ڤاتیکان

Vatican City State^[١]
Vatican City State Stato della Città del Vaticano
	سروود: "Inno e Marcia Pontificale" (Italian); "Pontifical Anthem and March";
	ھەڵکەوتەی ڤاتیکان (green) لە ئەورووپا (dark grey) — [ڕێنوێن] ھەڵکەوتەی ڤاتیکان (green) لە ئەورووپا (dark grey) — [ڕێنوێن]
پایتەخت	Vatican City; 41°54.2′N 12°27.2′E
زمانە فەرمییەکان	Italian
گرووپە ڕەگەزییەکان	Italians, Swiss (Swiss Guards), other
دەوڵەت	ecclesiastical,; sacerdotal,; absolute and elective monarchy elective monarchy and elective theocracy;
یاسادانەر	Pontifical Commission
Independence	from the Kingdom of Italy
ڕووبەر
ژمارەی دانیشتوان
دراو	Euro (€) (EUR)
ناوچەی کاتی	CET (UTC+١)
لای لێخوڕین	right
کۆدی ISO 3166	VA
پاوانی ئینتەرنێت	.va
کۆدی تەلەفۆن	+379

ڤاتیکان (بە ئیتالی: Vaticano) بچووکترین دەوڵەتی جیھانە. بارەگای سەرەکی کڵێسای کاتۆلیکە. دەکەوێتە باکووری ڕۆژاوای ڕۆمای پایتەختی ئیتالیا. چەند سەد مەترێک لە ڕووباری تەیبەرەوە دوورە. ڕووبەری ڤاتیکان ٠٬٤٤ کم٢ یە.

زانیاریی خێرا Vatican City StateStato della Città del Vaticano, زمانە فەرمییەکان ...

دایخە

ڤاتیکان تا ساڵی ١٩٢٩ بەشێک بووە لە دەوڵەتی ئیتالیا بەڵام لەو ساڵەدا پاپا و حکوومەتی ئیتالیا لەسەر ئەوە ڕێکدەکەون کە ڤاتیکان بکرێتە قەوارەیەکی سەربەخۆ. دەوڵەتی ڤاتیکان لەلایەن پاپای ڤاتیکانەوە بەڕێوە دەبرێت کە لە ھەمان کاتدا ڕابەری ڕۆحی نزیکەی ملیارێک کاسۆلیکییە لە جیھاندا. بە گوێرەی سەرژمێریی ساڵی ٢٠٠٤ ژمارەی دانیشتووانی ڤاتیکان ٩٢١ کەس بووە و تەنھا دەوڵەتە لە جیھاندا کە منداڵی تێدا نییە، سەرجەم دانیشتووانی ڤاتیکان کارمەندی دەوڵەتن، بەتایبەت پیاوانی ئاینی، بەڵام چەند ھەزار کارمەندێکی دیکەی ھەیە کە لە دەرەوەی سنووری ڤاتیکان نیشتەجێن. زمانی ڕەسمیی ڤاتیکان لاتینیە، کە لە ڕابردوویەکی کۆندا زمانی ڕەسمی دەوڵەتی ئیتالیا بووە، بەڵام ئێستا بووەتە زمانی ڕەسمی ئاینی مەسیحی کاسۆلیکی. ڤاتیکان خاوەنی ڕادیۆ و تەلەڤیزیۆن و ڕۆژنامەو گۆڤاری تایبەت بە خۆیەتی کە بەزمانی لاتینی و زمانە زیندوەکانی دیکە بڵاویاندەکاتەوە.

خاوەنی سیستمێکی سیاسیی تا ڕادەیەک ئاڵۆزە. پاپا سەرۆکی دەوڵەتە و لەلایەن ئەنجومەنی کاردیناڵەکانەوە ھەڵدەبژێردرێت. پاپا تا لە ژیاندا بێت پاپایە و خاوەنی دەسەڵاتێکی ڕەھای جێبەجێکردن و یاسا دانان و دادوەرییە. ھەر خۆشی ٥ ساڵ جارێک دەستەی بەڕێوەبردن دەسنیشان دەکات بۆ ئەنجامدانی کاروبارەکانی دەوڵەت، وەزیری دەوڵەتیش بریتییە لە کاردیناڵێک کە لەلایەن پاپاوە دەستنیشان دەکرێت و بەرپرسە لە پەیوەندییە دەرەکییەکانی ڤاتیکان و کورسی پاپەوی.

سیاسەتی دەرەوە

ڤاتیکان لە زۆربەی دەوڵەتانی جیھاندا باڵیۆزی ھەیە، بەتایبەت لە دەوڵەتە کاسۆلیکییەکاندا، ھەروەھا ئەو دەوڵەتانەش باڵیۆزیان لە ڤاتیکاندا ھەیە و بە زۆریش دەبنە باڵیۆزی وڵاتەکەشیان لە ئیتالیا چونکە ڕووبەری دەوڵەتی ڤاتیکان کەمە و ناچارن لە ڕۆمای پایتەختی ئیتالیا نیشتەجێببن. ڤاتیکان سیفەتی چاودێری ھەیە بەسەر ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتوەکانەوە و ھەروەھا ئەندامی زۆرێک لە ڕێکەوتننامە نێودەوڵەتییەکانە و زیاتر جەخت لەسەر مەسەلە ئاینییەکان و ئاشتی و ھاریکاریی نێودەوڵەتی دەکاتەوە.

سوپا

دەوڵەتی ڤاتیکان خاوەنی بچووکترین و دێرینترین سوپای نیزامییە لە جیھاندا کە بە پاسەوانانی سویسرا ناسراوە و لە ٢٢ کانوونی یەکەمی ساڵی ١٥٠٦ زاییندا لەلایەن پاپا یۆلیۆسی دووەمەوە دامەزرێنراوە و سەرەتا بریتیبوون لە کۆمەڵێک سەربازی بەکرێگیراو کە لە دەوڵەتی کۆنفیدرالی سویسراوە ھاتبوون. ژمارەی پاسەوانەکان نزیکە ١٠٠ کەسێک دەبن کە ئەرکیان پارێزگاریکردنە لە خودی پاپا و دەبێت ھەمویان نێرینە و کاسۆلیکی و سویسری بن. ڤاتیکان ھێزی دەریایی و ئاسمانی نییەو دەوڵەتی ئیتالیا لەبواری بەرگری دەرەکیدا ھاوکاری دەکات.

[N ١]
Visitors and tourists are not permitted to drive inside the Vatican without specific permission, which is normally granted only to those who have business with some office in the Vatican.

ڤاتیکان - ماڵپەڕی ڕادیۆ نەوا

[١]
Vatican City State homepage ٢ی تشرینی دووەمی ٢٠١٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
[٢]
Treaty between the Holy See and Italy ٩ی ئازاری ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە., article 26.
[٣]
Vatican City is a city-state
[٤]
In accordance with paragraph 2 of the Legge sulle fonti del diritto of 7 June 1929, all laws and regulations of the state are published in the Italian-language Supplemento per le leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano attached to the Acta Apostolicae Sedis. The text of the first seven items published in that supplement is given here. ٢٧ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. While the state itself uses only Italian, many other languages are used by institutions situated within the state, such as the Holy See, the Pontifical Swiss Guard, and the Pontifical Academy of Sciences. The Holy See uses زمانی لاتینی as an official language and French as a diplomatic language; in addition, its Secretariat of State uses English, German, Italian, Polish, Portuguese and Spanish. The Swiss Guard, in which commands on parade are given in German, also uses French and Italian in all its official ceremonies. The semi-official Holy See newspaper L'Osservatore Romano uses English, French, German, Italian, Malayalam, Polish, Portuguese and Spanish. Vatican Radio ٢٢ی ئابی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. uses 40 languages, including Albanian, Amharic, Arabic, Armenian, Byelorussian, Bulgarian, Chinese, Croatian, Czech, Esperanto, English, Filipino, French, German, Hindi, Hungarian, Italian, Latvian, Lithuanian, Malayalam, Polish, Portuguese, Rumanian, Russian, Slovak, Slovenian, Somali, Spanish, Swahili, Tamil, Tigrigna, Ukrainian, and Vietnamese.
[٥]
http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/apost_constitutions/documents/hf_p-vi_apc_19670815_regimini-ecclesiae-universae_it.html
[٦]
[٧]
[٨]
«Internet portal of Vatican City State». Vatican City State. لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی ئایاری ٢٠١١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی تەممووزی ٢٠١١ ھێنراوە. ٢٤ی ئایاری ٢٠١١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
[٩]
Nick Megoran, "Megoran" (International Encyclopedia of Human Geography, vol. 11, Elsevier 2009 ISBN 978-0-08-044911-1), p.226
[١٠]
٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە., The World Factbook, CIA. Retrieved 25 January 2012.
[١١]
Since 1 January 2002. www.vatican.va Holy See Press office – General Information. Retrieved 23 October 2009.
[١٢]
Before 2002, the Vatican lira (on par with the Italian lira)
[١٣]
ITU-T assigned code 379 to Vatican City. However, Vatican City is included in the Italian telephone numbering plan and uses the Italian country code 39, followed by 06 (for Rome) and 698.

[13] [N ١]
Visitors and tourists are not permitted to drive inside the Vatican without specific permission, which is normally granted only to those who have business with some office in the Vatican.

[1] [١]
Vatican City State homepage ٢ی تشرینی دووەمی ٢٠١٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[2] [٢]
Treaty between the Holy See and Italy ٩ی ئازاری ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە., article 26.

[3] [٣]
Vatican City is a city-state

[4] [٤]
In accordance with paragraph 2 of the Legge sulle fonti del diritto of 7 June 1929, all laws and regulations of the state are published in the Italian-language Supplemento per le leggi e disposizioni dello Stato della Città del Vaticano attached to the Acta Apostolicae Sedis. The text of the first seven items published in that supplement is given here. ٢٧ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. While the state itself uses only Italian, many other languages are used by institutions situated within the state, such as the Holy See, the Pontifical Swiss Guard, and the Pontifical Academy of Sciences. The Holy See uses زمانی لاتینی as an official language and French as a diplomatic language; in addition, its Secretariat of State uses English, German, Italian, Polish, Portuguese and Spanish. The Swiss Guard, in which commands on parade are given in German, also uses French and Italian in all its official ceremonies. The semi-official Holy See newspaper L'Osservatore Romano uses English, French, German, Italian, Malayalam, Polish, Portuguese and Spanish. Vatican Radio ٢٢ی ئابی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. uses 40 languages, including Albanian, Amharic, Arabic, Armenian, Byelorussian, Bulgarian, Chinese, Croatian, Czech, Esperanto, English, Filipino, French, German, Hindi, Hungarian, Italian, Latvian, Lithuanian, Malayalam, Polish, Portuguese, Rumanian, Russian, Slovak, Slovenian, Somali, Spanish, Swahili, Tamil, Tigrigna, Ukrainian, and Vietnamese.

[5] [٥]
http://www.vatican.va/holy_father/paul_vi/apost_constitutions/documents/hf_p-vi_apc_19670815_regimini-ecclesiae-universae_it.html

[factbook-6] [٦]

[pages-7] [٧]

[8] [٨]
«Internet portal of Vatican City State». Vatican City State. لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی ئایاری ٢٠١١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی تەممووزی ٢٠١١ ھێنراوە. ٢٤ی ئایاری ٢٠١١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[9] [٩]
Nick Megoran, "Megoran" (International Encyclopedia of Human Geography, vol. 11, Elsevier 2009 ISBN 978-0-08-044911-1), p.226

[10] [١٠]
٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە., The World Factbook, CIA. Retrieved 25 January 2012.

[11] [١١]
Since 1 January 2002. www.vatican.va Holy See Press office – General Information. Retrieved 23 October 2009.

[12] [١٢]
Before 2002, the Vatican lira (on par with the Italian lira)

[14] [١٣]
ITU-T assigned code 379 to Vatican City. However, Vatican City is included in the Italian telephone numbering plan and uses the Italian country code 39, followed by 06 (for Rome) and 698.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]

[١٠]

[١١]

[١٢]

[note ١]

[١٣]

سیاسەتی دەرەوە

سوپا

Wikiwand in your browser!

ڤاتیکان

سیاسەتی دەرەوە

سوپا

Wikiwand in your browser!

سیستمی سیاسی

تێبینییەکان

سەرچاوەکان