Anturiaethau Tintin

Cyfres o stribedi comig yw Anturiaethau Tintin (Ffrangeg: Les Aventures de Tintin), a grewyd gan y darlunydd Belgaidd Hergé, neu Georges Remi i roi iddo'i enw cywir (1907–1983). Ymddangosodd y rhifyn cyntaf mewn Ffrangeg yn atodiad plant papur newydd Belgaidd Le Vingtième Siècle ar 10 Ionawr 1929. Roedd wedi ei osod mewn byd a ymchwilwyd yn fanwl, yn adlewyrchiad cywir o'n byd ni, ac mae'r gyfres wedi parhau i fod yn ffefryn ymhlith darllenwyr am 80 mlynedd.

Murlun yng ngorsaf metro Stockel (neu Stokkel) ym Mrwsel gyda chymeriadau o'r gyfres.

Arwr y gyfres yw Tintin, gohebydd Belgaidd ifanc. Yn y cyfieithiadau Cymraeg diweddar, mae'n cael ei gynorthwyo o'r cychwyn gan ei gi ffyddlon, Milyn (Milou yn Ffrangeg). Mae ychwanegiadau poblogaidd i'r cymeriadau yn ddiweddarach yn cynnwys Capten Hadog, capten sarrug, bras a choeglyd, a'r Athro Ephraim R. Efflwfia (Professeur Tournesol), sy'n glyfar ond yn drwm ei glyw, a chymeriadau eraill lliwgar megis y ddau dditectif analluog Parry-Williams a Williams-Parry (Dupond et Dupont).

Cyfieithwyd 5 o'r cyfrolau i'r Gymraeg rhwng 1978 a 1982 gan Roger Boore a'u cyhoeddi gan Wasg y Dref Wen; Teyrnwialen Ottokar, Y Cranc â'r Crafangau Aur, Cyfrinach yr Uncorn, Trysor Rackham Goch a Tintin a'r Dyn Eira Dychrynllyd oedd y rhain. Cyfieithwyd rhagor o'r cyfrolau ers 2008 gan Dafydd Jones, gyda'r mwyafrif bellach ar gael yn Gymraeg, wedi'u cyhoeddi gan Dalen. Mae yna wahaniaethau arddull sylweddol rhwng y ddau grŵp o gyfieithiadau, gyda chyfieithiadau Boore mewn Ieithwedd safonol Cymraeg Byw ar y cyfan, tra bod cyfieithiadau Jones yn llawer mwy tafodieithol, gyda Chapten Hadog yn siarad mewn Cymraeg Sir Gaerfyrddin a'r ddau ditectif yn nhafodiaith gogleddol. Ag eithrio Tintin ei hun, Capten Hadog, a rhai cymeriadau llai, mae enwau'r cymeriadau yn wahanol yng nghyfieithiadau'r ddau; er enghraifft, y ddau ditectif yng nghyfieithiadau Boore yw Jones a Johnes, ond Williams-Parry a Parry-Williams yng nghyfieithiadau Dafydd Jones.

Llyfrau

Rhif	Teitl gwreiddiol	Ysgrifennwyd	Cyfrol du a gwyn	Cyfrolau lliw	Teitl Cymraeg	Dyddiad cyhoeddi yn Gymraeg	Cyfieithydd
1	Tintin au pays des Soviets	1929–1930	1930	––	––	––	––
2	Tintin au Congo	1930–1931	1931	1946	––	––	––
3	Tintin en Amérique	1931–1932	1932	1945	Tintin yn America	2022	Jones, DafyddDafydd Jones
4	Les Cigares du pharaon	1932–1934	1934	1955	Mwg Drwg y Pharo	2008	Jones, DafyddDafydd Jones
5	Le Lotus bleu	1934–1935	1936	1946	Alaw'r Dŵr	2016	Jones, DafyddDafydd Jones
6	L'Oreille cassée	1935–1937	1937	1943	Y Glust Glec	2013	Jones, DafyddDafydd Jones
7	L'Île Noire	1937–1938	1938	1943, 1966	Yr Ynys Ddu	2009	Jones, DafyddDafydd Jones
8	Le Sceptre d'Ottokar	1938–1939	1939	1947	Teyrnwialen Ottokar	1980	Boore, RogerRoger Boore
					Braint y Brenin Ottokar	2019	Jones, DafyddDafydd Jones
9	Le Crabe aux pinces d'or	1940–1941	1941	1943	Y Cranc â'r Crafangau Aur	1978	Boore, RogerRoger Boore
					Y Cranc â'r Crafangau Aur	2015	Jones, DafyddDafydd Jones
10	L'Étoile mystérieuse	1941–1942	––	1942	Y Seren Wib	2011	Jones, DafyddDafydd Jones
11	Le Secret de la Licorne	1942–1943	––	1943	Cyfrinach yr Uncorn	1978	Boore, RogerRoger Boore
					Dirgelwch yr Uncorn	2020	Jones, DafyddDafydd Jones
12	Le Trésor de Rackham le Rouge	1943	––	1944	Trysor Rackham Goch	1978	Boore, RogerRoger Boore
					Trysor Rhaca Goch	2020	Jones, DafyddDafydd Jones
13	Les Sept Boules de cristal	1943–1946	––	1948	Rhith Saith Rhyfeddod	2017	Jones, DafyddDafydd Jones
14	Le Temple du Soleil	1946–1948	––	1949	Teml yr Haul	2018	Jones, DafyddDafydd Jones
15	Tintin au pays de l'or noir	1948–1950	––	1950, 1971	Anialwch yr Aur Du	2009	Jones, DafyddDafydd Jones
16	Objectif Lune	1950–1952	––	1953	Llwybr i'r Lleuad	2010	Jones, DafyddDafydd Jones
17	On a marché sur la Lune	1952–1953	––	1954	Ar Leuad Lawr	2010	Jones, DafyddDafydd Jones
18	L'Affaire Tournesol	1954–1956	––	1956	Cawl Erfyn Efflwfia	2011	Jones, DafyddDafydd Jones
19	Coke en stock	1956–1958	––	1958	Y Bad Rachub	2014	Jones, DafyddDafydd Jones
20	Tintin au Tibet	1958–1959	––	1960	Tintin a'r Dyn Eira Dychrynllyd	1982	Boore, RogerRoger Boore
					Tintin ar grib Tibet	2017	Jones, DafyddDafydd Jones
21	Les Bijoux de la Castafiore	1961–1962	––	1963	Perdlysau Castafiore	2016	Jones, DafyddDafydd Jones
22	Vol 714 pour Sydney	1966–1967	––	1968	Awyren 714 i Sydney	2008	Jones, DafyddDafydd Jones
23	Tintin et les Picaros	1975–1976	––	1976	Tintin a Chwyldro'r Pícaros	2021	Jones, DafyddDafydd Jones
24	Tintin et l'Alph-Art (anorffenedig)	1978–1983	––	1986, 2004	––	––	––

Ffilmiau

Prif: The Adventures of Tintin (ffilm)