![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Cumann_na_mBan_march_2004.jpg/640px-Cumann_na_mBan_march_2004.jpg&w=640&q=50)
Cumann na mBan
mudiad cenedlaetholgar menywod Iwerddon / From Wikipedia, the free encyclopedia
Mae Cumann na mBan (ynganiad Gwyddeleg: [ˈkʊmˠən̪ˠ n̪ˠə ˈmˠanˠ]; yn llythrennol "Cyngor y Merched" ond a elwir yn Saesneg yn The Irishwomen's Council, [1] a dalfyrir i C na mB,[2] yn sefydliad parafilwrol gweriniaethol Gwyddelig a ffurfiwyd yn Nulyn ar 2 Ebrill 1914, gan uno a diddymu Inghinidhe na hÉireann, ac yn 1916, daeth yn gynorthwywr i'r Gwirfoddolwyr Gwyddelig ('Irish Volunteers').[3] Er ei fod fel arall yn fudiad annibynnol, roedd ei weithrediaeth yn eilradd i un Gwirfoddolwyr Iwerddon, ac yn ddiweddarach, yr Irish Republican Army (IRA).
![]() | |
![]() | |
Enghraifft o'r canlynol | paramilitary organization ![]() |
---|---|
Idioleg | Irish republicanism, Cenedlaetholdeb Gwyddelig ![]() |
Dechrau/Sefydlu | 2 Ebrill 1914 ![]() |
Pencadlys | Gweriniaeth Iwerddon ![]() |
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Bridie_O%27Mullane_in_C_na_mB_uniform%2C_circa_1918_%28cropped%29.jpg/640px-Bridie_O%27Mullane_in_C_na_mB_uniform%2C_circa_1918_%28cropped%29.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Cumann_na_mBan_July_23%2C_1921.jpg/640px-Cumann_na_mBan_July_23%2C_1921.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Cumann_na_mBan_march_2004.jpg/640px-Cumann_na_mBan_march_2004.jpg)
Roedd Cumann na mBan yn weithgar yn Rhyfel Annibyniaeth Iwerddon a chymerodd yr ochr gwrth-Gytundeb yn Rhyfel Cartref Iwerddon. Cyhoeddwyd Cumann na mBan yn fudiad anghyfreithlon gan lywodraeth Gwladwriaeth Rydd Iwerddon yn 1923. Cafodd hyn ei wrthdroi pan ddaeth Fianna Fáil i rym yn 1932.
Yn ystod yr holltau yn y mudiad gweriniaethol ar ddiwedd yr 20g, cefnogodd Fianna Éireann a Cumann na mBan Sinn Féin Dros Dro yn 1969 a Sinn Féin Gweriniaethol ym 1986.