Prawòsławié
From Wikipedia, the free encyclopedia
Prawòsławié (kalka z z grecczégò ὀρθοδοξία — dosłowno «prôwdzëwé naùczanié», «prôwdzëwé chwôlenié») — jeden òd głównëch czerënków chrzescëjaństwa, chtëren òstateczno wësztôłcył sã pò pòdzelenim jednolitégò chrzescyjańsczégò Kòscoła na wschòdny i zôpadny.
Prawòsławnô Cerkwiô ùznôwô sã za jediny, katolëcczi (pòwszechny) kòscół, chtërnégò założëcélã a głową jawi sã Jezës Christus. Naùczanié òpiérô sã na Swiãtëch Pismionach i Swiãti Tradicje, chtërnô òbjimô przede wszëtczim pòstanowienia pòwszechnëch sobòrów. Pòdstawòwim dogmaticznym dokùmeńtã Prawòsławiô jawi sã Nicejskò-kònstantinopòlsczi symbòl wiarë. Prawòsławnô Cerkwiô ùznôwô za swòjã całą historiã jedinégò Kòscoła do Wiôldżégò Rozłamù w 1054. Teologiô kòscoła sëgô apòstolsczich czasów (I st.). Prawòsławié nie ùznôwô niżódnëch rozsądzeniów sobòrów, chtërne bëłë zwòłané bez rzimsczi Kòscół ju pò rozłamie bënë chrzescëjaństwa.
Prawòsławné naùczanié, pòdobno jak katolëcczé, wëmieniwô na òglë sétmë sakrameńtów, ale nie je to w ti wierze dogmatã.
We wespółczasnym swiece do krajów, w chtërnëch prawòsławné mieszkańcowie są wiãkszoscą, słëchają: Biôłorëskô, Bùlgarskô, Czôrnogóra, Greckô, Grëzóńskô, Cyper, Nordowô Macedoniô, Mòłdawskô, Ruskô, Rumùńskô, Serbskô a Ùkrajina. Sama prawòsławnô Cerkwiô skłôdô sã zôs ze spòlëznë lokalnëch cerkwiów – aùtokefalicznëch i aùtonomicznëch. Kòżdô aùtokefalicznô Cerkwiô je czësto samòstójnô jeżlë jidze ò włôsné kanoniczné i administracyjné ùrządzenié. Aùtonomiczné cerkwie zanôlégają zôs òd jaczis aùtokefaliczny cerkwi.
W Pòlsce prawòsławné słëchają do Pòlsczégò Aùtokefalicznégò Prawòsławnégò Kòscoła.