adeilad yng Nghaerdydd From Wikipedia, the free encyclopedia
Adeilad rhestredig Gradd I yng Nghaerdydd yw Adeilad y Pierhead (a elwir weithiau yn syml yn y Pierhead, er enghraifft ar y wefan swyddogol). Saif ym Mae Caerdydd, gyferbyn ag adeilad y Senedd. Mae'n eiddo i'r Cynulliad Cenedlaethol a cheir arddangosfa am hanes Cymru a gwaith y Cynulliad oddi'i mewn.
Math | adeilad |
---|---|
Sefydlwyd | |
Daearyddiaeth | |
Lleoliad | Bae Caerdydd, Tre-Biwt |
Sir | Caerdydd, Tre-Biwt |
Gwlad | Cymru |
Uwch y môr | 9 metr |
Cyfesurynnau | 51.4635°N 3.1634°W |
Arddull pensaernïol | yr Adfywiad Gothig |
Statws treftadaeth | adeilad rhestredig Gradd I, Henebion Cenedlaethol Cymru |
Manylion | |
Codwyd yr adeilad o 1896 i 1897 i gynlluniau William Frame, pensaer Ardalydd Bute, fel swyddfeydd ar gyfer Cwmni Dociau Bute.[1] (Ailenwyd hwn i Gwmni Rheilffordd Caerdydd ym 1897.)[2] Fe'i cynlluniwyd yn arddull adfywiedig y Dadeni Ffrengig gyda briciau coch a terracotta a wnaed gan J. C. Edwards o Acrefair, ger Rhiwabon, Wrecsam.[3] Ar y ffasâd gorllewinol ceir panel terracotta â llong, peiriant rheilffordd, arbeisiau Morgannwg ac Ardalyddion Bute ac arwyddair Cwmni Rheilffordd Caerdydd, WRTH DDŴR A THÂN.[4]
Prynwyd Cwmni Rheilffordd Caerdydd gan Reilffordd Great Western ym 1922; parhaodd yr adeilad fel swyddfeydd trwy gydol hyn a gwladeiddio'r rheilffyrdd ym 1947. Wedi hynny bu amryw o gyrff gwladol yn ei defnyddio, gan gynnwys Associated British Ports yn y 1970au.[2] Ym 1973 gwerthodd British Rail fecanwaith y cloc i gasglwr yn America; fe'i dychwelwyd i Gaerdydd yn 2005 ac ers 2011 y mae wedi ffurfio rhan o waith celf yn Heol Eglwys Fair gan yr artist Marianne Forrest.[5]
Ym 1998 trosglwyddwyd Adeilad y Pierhead i Gynulliad Cenedlaethol Cymru.[2] Agorodd i'r cyhoedd fel canolfan ymwelwyr y Cynulliad yn 2001 ac fe adnewyddwyd yr arddangosfa yn 2010.[3] Oherwydd y tŵr cloc amlwg cyfeirir at adeilad y Pierhead ambell waith fel "Big Ben Cymru"[2] ac y mae i'w gweld yn y cefndir yn narllediadau newyddion Cymreig y BBC ac HTV.
|
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.