قەزوین

قەزوین (بە فارسی: قزوین) شارێکە لە پارێزگای قەزوینی ئێران. قەزوین لە سەردەمی سەفەوییەکاندا پایتەختی ئێران بووە. لە قەزویندا ژمارەیەک بچووک کورد دەژین.

قەزوین
وڵات	ئێران
پایتەختی	سەفەوییەکان، پارێزگای قەزوین، شارستانی قەزوین، Central District
دابەشکاریی کارگێڕی	Central District
ناوچەی کاتی	UTC+03:30
پۆتانی شوێن
دانیشتووان	٤٠٢٬٧٤٨
بەرزی لە ئاستی دەریا	١٬٣٠٢ مەتر
خوشکەشارەکان	بیشکێک
ڕووبەر	٦٤٫١٣٢ کیلۆمەتر چوارگۆشە
وێبگە	http://www.shahrdariqazvin.com/
کۆدی تەلەفۆن	28
لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

چەند دیمەنێک لە شاری قەزوین

دانیشتووان

دانیشتووانی ئەم شارە لە ساڵی ٢٠١٦ دا، ٤٠٢،٧٤٨ کەس بووە.^[١]

مرۆڤناسی

زمان

زمانی زۆربەی خەڵکی شاری قەزوین فارسی و بە زاری قەزوینییە.^[٢][٣] لە دوای فارسەکان نەتەوەی تاتەکان، ئازەرییەکان، کوردەکان و گیلەکییەکان لە شاری قەزوین دەژین کە لە ناوچەکانی تری ئێران و پارێزگای قەزوین بە شاری قەزوین کۆچیان کردووە.^[٤]

لە سەفەرنامەی ئێدوارد براون بە ناوی «یەک ساڵ لە ناو ئێرانییەکان» (۱۸۸۷–۱۸۸۸) زمانی زۆرینەی خەڵکی قەزوین فارسی نوسراوە.^[٥][٦][٧] ھەروەھا خەڵکی پێشووی قەزوین بە زمانی فارسی و زاری قەزوینی قسەیان دەکرد.^[٨]

نەتەوەکانی شاری قەزوین
			ڕێژە لەسەد
فارس			٤٨٫٠٪
تات			٢٥٫٠٪
ئازەربایجانی			١٢٫٠٪
کورد			١٠٫٠٪
گیلەک			٥٪

ئایین

زۆرینەی دانیشتووانی قەزوین موسڵمانن و لە مەزھەبی شیعە دوازدە ئیمامی پەیرەوی دەکەن.^[٩]

ئەمانەش ببینە

• پارێزگای قەزوین
• شارستانی قەزوین

سەرچاوەکان

1. http://yaftenews.ir/important-news/17464-sarshomarii96.html
2. https://qazvin.ostan-qz.ir ٢١ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
3. Mohammad Jalal Abbasi-Shavazi, Peter McDonald, Meimanat Hosseini-Chavoshi, "The Fertility Transition in Iran: Revolution and Reproduction", Springer, 2009. pp 100-101: "The first category is 'Central' where the majority of people are Persian speaking ethnic Fars (provinces of Fars, Hamedan, Isfahan, Markazi, Qazvin, Qom, Semnan, Yazd and Tehran..."
4. http://www.negahmedia.ir/media/show_video/64113 ٢٤ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
5. «شارستانی قەزوین» ٥ی شوباتی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
6. «قەزوین»
7. Edward Brown-A YEAR AMONGST THE PERSIANS - IMPRESSIONS AS TO THE LIFE, CHARACTER, & THOUGHT OF THE PEOPLE OF PERSIA - Received during Twelve Months' Residence in that Country in the Year 1887-1888. excerpt 1: It isnot till Kazvin is reached, and only four or five stages separate the traveler from Tehran, that the Persian distinctly predominates over the Turkish excerpt 2: The bazaars were much like those which we had already seen at Khuy, Tabriz, and Zanjan; but as regards the people, the advantage was decidedly in favor of Kazvinis who are more pleasing in countenance, more gentle in manners and rather darker in complex than the Azerbaijanis. Persian is spoken by them universally,
8. «نەتەوە و زمان لە پارێزگای قەزوین»
9. «وەشانی ئەرشیڤکراو». لە ڕەسەنەکە لە ٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.

• دەروازەی جوگرافیا
• دەروازەی ئێران