Пушкăрт АССР

Пушкăрт Автономиллĕ Социализмлă Совет Республики (Пушкăрт АССР, ПАССР; пушк. Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаhы, Başqortostan Avtonomijalь Sovet Sotsialistik Respublikahь, Başqortostan ASSR-ь) — РСФСР йышĕнчи автономи республики.

1919 çулхи пушăн 23-мĕшĕнче Пушкăрт Правительствипе Совет влаçĕ хушшинче Килĕшни çырса алă пуçнă хыççăн йĕркеленĕ. Пушкăрт АССР РСФСР шутĕнчи пĕрремĕш автономи совет республики пулнă^[1]. РСФСР йышĕнче килĕшӳ хутшăнăвĕсем çинчи пĕртен-пĕр автономи республики пулнă.

1990 çулхи юпан 11-мĕшĕнче Республика Аслă Канашĕ Пушкăрт ССР патшалăх суверенитечĕ пирки декларацие йышăнни тăрăх автономирен Пушкăрт ССР — Пушкăртстан туса хунă. 1991 çулхи çăвăн 24-мĕшĕнче РСФСР халăх депутачĕсен съезчĕ çак йышăнăва 1978 çулхи РСФСР конституцин 71 статьине тӳрлетĕве кĕртсе çирĕплетнĕ^[2].

1992 çулхи çăвăн 16-мĕшĕнченпе — Пушкăртстан Республики^[3].

Кун-çулĕ

Автономие йĕркелени

Мăн Пушкăртстана йĕркелени

Тĕп статья: Мăн Пушкăртстан

Автономи Пушкăрт ССР СССР картти çинче, 1928 çул.

ССКП Пушкăрт обкомĕн пĕрремĕш секретарĕсем

«Пушкăрт АССР 50 çулта». СССР почта марки, 1969 ç.

Тĕп статья: ССКП Пушкăрт облаç комитечĕ

Пушкăрт правительствин председателĕсем

• Бикбов Юнус Юлбарисович (1917, раштав, 20 — кăрлач, 1919)
• Кулаев Мстислав Александрович (Мухаметхан Сахипкиреевич) (кăрлач, 1919 — пуш, 1919)

Халăх комиссарĕсен канашĕн председателĕсем

• Шамигулов Гали Камалетдинович (ута, 1919 — юпа, 1920)
• Халиков Муллаян Давлетшинович (утă, 1921 — чӳк, 4, 1925)
• Мухаметкулов Аксан Баймурзич (чӳк, 1925 — кăрлач, 1930)
• Булашев Зинатулла Гизатович (кăрлач, 1930 — авăн, 20, 1937)
• Шагимарданов Фазыл Валиахметович (юпа, 1937 — нарăс, 1940)
• Вагапов Сабир Ахмедьянович (нарăс, 1940 — нарăс, 1946)

ПАССР правительствин председателĕсем

• Уразбаев Насыр Рафикович (1946—1951)
• Набиуллин Валей Габеевич (1951—1962)
• Акназаров Зекерия Шарафутдинович (1962—1986)
• Миргазямов Марат Парисович (1986—1992)

Вуламалли

1. Очерки по истории Башкирской АССР / А. П. Смирнов, Н. В. Устюгов, А. И. Харисов, Г. Ф. Шафиков, Р. Г. Кузеев ред.; СССР ăслăхăх академийĕ, Пушкăрт филиалĕ. Истори, чĕлхе тата литература институчĕ.. — Ĕпхӳ: Пушкăрт кĕнеке издательстви, 1956. — Т. I, пĕрремĕш пайĕ. — 10 000 экз. (куç.)
2. История административно-территориального деления Республики Башкортостан (1708—2001): Сборник документов и материалов. — Уфа: Китап, 2003. — 536 с.
3. Гатауллин Р. Ш. Динамика административно-территориального подчинения исторического Башкортостана // Материалы IV Всероссийской научно-практической конференции «Организация территории: Статика, динамика, управление» / БГПУ им. Акмуллы, Башкортостанстат. — Уфа: Башкортостанстат, 2007. — 288 с.
4. Уральская историческая энциклопедия / Под ред. В. В. Алексеева. — Екатеринбург: Уральское отделение РАН, 1999.

Асăрхавсем

1. БСЭ т.4 1950 год стр 347
2. Закон РСФСР от 24 мая 1991 г. «Об изменениях и дополнениях Конституции (Основного Закона) РСФСР»
3. Закон Российской Федерации от 21 апреля 1992 года № 2708-I «Об изменениях и дополнениях Конституции (Основного Закона) Российской Советской Федеративной Социалистической Республики». Данный закон вступил в силу с момента опубликования в Российской газете 16 мая 1992 года.

Каçăсем

• Образование Большой Башкирии çинче
• «Мятеж». Крестьянские восстания в Уфимской губернии 1918-1920 гг. и образование "Большой Башкирии" çинче
• Муллаян Давлетшинович Халиков — государственный и политический деятель 2018 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 4-мӗшӗнче архивланӑ.
• Муллаян Давлетшинович Халиков — Личность в башкирской истории
• Историческая среда: «Преемник Валидова»(ĕçлемен каçă)
• Всемирный исторический проект (whp057.narod.ru) 2009 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 14-мӗшӗнче архивланӑ.
• Рождение Башкирской Республики. В 9-ти частях — Видео çинче
• Награды - История Башкирского народа (стр. 48) 2016 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче архивланӑ.