Llong ryfel a chanddi fwrdd llydan, agored i awyrennau esgyn a glanio yw cludydd awyrennau. Mae llong o'r fath yn galluogi i lynges gynnal a symud maes awyr ar y môr. Ceir mathau gwahanol o gludydd, gydag amryw nodweddion wedi eu haddasu at ddiben awyrennu milwrol. Fel rheol defnyddir catapwlt neu esgynfa ar y bwrdd i gynorthwyo wrth lansio'r awyren, a bachau ôl-dynadwy ar yr awyren i ddal yng ngwifrau ar y llong i arafu wrth lanio.
| Enghraifft o'r canlynol | math o long  |
|---|---|
| Math | aviation vessel, llong ryfel, llong |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Y cludydd awyrennau priodol cyntaf, heb rwystrau ar ei fwrdd, oedd yr HMS Argus, a adeiladwyd gan y Llynges Frenhinol trwy addasu leinar. Lansiwyd y llong gyntaf a ddyluniwyd o'r cychwyn fel cludydd, yr Hosyo, gan lynges Japan yn Rhagfyr 1922. Yn ystod yr Ail Ryfel Byd, cludyddion oedd y llongau rhyfel pwysicaf yn y brwydro rhwng Unol Daleithiau America a Japan yn y Cefnfor Tawel. Ym Medi 1960 lansiwyd y cludydd cyntaf i'w yrru gan ynni o adweithydd niwclear, yr USS Enterprise, gan Lynges yr Unol Daleithiau.
Gall cludydd modern, a yrrir gan ynni niwclear, feddu ar fwrdd hedfan rhyw 300 m o hyd, yn dadleoli 75,000 o dunnelli, criw o 4000, a chludo 90 o awyrennau o wahanol fathau. Byrddau mawr, onglog sydd gan rai cludyddion er mwyn galluogi i awyrennau esgyn a glanio ar yr un pryd.
Y dyn cyntaf i hedfan awyren oddi ar long oedd Eugene Ely, peilot sifil o Americanwr, wedi i blatfform arbrofol gael ei godi ar y criwser Birmingham yn Hampton Roads, Virginia, yn Nhachwedd 1910. Deufis yn ddiweddarach, glaniodd Ely ar strwythur debyg ar bedryfwrdd y llong frwydr Pennsylvania, gan ddefnyddio gwirfau a glymwyd i sachau tywod ar y platfform i arafu'r awyren. Yna, esgynnodd oddi ar yr un long.[1]
_crop.jpg)
Ym 1916, yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf, prynodd y Llynges Frenhinol long deithio wedi ei hanner-adeiladu o'r Eidal, er mwyn rhoi iddi fwrdd agored ac awyrendy ar sail dyluniad a gynigwyd i'r Morlys gan gwmni William Beardmore. Comisiynwyd yr HMS Argus ym Medi 1918, ond daeth y rhyfel i ben cyn iddi ymwneud ag unrhyw frwydro. Roedd ganddi fwrdd glanio rhyw 170 m o hyd, awyrendy â lle i 20 o awyrennau, a chwech o ynnau pedair-modfedd, a chyflymder uchaf o 20.2 not.[2]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
