From Wikipedia, the free encyclopedia
Afon fawr yng nghanolbarth Rwsia yw Afon Yenisei (Rwseg: Енисе́й). Dyma'r afon fwyaf i lifo i'r Cefnfor Arctig, sydd hefyd, gyda hyd o 5,539 km (3,445 milltir), y bumed afon yn y byd o ran ei maint. Gan darddu ym Mongolia, mae'n llifo ar gwrs i gyfeiriad y gogledd i lifo i mewn i Gwlff Yenisei ar y Môr Kara. Yn Siberia mae nifer fawr o afonydd llai yn aberu ynddi, yn cynnwys Afon Angara, sy'n tarddu yn Llyn Baikal, ac Afon Tunguska Isaf. Mae basn dalgylch Afon Yenisei yn dynodi terfyn dwyreiniol Gwastadedd Gorllewin Siberia.
 | |
| Math | afon  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Twfa, Khakassia, Crai Krasnoyarsk |
| Gwlad |  Rwsia |
| Cyfesurynnau | 71.8297°N 82.7161°E, 51.7279°N 94.4518°E |
| Tarddiad | Twfa, Delgermörön, Afon Ider |
| Aber | Môr Kara, Culfor Yenisei |
| Llednentydd | Afon Abakan, Afon Kas, Afon Sym, Yeloguy, Afon Turukhan, Afon Mana, Afon Kan, Afon Angara, Bolshoy Pit, Afon Podkamennaya Tunguska, Bakhta, Afon Tunguska Isaf, Sopochnaya, Afon Bolshaya Kheta, Afon Kureika, Afon Khemchik, Afon Khantayka, Kem, Dubches, Afon Oya, Afon Little Yenisei, Afon Bolshoy Yenisei, Tanama, Afon Bazaikha, Afon Kacha, Sisim, Sukhaya Tunguska, Us, Afon Kantegir, Averina River, Alina, Antsiferovka, Aschayakha, Baklanikha, Berëzovka, Bidzha, Bolshaya, Bolshaya, Bolshaya Baykalikha, Bol'shaya Bobrovka, Bol'shaya Varlamovka, Bol'shaya Vesnina, Bolshaya Gorbushina, Bol'shaya Igarka, Bolshaya Melnitsa, Bol'shaya Sliznëva, Bol'shaya Tel', Bol'shaya Shorikha, Buzim, Byuza, Verkhny Imbak, Verkhnyaya Denezhkina, Vyatka, Afon Galaktyonyha, Graviyka, Gremuchaya, Gryaznaya, Gryaznukha, Devyashikha, Dërbina, Dzhoy, Dorofeyevskaya, Dudinka, Yezagash, Emtikha, Ermachikha, Yesaulovka, Igarskaya Protoka, Ilyushkina, Isakovka River, Kazantseva, Kazachya, Kazyrsug, Nikandrovskaya, Karynsuk, Kimbirka, Kiya, Kokora, Koma, Komsa, Kuzeeva, Kutukas, Kychkova, Lapkhay, Loginskaya, Lugavka, Malaya, Malaya Sazonovka, Malaya Kheta, Malaya Shorikha, Malyshevka, Mezenina, Miroedikha, Mongoche, Nemutikha, Nizhny Imbak, Nizhnyaya Lebedinka, Nizhnyaya Podyomnaya, Nizhnyaya Surnikha, Nikiforova, Nichka, Osinovka, Payyakha, Paysalya, Verkhnyaya Podyomnaya, Polovinka, Poloy, Potashikha, Priluchnaya, Protoka Surgutikha, Pucheglazikha, Pyativyorstnaya, Roslyakovskaya, Rudikovka, Savina, Savinskaya, Sanchugovka, Sarafanikha, Sarchikha, Salnaya Kurya, Semivyorstnaya, Senkina, Simonova, Srednyaya, Srednyaya Orlovka, Stolbovaya, Sumarochikha, Sukharikha, Sukhaya Dudinka, Tatarka, Tati, Tasheba, Tes, Tis, Tanalau, Tochinskaya, Tryokhvyorstnaya, Tugulan, Ubey, Ui River, Fat'yanikha, Filkina, Fokina, Kholpakova, Chayka, Chaa-Khol', Chërnaya, Chistoklet, Shagonar, Shambato, Shilka, Elegest, Erbek, Bol'shaya Yudinka, Yunyakha, Nosovaya, Yuryachkovskaya, Yagodkina, Yazevaya, Yakovleva, Yama, Yangodayakha, Yarayakha, Zverevskaya, Bolshaya Avamskaya, Galevka, Garevka, Golchikha, Laletina |
| Dalgylch | 2,580,000 cilometr sgwâr |
| Hyd | 3,487 cilometr |
| Arllwysiad | 19,800 metr ciwbic yr eiliad |
| Llynnoedd | Sayano-Shushenskoe Reservoir, Krasnoyarsk Reservoir |
 | |
Yn ei rhannau uchaf mae'n llifo trwy ardaloedd anghysbell yn ardal Crai Krasnoyarsk lle nad oes llawer o bobl yn byw. Yn ei chwrs canol ceir cyfres o argaeau trydan dŵr sy'n ffynhonnell ynni bwysig yng nghanolbarth Rwsia. Cafodd rhai o'r argaeau hyn eu codi gan lafur penyd o'r gulags ac mae llygredd yn broblem heddiw. Mae'n llifo yn ei blaen i'r gogledd trwy ardal o dirwedd taiga eang, gan dderbyn nifer fawr o afonydd a ffrydiau, i gyrraedd Môr Kara mewn ardal o dirwedd twndra lle mae'n rhewi am hanner y flwyddyn.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
