ئوکراینا
وڵاتێک لە ڕۆژھەڵاتی ئەورووپا From Wikipedia, the free encyclopedia
وڵاتێک لە ڕۆژھەڵاتی ئەورووپا From Wikipedia, the free encyclopedia
ئوکراینا (بە ئوکراینی: Україна) وڵاتێکە لە ئەورووپای ڕۆژھەڵات کە دووەم گەورەترین وڵاتی ئەورووپایە. ئەو وڵاتە ھاوسنوورە لەگەڵ ڕووسیا لە ڕۆژھەڵات و باکووری ڕۆژھەڵات،[kurdish-alpha 1] بیلاڕووس لە باکوور، پۆڵەندا، سلۆڤاکیا و هەنگاريا لە ڕۆژاواوە، ڕۆمانیا و مۆلدۆڤا لە باشووری ڕۆژاوا و دەریای ڕەش و دەریای ئازووف لە باشوورەوە ھاوسنوورە. ڕووبەری وڵاتەکە ٦٠٣٬٦٢٨ کیلۆمەتر چۆارگۆشەیە. و ھەشتەم چڕترین وڵاتی ئەورووپایە. ئوکراینا ئەندامە لە یەکێتیی وڵاتە سەربەخۆکان. لە نێوان ساڵانی ١٩٢٣ ھەتا ١٩٩١ زۆربەی ئوکراینا بەشێک لە یەکێتیی سۆڤیەت بوو. شاری کیێڤ پایتەخت و گەورەترین شاری ئوکراینایە.
ئوکراینا Україна (ئوکراینی) |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
سروود: Державний Гімн України دێرژاڤنی ھیمن ئوکراینی «سروودی نیشتمانیی ئوکراینا» |
||||||
|
||||||
پایتەخت | کیێڤ | |||||
گەورەترین شار | پایتەخت | |||||
زمانە فەرمییەکان | ئوکراینی | |||||
زمانە ناوچەییەکان | ||||||
گرووپە ڕەگەزییەکان (٢٠٠١) |
|
|||||
ناوی هاووڵاتی | ئوکراینی | |||||
دەوڵەت | کۆماری نیمچە سەرۆکایەتیی یەکگرتوو | |||||
- | سەرۆک کۆمار | ڤلۆدیمیر زێلێنسکی | ||||
- | سەرۆک وەزیران | دێنیس شمیھال | ||||
- | سەرۆک پەرلەمان | ڕووسلان ستێفانچووک | ||||
یاسادانەر | ڤێرخۆڤنا ڕادا | |||||
پێکھاتەکان | ||||||
- | کیێڤی ڕووس | ٨٧٩ | ||||
- | شانشینی ڕووتینیا | ١١٩٩ | ||||
- | کازاک ھێتمانات | ١٨ی ئابی ١٦٤٩ | ||||
- | کۆماری گەلی ئوکراینا | ١٠ی حوزەیرانی ١٩١٧ | ||||
- | ڕاگەیاندنی سەربەخۆییی کۆماری گەلی ئوکراینا | ٢٢ی کانوونی دووەمی ١٩١٨ | ||||
- | کۆماری گەلی ئوکراینای ڕۆژاوا | ١ی تشرینی دووەمی ١٩١٨ | ||||
- | یاسای یەکگرتوویی | ٢٢ی کانوونی دووەمی ١٩١٩ | ||||
- | بەیاننامەی سەربەخۆییی ئوکراینا | ٢٤ی ئابی ١٩٩١ | ||||
- | ڕێفراندۆم | ١ی کانوونی یەکەمی ١٩٩١ | ||||
- | یاسای بنەڕەتیی ھەنووکە | ٢٨ی حوزەیرانی ١٩٩٦ | ||||
- | شۆڕشی مەیدان[3] | ١٨–٢٣ شوباتی ٢٠١٤ | ||||
ڕووبەر | ||||||
- | سەرجەم | ٦٠٣٬٦٢٨ کیلۆمەتری چوارگۆشە (٤٥ەم) or ٢٣٣,٠١٣/ ٢٢٣,٠١٣ مایلی چوارگۆشە |
||||
- | ئاو (%) | ٧ | ||||
ژمارەی دانیشتوان | ||||||
- | بەراوردی کانوونی دووەمی ٢٠٢٢ | ٤١٬١٦٧٬٣٣٦[4]
(بێجگە لە کریمیا) (٤٦ەم) |
||||
- | سەرژمێریی ٢٠٠١ | ٤٨٬٤٥٧٬١٠٢[5] | ||||
- | چڕی | ٧٣٫٨ کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە (١١٥ەم) ١٩١کەس لە مایلی چوارگۆشە |
||||
GDP (PPP) | بەراوردی ٢٠٢١ | |||||
- | سەرجەم | ٥٨٤$ بیلیۆن[6] (٤٨ەم) | ||||
- | سەرانە | ١٤٬١٥٠$[6] (١٠٨ەم) | ||||
GDP (nominal) | بەراوردی ٢٠٢١ | |||||
- | سەرجەم | ١٨١$ بیلیۆن[6] (٥٦ەم) | ||||
- | سەرانە | ٤٬٣٨٠$[6] (١١٩ەم) | ||||
Gini (٢٠١٩) | ٢٦٫٦ | |||||
HDI (٢٠١٩) | ٠٫٧٧٩ (٧٤ەم) | |||||
دراو | ھریڤنا (₴) (UAH ) |
|||||
ناوچەی کاتی | EET (UTC+٢[7]) | |||||
- | ھاوین (DST) | EEST (UTC+٣) | ||||
لای لێخوڕین | ڕاست | |||||
پاوانی ئینتەرنێت |
|
|||||
کۆدی تەلەفۆن | +٣٨٠ |
بەپێی ئامارەکانی ساڵی ٢٠٢٢ ژمارەی دانیشتووانی ئوکراینا ٤٣٬٧٣٣ ملیۆن کەس بووە کە دەکاتە ٠٫٥٦٪ خەڵکی جیھان. تەمەنی مامناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٤١ ساڵە، ھەروەھا ٦٩٪ دانیشتووانی وڵات لە شارەکان دەژین.[8]
ئایینەکان لە ئوکراینا[9] | ||||
---|---|---|---|---|
ئایینەکان | ڕێژە | |||
ئۆرسۆدۆکس | ٦٦٫٠٪ | |||
بێ ئایین | ١١٫٠٪ | |||
کاتۆلیک | ١٠٫٠٪ | |||
سوننە | ٢٫٠٪ | |||
پرۆتێستانت | ٢٫٠٪ | |||
ئەوانی تر | ٩٫٠٪ |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.