ئارخێ

ئارخێ یان ئاریخە^[1] وشەیەکی یۆنانییە کە سەرەتا بە مانای «دەسپێک» و «بناخە» و «چاوکه» بووە و دواتر مانای «ماکەی سەرەتایی» -ی وە خۆ گرتووە. تەنینەوەی ماناکەی دەتوانێ «یەکەم ھێز»، «ڕێگای دەسەڵاتداری»، «قەڵەمڕەو» و، «فەرمان» -یش لەبەر بگرێ.^[2] ماکەی سەرەتایی ھەر ئەو «گەوھەری شاراوە» و «بنەڕەتی نادیار»ەیە کە فەیلەسووفەکان بۆی دەگەڕان. ئەوان گەرەکیان بوو ڕەگەز یان بنەڕەتێکی نەگۆڕ وەک تاکە سەرچاوەی بوون و جیھان دەسنیشان و پێناسە بکەن. پرسیاری سەرەکی بۆ ئەوان ئەوە بوو کە: چۆن ھەموو شتێ ھاتووەتە بوون و ھەیە؟^[1] بۆیە، لە زمانە فەلسەفییەکەی یۆنانی کۆندا، وشەی ئارخێ ئاماژەی دەکرد بە ڕەگ و ڕیشە و بناخە و سەرچاوەی ھەر شتێ کە ھەیە. ^[3]

[1]
سیوەیلی، ڕێبوار (1399). فەلسەفەی پێش سوکرات. سنە: وەشانخانەی مادیار. p. 28.{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
[2]
ἀρχή, A Greek-English Lexicon
[3]
Barry Sandywell (1996). Presocratic Philosophy. Vol 3. Routledge New York. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی ئایاری ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی ئازاری ٢٠٢٢ ھێنراوە. pp. 142–144

[:0-1] [1]
سیوەیلی، ڕێبوار (1399). فەلسەفەی پێش سوکرات. سنە: وەشانخانەی مادیار. p. 28.{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)

[2] [2]
ἀρχή, A Greek-English Lexicon

[3] [3]
Barry Sandywell (1996). Presocratic Philosophy. Vol 3. Routledge New York. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی ئایاری ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی ئازاری ٢٠٢٢ ھێنراوە. pp. 142–144

[1]

[2]

[3]

ئارخێ

Wikiwand in your browser!

ئارخێ

Wikiwand in your browser!

ئەمانەش ببینە

سەرچاوەکان