Bùłgariô (téż: Bùłgarskô; bùłg. България, òficjalnô pòzwa: Repùblika Bùłgariô, bùłg. Република България) – państwò w pôłniowòpòrénkòwi Eùropie. Mô przistãp do Czôrnégò Mòrza. Òd nordë grańczi z Rumùnią, òd pôłniégò z Grecją i Tërëcką, a òd zôpadu z Nordową Macedonią i Serbią. Nôleżi do NATO i Eùropejsczi Ùnie. Stolëcą Bùłgarie je gard Sofia.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
Geògrafiô
Pòłożenié
Leżi w pôłniowòpòrénkòwi Eùropie, pòmidzë Rumùnią i Tërecką, na pòrénkù mô przëstãp do Czôrnégò Mòrza.
Wiéchrzëzna
- całownô: 110,879 km²
- wiéchrzëzna lądu: 108,489 km²
- wiéchrzëzna wòdów: 2,390 km²
- môl na swiece wedle wiéchrzëznë: 106.
Lądowé grańce
- òglowô długòsc wszëtczich grańców: 1,806 km
- państwa, z jaczima mô grańce: Grecjô 472 km, Nordowô Macedoniô 162 km, Rumùniô 605 km, Serbiô 344 km, Tërëckô 223 km
Brzegòwô liniô
Bùłgariô mô brzegòwą liniã ò długòscë 354 km.
Klimat
W Bùłgarie wastëje miérny klimat, je cepło i sëchò òb lato, chłodno i sëro òb zëmã.
Ùsztôłcenié terenu
Ùsztôłcenié terenu Bùłgarie je zwiksza górzësté, na nordze i pôłniowim wschòdze niżawë.
Wësokòsc terenu
- strzédnô wësokòsc: 472 m. n.r.m.
- nôniższô wësokòsc: o m. n.r.m. (Czôrné Mòrze)
- nôwëższi czëp: 2,925 m. n.r.m. (Musała)
Gruńtë wedle ùżiwaniô
- rolné gruńtë 46,9 % (w tim 29,9% òrnëch gruńtów)
- lasë 36,7% (w 2011)
Lëdze i spòlëzna
Pòpùlacjô
- wielëna lëdztwa: 7,057,504 (wôrtoscë szacowóné na lëpińc 2018)
- môl na swiece wedle wielënë lëdztwa: 104.
Etniczné karna
Bùłgarzë 76.9%, Tërcë 8%, Cëgóni 4,4%, Bòsniacë 1.1% (wôrtoscë szacowóné na 2011)
Jãzëczi
Òficjalnym jãzëkã je bùłgarsczi, rodny dlô 76,8% mieszkańców. Jiné wôżné jãzëczi to (wôrtoscë szacowóné na 2011): tërecczi (8,2%) i romani (3,8%).
Religijné karna
Prawòsławié wëznôwô 59,4% lëdztwa, 7,8% lëdztwa to mùzułmanie.
Ùrbanizacjô
- mieskô pòpùlacjô: 75% (w 2018)
- wikszé miesczé westrzódczi: Sofia (stolëca) – 1,272,000 mieszkańców (w 2018)
Pòliticzny system
- òficjalnô pòzwa: Repùblika Bùłgariô (bùłg. Република България)
- pòliticzny ùstôw: parlamentarnô repùblika
- stolëca: Sofia
- czasowô cona: UTC+2
- państwowé swiãto: 3 strëmiannika (Dzéń Wëzwòleniô)
- nôrodny himn: „Miła Rodino” (Drogô Tatczëzno)
Wëkònôwczô władza
- pezydent Rumen Radew (Румен Радев) (òd 22 stëcznika 2017)
- premier Stefan Yanev (Стефан Янев) (òd 12 maja 2021)
Ùstawòdôwczô władza
Władzã ùstawòdôwczą sprôwiô jednojizbòwi parlament – Nôrodné Zéńdzenié (bùłg.Народно събрание), jaczi skłôdô sã z 240 nôleżników wëbiérónëch na sztërëlatną kadencjã.
Bibliografiô
| Państwa w Eùropie | |
|---|---|
| Albańskô | Andorra | Aùstriô | Belgijskô | Biôłorus | Bòsnijô ë Hercegòwina | Bùlgarskô | Chòrwackô | Cyper | Czeskô Repùblika | Czôrnogóra | Dëńskô | Estóńskô | Fińskô | Francëjô | Greckô | Irlandëjô | Islandëjô | Italskô | Lëtewskô | Liechtenstein | Luksembùrskô | Łotewskô | Madżarskô | Malta | Miemieckô | Mòłdawskô | Mònakò | Néderlandzkô | Nordowô Macedoniô | Norweskô | Pòlskô | Pòrtugalskô | Rumùńskô | Ruskô | San Marino | Serbskô | Sloweńskô | Słowackô | Szpańskô | Szwajcarskô | Szwedzkô | Tëreckô | Ùkrajina | Watikan | Wiôlgô Britanijô | |
| Zanôléżné teritoria: Alandsczé òstrowë | Farersczé òstrowë | Gibraltar | Grenlandzkô | Guernsey | Jersey | Man | Svalbard | |
| Ògrańczoné ùznanié: Kòsowò | Pòdniéstrze | |
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
