دانەوێڵە
From Wikipedia, the free encyclopedia
دانەوێڵە (بە ئینگلیزی: Grain) تۆوێکی بچووکە و ڕەقە، وشکە و دەکرێت توێکڵدار یان میوەیی بێت، یاخود ھیچیان نەبێت، دەڕوێنرێت و بۆ خواردنی مرۆڤ یان ئاژەڵ بەکار دەھێنرێت.[1] دوو جۆری سەرەکی لە بەروبوومەکانی دانەوێڵە کە بازرگانییان پێوە دەکرێت، خەلە و پاقلەمەنییەکانن
ئەم وتارە بۆ سەلماندن پێویستی بە ئاماژەی زیاتر بە سەرچاوەکان ھەیە. |
دوای دروێنەکردن، دانەوێڵە وشکەکان درێژخایەنترن لە خۆراکە سەرەکییەکانی دیکە، وەک میوە نیشاستەییەکان (مۆزەکان، نانمیوەکان، ھتد) و ڕیشاڵەکان (پەتاتەی شیرین، کاساڤا، و زیاتر). ئەم بەردەوامییە وای کردووە دانەوێڵەکان گونجاو بن بۆ کشتوکاڵی پیشەسازی، چونکە دەکرێت بە شێوەیەکی میکانیکی کۆبکرێنەوە، بە شەمەندەفەر یان کەشتی بگوازرێنەوە، بۆ ماوەیەکی درێژ لە سایلۆکاندا ھەڵبگیرێن، یان دەھاڕدرێن و دەکرێنە ئارد یان دەگوشرێن و دەکرێنە ڕۆن. بەم شێوەیە، بازاڕی دانەوێڵە بازاڕێکی گەورەی کاڵای جیھانییەکانە کە بەرھەمەکانی وەک گەنمەشامی، برنج، سۆیا، گەنم و دانەوێڵەکانی دی دەگرێتەوە.