Jonathan Miller

Cyfarwyddwr a chynhyrchydd theatr ac opera, actor, awdur, a meddyg o Loegr oedd Syr Jonathan Wolfe Miller (21 Gorffennaf 1934 – 27 Tachwedd 2019).^[1]

Jonathan Miller
Ganwyd	21 Gorffennaf 1934
Bu farw	27 Tachwedd 2019  Llundain
Alma mater	Prifysgol Caergrawnt Coleg Prifysgol Llundain Prifysgol Caergrawnt Prifysgol Birmingham Arnold House School
Galwedigaeth	actor, cyfarwyddwr theatr, meddyg, cyflwynydd teledu, cyfarwyddwr opera, cyfarwyddwr, cynhyrchydd
Tad	Luis Monti
Gwobr/au	Gwobr Laurence Olivier, CBE, Medal Albert, Cymrawd Coleg Brenhinol y Meddygon Llundain, Cymrawd Cymdeithas y Linnean, Marchog Faglor, Fellow of the Royal College of Physicians of Edinburgh

Ganed yn St John's Wood, Dinas Westminster, yng nghanol Llundain, yn fab i seiciatrydd a nofelydd. Derbyniodd ei radd o Goleg Sant Ioan, Caergrawnt, ym 1956, a derbyniodd ei radd feddygol o Ysgol Feddygaeth Coleg y Brifysgol, Prifysgol Llundain, ym 1959.

Ymddangosodd Miller ar lwyfan yn gyntaf yng Ngŵyl Caeredin ym 1961, yn un o actorion ac awduron y sioe ddychan Beyond the Fringe. Dechreuodd ysgrifennu sgriptiau teledu ym 1963. Denodd sylw o ganlyniad i'w gynyrchiadau herfeiddiol o glasuron Shakespeare a Sheridan. Fe'i penodwyd yn gyfarwyddwr cyswllt Theatr Genedlaethol Lloegr ym 1973, ond ni chafodd gyfleoedd i dorri tir newydd a fe benderfynodd ymddeol ym 1975. Bu'n weithgar ym myd opera ac ar y teledu yn ogystal â'r theatr.

Yn y 1980au gweithiodd am gyfnod yn gymrawd ymchwil ar bwnc niwroseicoleg ym Mhrifysgol Sussex. Gweithiodd Miller yn gyfarwyddwr artistig yn theatr yr Old Vic yn Llundain o 1988 i 1990. Ysgrifennodd a chyflwynodd sawl gyfres deledu ffeithiol, gan gynnwys The Body in Question (1978), Madness (1991), ac Atheism: A Rough History of Disbelief (2004). Cafodd ei urddo'n farchog yn 2002. Bu farw yn Llundain yn 85 oed, wedi iddo ddioddef clefyd Alzheimer.

Cyfeiriadau

1. (Saesneg) Michael Coveney, "Sir Jonathan Miller obituary", The Guardian (27 Tachwedd 2019). Adalwyd ar 31 Mai 2020.