Bôn (rhifyddeg)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Mewn systemau rhifol mathemategol, y bôn (ll. bonion)[1] (weithiau: radics[2] neu 'sylfaen') yw'r nifer o ddigidau unigryw, gan gynnwys sero, mae system rhifo, ble mae lleoliad y digid yn bwysig, yn ei ddefnyddio i gynrychioli rhifau. Er enghraifft, ar gyfer y system ddegol (y system fwyaf cyffredin sy'n cael ei ddefnyddio heddiw) mae'r radics yn ddeg (10), gan ei fod yn defnyddio deg digid - o 0 i 9.
Enghraifft o'r canlynol | role ![]() |
---|---|
Math | positive integer, rhif ![]() |
Mewn unrhyw system rhifol safonol, lleoliadol, mae'r rhif, fel arfer, yn cael ei ysgrifennu fel (x)y gydag x fel y llinyn o ddigidau ac y fel ei bôn. Gyda bôn 10, mae'r tanysgrif yn cael ei gymryd yn ganiataol (ac yn cael ei hepgor) ar gyfer bôn deg, gan mai dyma'r ffordd fwyaf cyffredin i fynegi gwerth. Er enghraifft, mae (100)dec = 100 (yn y system degol) yn cynrychioli'r nifer cant, tra bod (100)2 (yn y system ddeuaidd gyda bôn 2) yn cynrychioli'r rhif pedwar.
Radics yw'r term Lladin am 'wreiddyn'.