Gogledd Macedonia

Gwlad yn ne-ddwyrain Ewrop ar Orynys y Balcanau yw Gogledd Macedonia a arfer cael ei galw yn Cyn-weriniaeth Iwgoslafaidd Macedonia (neu Weriniaeth Macedonia). Newidiwyd yr enw yn swyddogol ar 12 Chwefror 2019 er mwyn cydymffurfio â Chytundeb Prespa drwy'r Cenhedloedd Unedig â Gwlad Groeg.^[1]

Gogledd Macedonia

Republlika Severna Makedonija (Macedoneg)
Arwyddair	Diamser yw Gogledd Macedonia
Math	gwladwriaeth sofran, gwlad dirgaeedig, gwlad
Enwyd ar ôl	gogledd, Macedonia
Prifddinas	Skopje
Poblogaeth	1,836,713
Sefydlwyd	8 Medi 1991 (Annibyniaeth oddi wrth Iwgoslafia)
Anthem	Heddiw dros Macedonia
Pennaeth llywodraeth	Hristijan Mickoski
Cylchfa amser	UTC+01:00
Iaith/Ieithoedd   swyddogol	Macedoneg, Albaneg
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	De Ddwyrain Ewrop, gwladwriaethau ôl-Iwgoslafia, ystyrir gan yr UE fel gwlad sy'n hafan i bobl sy'n osgoi trethi
Arwynebedd	25,713 km²
Yn ffinio gyda	Albania, Serbia, Bwlgaria, Gwlad Groeg, yr Undeb Ewropeaidd, Cosofo
Cyfesurynnau	41.65°N 21.71667°E
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredol	Llywodraeth Macedonia
Corff deddfwriaethol	Cynulliad Gweriniaeth Macedonia
Swydd pennaeth   y wladwriaeth	Llywydd Gweriniaeth Macedonia
Pennaeth y wladwriaeth	Gordana Siljanovska-Davkova
Swydd pennaeth   y Llywodraeth	Prif Weinidog Gweriniaeth Macedonia
Pennaeth y Llywodraeth	Hristijan Mickoski
Ariannol
Cyfanswm CMC (GDP)	$13,825 million, $13,563 million
Arian	denar (Macedonia)
Canran y diwaith	17.414, 16.575, 15.801, 14.477
Cyfartaledd plant	1.524
Mynegai Datblygiad Dynol	0.77
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Mae'n llenwi tua 38% o diriogaeth rhanbarth hanesyddol Macedonia. Mae'n rhannu ffiniau â Serbia i'r gogledd, Bwlgaria i'r dwyrain, Gwlad Groeg i'r de ac Albania i'r gorllwein. Tan 8 Medi 1991, roedd yn rhan o Iwgoslafia. Tynnodd allan o ffederasiwn Iwgoslafia yn ddiweddarach na Slofenia a Chroatia. Ei phrifddinas yw Skopje, dinas o tua 600,000 o drigolion. Prif ddinasoedd eraill y wlad yw Bitola, Prilep, Tetovo, Kumanovo, Ohrid, Veles, Štip a Strumica. Mae poblogaeth Macedonia yn gymysg iawn. Y grŵp mwyaf yw'r Macedoniaid (Slafonaidd) (1,300,000, tua 64% o'r boblogaeth), ond mae hefyd leiafrif sylweddol Albaniaid (500,000, tua 25% o'r boblogaeth) a lleiafrifoedd llai o Dwrciaid, Sipswn a Serbiaid. Mae'r berthynas rhwng y ddau grŵp mwyaf wedi bod yn anodd ond mae'n gwella ers 2001, pryd cytunodd llywodraeth Macedonia dderbyn llu cadw heddwch o'r Cenhedloedd Unedig ac i ddatganoli grym i'r lleiafrif Albaneg. Yr iaith swyddogol yw Macedoneg.

Mae Cyn-weriniaeth Iwgoslafaidd Macedonia yn aelod o'r Cenhedloedd Unedig, ac yn ymgeisydd i ddod yn aelod o'r Undeb Ewropeaidd. Derbyniwyd cais gweriniaeth i ymaelodu â NATO ar 6 Chwefror 2019.^[2] fel rhan o'r Cytundeb drwy'r Cenhedloedd Unedig ar newid enw'r wladwriaeth i 'Gweriniaeth Gogledd Macedonia'.

Enw'r wlad

Ar hyn o bryd mae Macedonia (Macedoneg: Македонија/Makedonija) yn defnyddio dau enw. Enw swyddogol y wlad yw Gweriniaeth Macedonia (Macedoneg: Република Македониjа/Republika Makedonija). Nid oedd yr enw hwn yn dderbyniol gan lywodraeth Gwlad Groeg, gan fod gan wlad Groeg ranbarth o'r un enw. Felly mae Macedonia wedi cytuno i ddefnyddio'r enw Cyn-Weriniaeth Iwgoslafaidd Macedonia (Macedoneg: Поранешна Југословенска Република Македонија/Poranešna Jugoslovenska Republika Makedonija) fel enw dros dro yn y Cenhedloedd Unedig, yr Undeb Ewropeaidd, ac mewn mudiadau rhyngwladol eraill. Cytunwyd ar yw enw Gweriniaeth Gogledd Macedonia ar 12 Chwefror 2019.^[1]

Oriel

• 
  Eglwys Sant Ioan, Kaneo.
• 
  Eglwys Gadeiriol Santes Sophia, Ohrid.
• 
  Mynydd Baba.
• 
  Širok Sokak, Bitola.
• 
  Mynydd Korab.
• 
  Myneddau Šar.
• 
  Paentiadau yn Eglwys Sant Panteleimon (Nerezi).

Cyfeiriadau

1. https://vlada.mk/node/16763?ln=en-gb
2. https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_163078.htm