Mae'r Blaid Geidwadol ac Unoliaethol (Saesneg:The Conservative and Unionist Party) yn blaid wleidyddol canol-dde yn y Deyrnas Unedig. Fe'i hadnabyddir hefyd fel Y Blaid Geidwadol, Ceidwadwyr, y Blaid Dorïaid neu'n llai ffurfiol Torïaid.
| Y Blaid Geidwadol ac Unoliaethol | |
|---|---|
.png){kind=logo} | |
| Arweinydd | Kemi Badenoch |
| Cadeirydd | Richard Fuller (dros dro) |
| Sefydlwyd | 1834 |
| Rhagflaenwyd gan | Y Blaid Doriaidd |
| Pencadlys | Conservative Campaign HQ 4 Matthew Parker Street, Llundain, SW1H 9NP, Lloegr |
| Asgell yr ifanc | Conservative Future |
| Asgell y merched | Mudiad Merched Ceidwadol |
| Aelodaeth (2022) | 172,437[1] |
| Rhestr o idiolegau | Ceidwadaeth[2] syniadaeth gwrth-Ewrop[3] British unionism |
| Sbectrwm gwleidyddol | Canol-dde i adain dde |
| Partner rhyngwladol | Undeb Rhyngwladol Democrataidd |
| Cysylltiadau Ewropeaidd | Cynghrair Ceidwadwyr a Diwygwyr Ewropeaidd |
| Grŵp yn Senedd Ewrop | Ceidwadwyr a Diwygwyr Ewropeaidd |
| Lliw | Glas |
| Tŷ'r Cyffredin | 121 / 650 |
| Tŷ'r Arglwyddi | 273 / 790 |
| Cynulliad Llundain | 8 / 25 |
| Senedd Cymru | 16 / 60 |
| Cynghorwyr | 5,116 / 18,766 |
| Comisiynydd yr Heddlu a Throseddu | 19 / 37 |
| Gwefan | |
| conservatives.com | |
Sefydlwyd y blaid yn ei ffurf bresennol pan unodd gyda'r 'Rhyddfrydwyr Unoliaethol' (Liberal Unionist Party) a newidiwyd yr enw i 'Blaid Geidwadol ac Unoliaethol', sy'n parhau i fod yr enw swyddogol a chyfreithiol. Yn hanesyddol fe'i hystyrir yn brif blaid yr asgell dde gymhedrol. Yn 2014 roedd ganddi fwy o Aelodau Seneddol yn Nhŷ'r Cyffredin ac yn llywodraethu mewn clymblaid gyda'r Rhyddfrydwyr Democrataidd. Yn ystod yr 20g, hi oedd un o'r ddwy blaid gryfaf; bu'n llywodraethu am 57 mlynedd, gan gynnwys dan arweinyddiaeth Winston Churchill (1940–45, 1951–55) a Margaret Thatcher (1979–90). Erbyn diwedd yr 20g, y Ceidwadwyr hefyd oedd y prif wrthwynebydd i'r Senedd Ewropeaidd.
Y Blaid Geidwadol yng Nghymru
- Prif: Ceidwadwyr Cymreig
Yn yr Etholiad Cyffredinol 1997 collodd y blaid bob un o'i seddi yng Nghymru, ond yn yr Etholiad Cyffredinol 2005, fe ailgipiwyd tair ohonynt.
Yn dilyn Etholiad Cynulliad Cenedlaethol Cymru, 2007, bu gan y blaid 12 o'r 60 sedd; ar ôl 2013 hi oedd ail blaid fwyaf Cymru (o ran nifer yr aelodau seneddol), gyda Phlaid Cymru'n drydedd.
Cafodd y blaid etholiad cyffredinol ysgubol yn Rhagfyr 2019 gan ennill 14 Sedd allan o'r 40 Sedd Gymreig yn y Tŷ’r Cyffredin. Dyma gynnydd o 6 sedd o'r Blaid Llafur i'r Blaid Geidwadol. Torrwyd wal goch Llafur yn y Gogledd Ddwyrain gan adael un fricsen goch sef etholaeth Alun a Glannau Dyfrdwy. Yn ôl nifer dyma berfformiad gwaethaf Llafur ers dyddiau Margaret Thatcher yn y 80au.[4]
Perfformiad
Cyfeiriadau
Dolenni allanol
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
