Teyrnas Brycheiniog

Roedd Brycheiniog yn hen deyrnas Gymreig a'i chanol yn Nyffryn Wysg, a sefydlwyd gan feibion Brychan, ar dechrau y 6ed canrif, yn ôl traddodiad.

Teyrnas Brycheiniog

Enghraifft o'r canlynol	gwlad ar un adeg, teyrnas
Daeth i ben	1040s
Label brodorol	Brycheiniog
Dechrau/Sefydlu	450s
Rhagflaenwyd gan	Britannia
Olynwyd gan	Teyrnas Deheubarth, Arglwyddiaeth Brycheiniog
Enw brodorol	Brycheiniog
Gwladwriaeth	Teyrnas Powys
Rhanbarth	Cymru
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Teyrnasoedd Cymru 400-800

(y map gwreiddiol gan William Rees 1959 Atgynhyrchwyd yn 'Hanes Cymru' gan John Davies)
Môn G w y n e d d Rhos Tegeingl Rhufoniog Rhufoniog Dunoding Meirionnydd Pen- llyn Edeyrn- ion C l a w d d O f f a P o w y s Arwystli Gwrth- eyrnion Buellt Maelienydd Elfael Ceredigion Brycheiniog Morgannwg Glywysing Ewias Erging Gwent Gŵyr Dyfed S e i s y l l w g Y Môr Celtaidd Cilometr

Yn yr Oesoedd Canol rhennid Brycheiniog yn dri chantref:

• Pencelli (cantref) (Blaenllyfni)
• Cantref Selyf
• Tewdos

Cipiwyd Brycheiniog gan y Normaniaid dan Bernard de Neufmarché yn 1093 a chrëwyd Arglwyddiaeth Brycheiniog. Roedd hyn yn cynnwys bron y cyfan o'r hen deyrnas ac eithrio'r de-ddwyrain (Blaenllyfni) a darnau bychan eraill.

Gyda'r "Deddfau Uno" yn 1536, crëwyd Sir Frycheiniog.

Brenhinoedd Brycheiniog

• Tudwal ap Anwn
• Tewdrig ap Tudwal
• Rhain Dremrydd ap Brychan (492-510)
• Rhigeneu ap Rhain (510-540)
• Llywarch ap Rhigeneu (540-580)
• Idwallon ap Llywarch (580-620)
• Rhiwallon ap Idwallon (620-650)
• Ceindrych ferch Rhiwallon gwraig Gwlyddien ap Nowy o Teyrnas Dyfed
• Caten ap Gwlyddien (670-690)
• Cadwgan Tredylig ap Caten (690-710)
• Rhain ap Cadwgan (710-730)
• Aust ap Cadwgan (730-735)
• Elwystl ap Aust (735)
• Tewdr ap Rhain (735-?)
• Nowy ap Tewdr neu Nowy ap Madog o Elfael, yn briod â Sannan ferch Elisedd
• Gryffydd ap Nowy (770-805)
• Tewdr ap Gryffydd I (805-840)
• Elisedd ap Tewdr (840-881)
• Tewdr ap Elisedd (881-890)
• Tewdr ap Gryffydd II (900-934)
• Gwylog ap Tewdr (934-?)
• Elisedd ap Gwylog ap Tewdr (?)
• Gryffydd ap Elisedd (?-1045)
• Selyf, Cantref Selyf
• Tewdos, Cantref Tewdos
• Einion, Cantref Talgarth
• Maenarch ap Selyf neu Maenarch ap Tryffin o Fferreg
• Bleddyn ap Maenarch (?-1093)

   Eginyn erthygl sydd uchod am hanes Cymru. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.