From Wikipedia, the free encyclopedia
Sgandal wleidyddol yn y Deyrnas Unedig ym 1963 oedd Helynt Profumo, yn ymwneud â'r Ysgrifennydd Gwladol dros Ryfel ar y pryd, John Profumo. Datblygodd yr helynt ar ôl i Profumo gael perthynas fer gyda sioeferch, Christine Keeler. Honwyd hefyd ei bod hi'n feistres i ddyn a oedd yn ysbïwr Rwsiaidd; dywedodd Profumo gelwydd yn Nhŷ'r Cyffredin pan holwyd ef am hyn. Gorfodwyd i Profumo ymddeol oherwydd yr helynt, a niweidwyd enw da llywodraeth y Prif Weinidog Harold Macmillan yn ddifrifol. Ymddeolodd Macmillan ychydig fisoedd yn ddiweddarach oherwydd salwch.
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | Sgandal wleidyddol  |
|---|---|
| Dyddiad | 1960s |
| Dechreuwyd | 9 Gorffennaf 1961 |
| Daeth i ben | 4 Mehefin 1963 |
| Lleoliad | y Deyrnas Unedig |
Yn ystod yr 1960au cynnar, roedd Profumo, yr Ysgrifennydd Gwladol dros Ryfel yn llywodraeth Geidwadol Harold Macmillan, yn briod i'r actores Valerie Hobson. Ym 1961, cyfarfu Profumo â Christine Keeler, sioeferch o Lundain, mewn parti tŷ yn Cliveden, y plasdy yn Swydd Buckingham a oedd yn eiddo i'r Arglwydd Astor. Sawl blwyddyn yn ddiweddarach, honodd mewn sgwrs gyda'i fab, David, ei fod wedi cyfarfod â Keeler cyn hynny mewn clwb nos yn Llundain, sef Murray, ac mae'n debygol ei fod wedi yfed gyda hi.[1] Hefyd yn bresennol yn y parti yn Cliveden, oedd gwraig Profumo a'r osteopath ffasiynol, Dr Stephen Ward, a oedd yn adnabod Keeler ers cryn amser.
Ni pharhaodd y berthynas gyda Keeler fwy nag ychydig wythnosau cyn i Profumo ddod ag ef i ben. Ond, daeth sôn am y berthynas yn gyhoeddus ym 1962, yr un adeg a'r honiadau i Keeler gael perthynas gyda Yevgeny "Eugene" Ivanov, uwch-attaché llyngesol yn llysgenadaeth yr Undeb Sofietaidd yn Llundain. Oherwydd safle Profumo yn y llywodraeth, a sefyllfa'r Rhyfel Oer ar y pryd, roedd y canlyniadau posibl yn nhermau diogelwch y genedl yn rai difrifol. Oherwydd hyn, a natur godinebus perthynas Profumo gyda Keeler, daeth yr achos yn fuan yn helynt cyhoeddus.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
