Frédéric Chopin

Frédéric François Chopin (1 Mawrth 1810 – 17 Hydref 1849) oedd un o'r cyfansoddwyr enwocaf a mwyaf dylanwadol ar gyfer y piano. Fe'i anwyd yn Fryderyk Franciszek Chopin, ym mhentref Żelazowa Wola, ger Warsaw^[1] yng Ngwlad Pwyl. Roedd ei dad yn Ffrancwr a oedd wedi ymsefydlu yn y wlad, a'i fam yn Bwyles. Yn Warszawa, fe adnabwyd dawn mentrus y Chopin ifanc wrth ganu'r piano a chyfansoddi. Yn 20 oed, fe adawodd am Baris (ni ddychwelodd i Wlad Pwyl byth eto). Ym Mharis, datblygodd yrfa fel perfformiwr, athro,^[2] a chyfansoddwr, ac yno y mabwysiadodd ffurf Ffrangeg ei enw, "Frédéric-François". Ym 1836, cyfarfu â'r awdures Ffrengig George Sand. Cawsant berthynas dymhestlog a barhaodd hyd 1847. Pur wael oedd iechyd Chopin trwy lawer o'i fywyd, a gorfododd hyn iddo beidio â pherfformio'n aml yn y blynyddoed cyn ei farwolaeth.

Frédéric Chopin
Ganwyd	Fryderyk Franciszek Chopin  1 Mawrth 1810  Żelazowa Wola
Bu farw	17 Hydref 1849  o diciâu  Paris
Man preswyl	Warsaw, Fienna, Paris, Żelazowa Wola, Szafarnia, Masovian Voivodeship, Poturzyn, Duszniki-Zdrój, Berlin, Dresden, Kalisz, Wrocław, Toruń, Gdańsk, Poznań, Kraków, Llundain, Manceinion, Glasgow, Caeredin, Valldemossa Charterhouse, Valldemossa, Nohant-Vic
Dinasyddiaeth	Ffrainc, Ymerodraeth Rwsia, Duchy of Warsaw, Gwlad Pwyl y Gyngres, yr Ail Weriniaeth Ffrengig
Alma mater	Prifysgol cerddoriaeth Chopin Uniwersytet Warszawski
Galwedigaeth	cyfansoddwr, pianydd, athro cerdd, meistr ar ei grefft, cerddor, addysgwr
Adnabyddus am	Études, Polonaise in A-flat major "Heroic", Op. 53, Nocturnes, Ballades
Prif ddylanwad	Johann Sebastian Bach, Wolfgang Amadeus Mozart
Mudiad	cerddoriaeth ramantus
Tad	Nicolas Chopin
Mam	Tekla Justyna Chopin
Partner	Maria Wodzińska, George Sand
llofnod

Cyfansoddiadau

Mae'r piano yn ymddangos ymhob un o weithiau Chopin. Mae'r rhan fwyaf ar gyfer piano unigol, ond cynnwys rhai ohonynt ail biano, ffidil, soddgrwth, llais neu gerddorfa.

Mae gan rhai o'i weithiau mawreddog megis y pedwar ballade, y pedwar scherzo, y barcarolle op. 60, y fantaisie op. 49, a'i sonatau le sefydlog yn y repertoire, yn ogystal â gweithiau byrrach. Dau gasgliad pwysig arall yw'r 24 Prelìwd Op. 28, a seiliwyd i ryw raddau ar Das Wohltemperirte Clavier Johann Sebastian Bach, a'r Études Op. 10 ac Op. 25.

Cyfansoddodd Chopin ddau o goncertos piano enwocaf y cyfnod rhamantaidd, (Opws 11 a 21). Yn ogystal, fe osododd lawer o ysgrifau Pwyleg, a rhywfaint o gerddoriaeth siambr.

Cyfeiriadau

1. The Oxford Companion to Music. gol. Alison Latham.
2. "Frédéric Chopin (1810-1849) | Composer | Biography, music and facts". Classic FM (yn Saesneg). Cyrchwyd 1 Chwefror 2024.

Eginyn erthygl sydd uchod am Bwylwr neu Bwyles. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.