn cael ei defnyddio fel gwyriad o bryd i'w gilydd. Erbyn hyn, dim ond y rheilffyrdd o Gryw i Amwythig, a Chryw i Gaer a Chaergybi, sydd heb eu trydaneiddio.

Gwasanaethau presennol

Yn ddyddiol, mae 22 drên yn mynd trwy Gryw pob awr, yn ogystal â gwasanaethau llai aml. Dyma grynodeb:^{[7][8][9][10][11][12]}

• 2 drên Virgin pob awr i Euston
• Trên London Midland pob awr i Euston trwy Stoke-on-Trent a Northampton.
• 2 drên London Midland pob awr i Lerpwl.
• Trên Virgin Trains pob awr i Birmingham
• 2 drên London Midland pob awr i Birmingham.
• Trên Virgin Trains pob awr i Glasgow Canolog neu Gaeredin.
• Trên Virgin Trains pob awr i Manchester Piccadilly, yn galw yn Wilmslow a Stockport
• 1 drên Trafnidiaeth Cymru pob awr i Manchester Piccadilly trwy Wilmslow a Stockport
• Trên Northern Rail pob awr i Manchester Piccadilly trwy Gorsaf reilffordd Manchester Airport
• Trên Northern Rail pob awr i Piccadilly Manceinion trwy Stockport
• Trên Virgin Trains pob awr i Gaer, rhai yn mynd ymlaen at Fangor a Chaergybi ac 1 pob dydd i Wrexham General.
• Trên Trafnidiaeth Cymru pob awr i Gaerfyrddin trwy Gaerdydd Canolog, pob yn ail yn mynd ymlaen at Aberdaugleddau.
• Trên Trafnidiaeth Cymru pob awr i Gaer
• Trên East Midlands Trains pob awr i Derby trwy Stoke-on-Trent.
• Trên Trafnidiaeth Cymru pob dydd i Birmingham trwy Stafford a 2 drên pob dydd i Birmingham trwy Amwythig
• Trên CrossCountry pob dydd i Piccadilly Manceinion, 1 drên pob dydd i Fryste a 2 drên pob dydd i Bournemouth.

Gorsaf gynt		RHEILFFYRDD GWREIDDIOL		Gorsaf nesaf
Worleston		Rheilffordd Llundain a Gogledd Orllewin Rheilffordd Caer a Chryw		Terminws Lein ar agor, gorsaf wedi cau
Minshull Vernon Lein ar agor, gorsaf wedi cau		Rheilffordd Llundain a Gogledd Orllewin Rheilffordd Grand Junction		Betley Road Lein ar agor, gorsaf wedi cau
Terminws		Rheilffordd Llundain a Gogledd Orllewin Rheilffordd Amwythig a Chryw Rheilffordd Nantwich a Market Drayton		Willaston Lein ar agor, gorsaf wedi cau
Terminws		Rheilffordd y Great Western Rheilffordd Nantwich a Market Drayton		Willaston Lein ar agor, gorsaf wedi cau
Terminws		Rheilffordd Gogledd Swydd Stafford Lein Cryw - Derby		Radway Green Lein ar agor, gorsaf wedi cau

Gorsaf gynt		RHEILFFYRDD PRESENNOL		Gorsaf nesaf
Nantwich		Trafnidiaeth Cymru Lein y Gororau		Wilmslow
Terminws neu Stafford		Trafnidiaeth Cymru Rheilffordd Arfordir Gogledd Cymru		Caer
Terminws		East Midland Trains Lein Cryw - Derby		Alsager
Llundain (Euston)		First ScotRail Sleeper Celyddon		Preston
Stafford		London Midland Birmingham - Lerpwl		Winsford
Terminws		London Midland Llundain-Cryw		Alsager
Terminws		Northern Rail Lein Cryw - Manceinion		Sandbach
Stafford		Cross Country Rhwydwaith Traws Gwlad		Wilmslow
Wolverhampton		Virgin Trains Birmingham - Glasgow/Caeredin		Warrington Bank Quay
Stafford		Virgin Trains Lein Lerpwl		Runcorn
Stafford neu Llundain (Euston)		Virgin Trains Lein Manceinion		Wilmslow
Milton Keynes Canolog		Virgin Trains Canghennau Caer/Caergybi/Wrecsam		Caer

Cyfeiriadau

1. William Henry Chaloner, The Social and Economic Development of Crewe, 1780-1923 (Gwasg Prifysgol Manceinion)
2. "Tudalen Grand Junction o wefan Cymdeithas Rheilffordd Llundain a'r Gogledd Orllewin". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-09-01. Cyrchwyd 2013-09-04.
3. "Tudalen LNWR o wefan Cymdeithas Rheilffordd Llundain a'r Gogledd Orllewin". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-06-27. Cyrchwyd 2013-09-04.
4. "Gwefan Locoscene". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-05. Cyrchwyd 2013-09-04.
5. Tudalennau Swydd Caer o'r Archifdy Genedlaethol
6. Gwefan Clwb cerddwyr hanes rheilffyrdd
7. "Gwefan Virgin Trains". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-10-04. Cyrchwyd 2013-09-04.
8. Gwefan London Midland
9. "Gwefan Trenau Arriva Cymru". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-12-12. Cyrchwyd 2013-09-04.
10. "Tudalen Cryw-Manceinion ar wefan Northern Trains" (PDF). Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 2013-07-21. Cyrchwyd 2013-09-04.
11. "Tudalen Derby-Cryw ar wefan East Midlands Trains" (PDF). Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 2013-05-21. Cyrchwyd 2013-09-04.
12. "Gwefan Cross Country Trains". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-05-19. Cyrchwyd 2013-09-04.

Eginyn erthygl sydd uchod am orsaf reilffordd. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.