Bryngaer Heniarth, Pentre

Mae Bryngaer Heniarth, Pentre yn fryngaer Geltaidd sy'n perthyn i Oes yr Haearn, ac sydd wedi'i lleoli ger Llanfair Caereinion, Powys, Cymru; cyfeirnod OS: SJ117095.

Bryngaer Heniarth, Pentre

Math	caer lefal
Daearyddiaeth
Sir	Powys
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	52.6766°N 3.3068°W
Cod OS	SJ11730957
Statws treftadaeth	heneb gofrestredig
Manylion
Dynodwr Cadw	MG124

Cofrestrwyd y fryngaer hon gan Cadw a chaiff ei hadnabod gyda'r rhif SAM unigryw: MG124.^[1] Ceir tua 300 o fryngaerau ar restr CADW o henebion, er bod archaeolegwyr yn nodi bod oddeutu 570 ohonyn nhw i gyd yng Nghymru.

Fel arfer, fel mae'r gair yn ei awgrymu, ar fryn y codwyd y caerau hyn, er mwyn i'r amddiffynwyr gael mantais milwrol. Un o'r bryngaerau mwyaf trawiadol yng Nghymru ydy Tre'r Ceiri, a hon yw'r fryngaer Oes Haearn fwyaf yng ngogledd-orllewin Ewrop.^[2] Mae ei harwynebedd oddeutu 2.5ha.^[3] Y mwyaf o ran maint (arwynebedd), fodd bynnag ydy Bryngaer Llanymynech sydd ag arwynebedd o 57 hectar.^[4]

Lloches i gartrefi a gwersyllfeydd milwrol oedd eu pwrpas felly, cyn y goresgyniad Rhufeinig; a chafodd cryn lawer ohonynh nhw eu hatgyfnerthu a'u defnyddio, yng nghyfnod y Rhufeiniaid; er enghraifft Dinorben yng ngogledd Cymru. Oes aur bryngaerau gwledydd Prydain oedd rhwng 200 CC ac OC 43.

Gweler hefyd

• Rhestr o fryngaerau Cymru
• Cylchoedd cerrig
• Rhestr copaon Cymru
• Llwythau Celtaidd Cymru