زمانی سوریانی

زمانی سوریانی (بە سوریانی: ܠܫܢܐ ܣܘܪܝܝܐ) کە ھەروەھا بە ناوەکانی سوریانیی ئارامی یان سوریانیی کلاسیک دەناسرێت،^[6][7] یەکێک لە شێوەزارەکانی زمانی ئارامییە. یەکەمین نیشانەکانی بەکارھێنانی ئەم زمانە لە سەرەتای سەدەی یەکەمی زایینی لە شاری ئێدێسا بینراوە.^[8] سوریانی لە درێژەی سەدەی چوارەم ھەتا ھەشتەمی زایینی، یەکێک لە زمانە گرنگە ئەدەبییەکان لە ڕۆژھەڵاتی ناویندا بووە و بەڵگەیەکی زۆر بەم زمانە بوونیان ھەیە.^[9] لە ڕاستیدا، وێژەی سوریانی نزیکەی ٩٠٪ لە وێژەی ئارامی پێکدێنێت. سوریانی لە ڕابردوودا لە بەشێکی زۆر لە ڕۆژھەڵاتی نزیک، ئاناتۆلی و ھەرێمی بەحرەین قسەی پێدەکرا.^[3][4][10]

سوریانی یان ئاشووری
ܠܫܢܐ ܣܘܪܝܝܐ‎ Leššānā Suryāyā
لِشّاناء سُریایاء لە ئەلفوبێی سریانی (ئەسترنجیلی)
خوێندنەوە	lɛʃʃɑ:nɑ: surjɑ:jɑ:
قسەی پێدەکرێ لە	عێراق  سووریا  لوبنان  فەلەستین  ئیسرائیل  تورکیا  ھیندستان (کێرالا)  ئێران  ئەرمەنستان[1]  قوبرس[2]
ناوچە	جەزیره، ھەرێمی بەحرەین[3][4]
ژمارەی ئاخێوەران	لە دوای سەدەی چواردەھەمی زایینی، بەھۆی شەڕەکان بەکارھێنانی وەکوو زمانی ناوچەیی ھەتا ئاستێکی بەرز کەم بۆوە[5]
بنەماڵەی زمان	زمانە ئەفریقائاسیایییەکان زمانە سامییەکان سامیی ناوەندی سامی باکووری ڕۆژاوا زمانی ئارامی ئارامیی ڕۆژھەڵات سوریانی یان ئاشووری
سیستەمی نووسین	ئەلفوبێی سوریانی
ڕەوشی فەرمیبوون
زمانی فەرمییە لە	عێراق (کەمینە)
سامان دەدرێتەوە بەدەستی	بێ ساماندانی فەرمی
کۆدەکانی زمان
ISO 639-2	syc
ISO 639-3	syc Classical Syriac
بڵاوبوونەوەی زمانی سوریانی لە جیھان: ██ زمانی فەرمیی کەمینە ██ بوونی مێژوویی/زمانی مەزھەبی فەرمیی کڵێساکان ██ بوونی بەرچاو لە ناو کۆچبەران
ئەم پەڕەیە ھێماکانی فۆنەتیکی IPA بە یوونیکۆدی تێدایە. بەبێ پشتیوانیی نیشاندانی یوونیکۆد، لەوانەیە لە جێگەی کاراکتەرەکانی یوونیکۆد، نیشانەی پرسیار، چوارگۆشەکان یان ھێماکانی تر ببینی.

لە پەنا زمانەکانی لاتینی و یۆنانی، سوریانی یەکێک لە سێ زمانی گرنگی زانست و ڕۆژژمێری سەردەمی ھاوچەرخ بوو.^[11]

سەرچاوەکان

1. ASSYRIANS, Armenia Travel, 2 December 2010.
2. History of the Maronite community of Cyprus ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە., Maronite community of Cyprus
3. Holes، Clive (2001). «Dialect, Culture, and Society in Eastern Arabia: Glossary». pp. XXIV–XXVI.
4. Cameron، Averil (1993). «The Mediterranean World in Late Antiquity». p. 185.
5. Angold 2006, pp. 391 harvnb error: no target: CITEREFAngold2006 (help)
6. «Documentation for ISO 639 identifier: syc». ISO 639-2 Registration Authority - Library of Congress. لە ٣ی تەممووزی ٢٠١٧ ھێنراوە. Name: Classical Syriac
7. «Documentation for ISO 639 identifier: syc». ISO 639-3 Registration Authority - SIL International. لە ٣ی تەممووزی ٢٠١٧ ھێنراوە. Name: Classical Syriac
8. «The Cambridge Ancient History». 1998. p. 708.
9. Beyer، Klaus (1986). The Aramaic Language: its distribution and subdivisions. John F. Healey (trans.). Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht. p. 44. ISBN 3-525-53573-2.
10. Smart، J R (2013). «Tradition and Modernity in Arabic Language and Literature». p. 253.
11. Wilken، Robert Louis (2012). The First Thousand Years: A Global History of Christianity. New Haven and London: Yale University Press. p. 26. ISBN 978-0-300-11884-1.

بەستەرە دەرەکییەکان

کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە زمانی سوریانی تێدایە.

• دەروازەی زمان
• دەروازەی وێژە
• دەروازەی عێراق
• دەروازەی سووریا
• دەروازەی کوردستان
• دەروازەی ئاسیا
• دەروازەی ڕۆژھەڵاتی ناوین
• دەروازەی تورکیا