Gorgyfnod (daeareg)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Israniad o amser daearegol sy’n llai nag eon ond yn fwy na chyfnod yw gorgyfnod (Saesneg: era). Mae'n rhanu'r 'eon' yn israniadau llai. Yr hyn sy'n hollti amser yn grwpiau llai, yn aml iawn ym myd y daearegwr, yw digwyddiadau yn ymwneud â cherrig y Ddaear, newid hinsawdd, rhywogaethau'n cael eu difodi neu impact catastroffig gwibfeini wrth daro'r Ddaear.
Rhagor o wybodaeth Talpiau o (strata) creigiau mewn stratigraffeg, Cyfnodau o amser mewn cronoleg daearegol ...
e h | ||
Talpiau o (strata) creigiau mewn stratigraffeg | Cyfnodau o amser mewn cronoleg daearegol | Nodiadau |
---|---|---|
cyfanswm o 4, hanner biliwn o flynyddoed, neu ragor | ||
cyfanswm o 10, sawl can miliwn o flynyddoedd | ||
diffiniwyd 22, degau i ~miliwn o flynyddowedd | ||
degau o filiynnau o flynyddoedd | ||
miliynnau o flynyddoedd | ||
llai nag oes, nis defnyddir yn llinell amser yr ICS |
Cau
Yn gorffennol, galwyd y gorgyfnodau Hadeaidd, Archeaidd a Proterosöig yn "Gyn-Gambriaidd", a oedd yn cwmpasu pedair biliwm o flynyddoedd y Ddaear cyn i gregyn neu esgyrn ymddangos.
Rhagor o wybodaeth Ysbaid o amser (miliwn o flynyddoedd CP) ...
Gorgyfnod | Ysbaid o amser (miliwn o flynyddoedd CP) |
---|---|
Cainosöig | 65.5 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
Mesosöig | 251 to 65.5 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
Paleosöig | 542 to 251 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
Neoproterosöig | 1,000 to 542 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
Mesoproterosöig | 1,600 to 1,000 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
Paleoproterosöig | 2,500 to 1,600 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
Neoarchean | 2,800 to 2,500 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
Mesoarchean | 3,200 to 2,800 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
Paleoarchean | 3,600 to 3,200 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
Eoarchean | 3,800 to 3,600 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
Hadean (answyddogol) |
Ffurfio'r Ddaear - 3,800 miliwn o flynyddoedd yn ôl |
Cau