ئەپڵ
کۆمپانیایەکی وەبەرھێنانی ئەلیکترۆنیاتی ئەمریکی From Wikipedia, the free encyclopedia
کۆمپانیای ئەپڵ (بە ئینگلیزی: Apple Computer Inc) کۆمپانیایەکی تەکنەلۆژیای فرەنەتەوەیی ئەمریکییە و بارەگا سەرەکییەکەی لە شاری کوپەرتینۆ، کالیفۆرنیای ئەمریکایە. ئەپڵ گەورەترین کۆمپانیای تەکنەلۆژیایە لە ڕووی داهاتەوە (کۆی گشتی ٣٦٥.٨ ملیار دۆلاری ئەمریکییە لە ساڵی ٢٠٢١) و، تا مانگی حوزەیرانی ٢٠٢٢، گەورەترین کۆمپانیای جیهانە لە ڕووی سەرمایەی بازاڕەوە، چوارەم گەورەترین فرۆشیاری کۆمپیوتەری کەسییە بەپێی فرۆشتنی یەکەکان و دووەم گەورەترین بەرهەمهێنەری مۆبایلە. یەکێکە لە پێنج کۆمپانیا گەورەکانی تەکنەلۆژیای زانیاری ئەمریکی، شانبەشانی ئەلفابێت (گووگڵ)، ئەمازۆن، مێتا (فەیسبووک)، و مایکرۆسۆفت.
 | پێویستە ئەم وتارە نوێبکرێتەوە. |
 | |
 | |
ناوی پێشووتر |
|
|---|---|
چەشن | گشتی |
| مامەڵە وەک | |
| پیشەسازی |
|
| دامەزرا | ١ی نیسانی ١٩٧٦ لە لۆس ئاڵتۆس، کالیفۆرنیا, ئەمریکا |
| دامەزرێنەران | |
| بارەگا | ئەپڵ پارک، ، |
ژمارەی شوێنەکان | ٥٢٢ کۆگای ئەپڵ (٢٠٢٢) |
بەردەستە لە | لە سەرانسەری جیهاندا |
کەسایەتییە سەرەکییەکان |
|
| بەرھەمەکان | |
| خزمەتگوزارییەکان |
|
| داھات |  ٣٩٤٫٣٣ بلیۆن دۆلاری ئەمریکی (٢٠٢٢) |
Operating income | ١١٩٫٤٤ بلیۆن دۆلاری ئەمریکی (٢٠٢٢) |
Net income | ٩٩٫٨٠ بلیۆن دۆلاری ئەمریکی (٢٠٢٢) |
| Total assets | ٣٥٢٫٧٦ بلیۆن دۆلاری ئەمریکی (٢٠٢٢) |
| Total equity |  ٥٠٫٦٧ بلیۆن دۆلاری ئەمریکی (٢٠٢٢) |
ژمارەی کارمەندان | ١٦٤٠٠٠ (٢٠٢٢) |
| وێبگە | www٫apple٫com |
| Footnotes / references [1][2][3][4][5] | |
کۆمپانیای ئەپڵ بە ناوی کۆمپانیای ئەپڵ کۆمپیوتەر لە ١ی نیسانی ١٩٧٦ لەلایەن ستیڤ وۆزنیاک و ستیڤ جۆبس و ڕۆناڵد واین دامەزراوە بۆ پەرەپێدان و فرۆشتنی کۆمپیوتەری تایبەتی ئەپڵ I ی وۆزنیاک. لەلایەن جۆبس و وۆزنیاکەوە بە ناوی ئەپڵ کۆمپیوتەر، ئینکۆ لە ساڵی ١٩٧٧ دامەزرا و کۆمپیوتەری داهاتووی کۆمپانیاکە کە ئەپڵ دووەم بوو، بووە پڕفرۆشترین و یەکێک لە یەکەم مایکرۆکۆمپیوتەرەکانی بەرهەمهێنانی بەکۆمەڵ. ئەپڵ لە ساڵی ١٩٨٠دا کەوتە بازاڕەوە و سەرکەوتنی دارایی دەستبەجێی بەدەستهێنا. کۆمپانیاکە کۆمپیوتەرەکانی پەرەپێدا کە ڕووکاری بەکارهێنەری گرافیکی داهێنەرانەیان تێدابوو، لەنێویاندا ماکینتۆشی ئەسڵی ساڵی ١٩٨٤ کە لەو ساڵەدا لە ڕیکلامێکی ڕەخنەگراندا ڕاگەیەندرا. تا ساڵی ١٩٨٥ تێچووی زۆری بەرهەمەکانی و ململانێی دەسەڵات لە نێوان کارگێڕان کێشەی لێکەوتەوە. وۆزنیاک بە شێوەیەکی دۆستانە لە ئەپڵ پاشەکشەی کرد و بەدوای کارەکانی دیکەدا ڕۆیشت، لە کاتێکدا جۆبس بە تاڵیی دەستی لەکارکێشایەوە و کۆمپانیای نێکستی دامەزراند و هەندێک کارمەندی ئەپڵی لەگەڵ خۆی برد.
کۆمپانیاکە لە ١ی نیسانی ١٩٧٦ لەلایەن ستیڤ جۆبز، ستیڤ وۆزنیاک، و ڕۆناڵد واین بە ھاوبەشی دامەزرا [6][7]
- لە ساڵی ١٩٧٦ دا ئاپڵ لە لایەن ستیڤ وۆزنەیک و ستیڤ جۆبس دەستی بە کارەکانی کرد. بێجگە لە ١٢ ساڵێک نەبێ کە ستیڤ جۆبس دوور بوو، لە دەیەکانی ٧٠وە بەردەوام پەرەی بە بەرەوپێش بردنی ئەو کومپانیایەدا بوە، ھەر لەو ساڵەش بەھاوبەشی کۆمپانیای ئەپڵیان دامەزراند.[8]
- لەساڵی ١٩٨٤ ئەپڵ دەستی بە فرۆشتنی کومپیۆتەر کرد.
- لەساڵی ١٩٨٥ دا ، لە بەربەرەکانێیەکی دەسەڵاتدا ستیڤ جۆبس ئەپڵی بەجێ ھێشت.
- لەساڵی ٢٠٠١ دا ،ئەپڵ یەکەم ئایپۆد ی بڵاو کردەوە.[9]
- لەساڵی ٢٠٠٣ دا ، ئایتونس بڵاو کرایەوە. بەکارھێنەران دەتوانن لەم رێکەوتە بە دواوە موزیک و فیلم لەسەر ئینتەرنێت بە شێوەی سەرھێڵ بکڕن
- لەساڵی ٢٠٠٥ دا ،تیم کوک وەک بەرپرسی چالاکییەکانی ئاپڵ ھەڵبژێردرا.
- لەساڵی ٢٠٠٩ دا ، ستیڤ جۆبس دوای نەشتەرگەری و گۆڕینی سییەکانی گەڕایەوە بۆ ئەپڵ.
- لە ساڵی ٢٠١٠ ئەپڵ دەستی بە فرۆشتنی ئایپاد کرد [10][11]
- لەساڵی ٢٠١١ ئایپاد ٢ وەشێنرا[12]
- لةسالی ٢٠١٢ ئایفؤنی ٥ و ئایپادی مینی ئاشکراکرد٠
- لةسالی٢٠١٣ئایفؤنی 5s و ئایفؤنی 5c و ئیپاد ئایر٠
- لةسلی٢٠١٤ ئایفۆن ٦ و ٦ پلەس و ئایپاد ئێر ٢ و (ئایپاد مینی بە شاشەی رێتیناوە) بڵاوکردەوە.
- لە ساڵی ٢٠١٥ ئایفۆن ٦ئێس و ٦ئێس پڵەس و ئایپاد پڕۆ و ئەپڵ واتچ و ئەپڵ تی ڤی و ئەپڵ پێنسڵی بڵاو كردەوە.
- لە ساڵی ٢٠١٦ ئایفۆن ٧ و ٧ پڵەس.
- لە ساڵی ٢٠١٧ ئایفۆن ٨ و ٨ پڵەس.
- لە ساڵی ٢٠١٧ ئایفۆن(x)یان ١٠.
- لە ساڵی ٢٠١٨ ئایفۆن(xs)یان دە ئێس.
- لە ساڵی ٢٠١٨ ئایفۆن(XR) یان دە ئار.
- لە ساڵی ٢٠١٨ ئایفۆن (xs max) یان دە ئێس ماکس.
- لە ساڵی٢٠١٩ ئایفۆن١١و١١پرۆو١١پرۆ ماکس.
- لە شاڵی ٢٠٢٠ ئایفۆن ١٢ مینی و ١٢ی ئاسایی و ١٢ پرۆ و ١٢ پرۆ ماکس.
- لە ساڵی٢٠٢١ ئایفۆن ١٣ مینی و ١٣ی ئاسایی و ١٣ پرۆ و ١٣ پرۆ ماکس.
ناوی ئەپڵ (Apple) وشەیەکی ئینگلیزییە، کە لە کوردیدا بە واتای سێو دێ. کە ئەم ناوەش بەھۆی ئەوەوە ناونراوە کە ستیڤ جۆبسی خاوەنی پێشووی کۆمپانیای ئەپڵ لە کێڵگەیەکی سێوەوە گەڕاوەتەوە و وەکو چارەسەر سوودی لە سێو بینیوە ، ھەر لەبەر ئەوەش بە لایەوە ناوێکی سادە و جوان و خۆش بووە ڕوحیەتیکی تایبەتی ھەبووە ئیزعاج نەبووە. لێرەدا باسی سەفەرێکی ستیڤە بۆ کێڵگەیەک لە ھاویندا لە ویلایەتی کالیفۆرنیا..[13][14]
١٩٧٦ Apple I ١٩٧٧ Apple II ١٩٨٣ LISA ١٩٨٤ ماکینتۆش (سەرکەوتووترین و گرنگترین بەرھەم بوو، وەرچەرخانێکی بەدوای خۆیدا ھێنا لە کۆمپیوتەری کەسیدا PC) ١٩٨٥ Apple II ١٩٨٩ Macintosh Portable ١٩٩٣ ماکینتۆش لەسەر RISC ١٩٩٥ تاکوو ١٩٩٦ گەورەترین کێشەی ئابووری و بەڕێوەبردنی ھاتەڕێ. ١٩٩٦ لە لایەن کۆمپانیای NeXT ەوە کڕدرا.
لە ساڵەکانی ١٩٧٦ تاکوو ١٩٩٨ ڕەنگەکانی پەلکەزێڕینە rainbow لەشێوەی لەتە سێوێکدا لۆگۆی کۆمپانیاکەبوو. پاش ١٩٩٨ ھەمان شێوە مایەوە، بەڵام ڕەنگەکەی بوو بە زیوی.
لۆگۆی ئەسڵی ، کە زانا ئیساک نیوتۆن لە ژێر دار سێوێکدا دانیشتووە.
لۆگۆی سێوی خوراوی پەلکەزێڕینە, کە لە نێوان ساڵانی (١٩٧٦-١٩٩٨) بەکارهێنراوە
لۆگۆی ئەپڵی ڕەش کە لە دوای ١٩٩٨وە بەکارهێنراوە
یەکەم لۆگۆی ئەپڵ لەلایەن (ڕۆن واین)ەوە نەخشێنرا کە وێنەی ئیساک نیوتۆن پیشاندەدات کە لە ژێر دار سێوێکدا دانیشتووە. پاشانیش (ڕۆب جانۆف) لۆگۆیەکی نوێی نەخشاند کە پێکھاتبوو لە سێوێکی ڕەنگاوڕەنگ. دواتر لە ساڵی (١٩٩٨ز) کاتیک کە کۆمپانیاکە بەرھەمی نوێی (ئای ماک)ی بەرھەمھێنا پێی باش بوو کە لۆگۆی کۆمپانیاکەش کەمێک سادەتر بێت ھەر لەبەر ئەوە لۆگۆی کۆمپانیاکە چەند جارێک بە ڕەنگی ڕەشی سادە دەردەکەوت و بەڵام بە شێوەیەکی ڕەسمی لە نێوان ساڵانی (٢٠٠١-٢٠٠٣) لۆگۆی کۆمپانیاکە گۆڕدرا بۆ سێوێکی ڕەشی سادە. لە دوای ساڵی (٢٠٠٣)وە بوو بە سێوێکی ئاوی یان ڕەساسی.[15]
دوای تەنیا ڕۆژێ لەبڵاوکردنەوەی ئایفۆنی 4s دامەزرێنەری ئەپڵ کە پێشووتر دەستی لە کار کێشابۆوە کۆچی دوایی لە ڕێکەوتی ٥ی تشرینی یەکەمی ساڵی ٢٠١١ واتە لە ٥٦ ساڵی کۆچی دوایی کرد.[16] بەمەش گوزەرێکی گەورەی لە ئەمریکا و ئەپڵدا کە تاڕادەیەک سەرۆکی ئەمریکا باراک ئۆباما ھاتە دوان و ھاوخەمی بۆ کەسوکاری دەربڕی.[17]
ئەپڵخاوەن ماڵپەڕێکە [18] کە سەردانیکەران و ھەوادارانی دەتوانن بە ھۆی ماڵپەڕی ئەپڵ ەوە داواکاری خۆیان بۆکڕینی بەرھەمەکانی ئەپڵ پێشکەش بکەن وە لەم ماڵپەڕە سەرجەم چالاکی و بەرھەمەکانی ئەپڵ دەخرێتە ڕوو لەکاتی دەڕچوونی وەشانی نوێی سیستەم کە ناسراوە بە ios و ئامێرەکانی ئایفۆن و ئایپاد و ئایپۆد و لاپ تۆپ و دیسکتۆپی ماک ھتد...
ماکینتۆش (بە ئینگلیزی: Macintosh) زنجیرەیەکە پێک ھاتووە لە چەند ھێڵێک بۆ کۆمپیوتەرە کەسیەکان (PC) نەخشەسازی و پێشکەوتنی لەلایەن کۆمپانیای ئەپڵەوە بۆ کراوە یەکەم ماکینتۆش بەرھەم ھێنرا لە ٢٤.١.١٩٨٤ ئەمەش یەکەم ئەزموونی سەرکەوتوو بوو کە بۆ کۆمپیوتەرە کەسیەکان کرا جگە لە ماوس و ڕووتەختە ئەلیکترۆنییەکان کۆمپانیاکە بەردەوام بوو لە سەرکەوتنە یەک لە دوای یەکەکانی بۆ نیوەی دووەمی ساڵی ھەشتاکان لە ساڵی نەوەدەکانش وردە وردە بەرەو کاڵبوونەوە و نەمان ڕۆشت وەکو مارکێتی کۆمپیوتەرە کەسییەکان ، پاشان بەرەو ڕووی "Wintel"ی " IBM PC compatible" ڕۆشت ئامێرەکانیشی کارا و چالاک بوون لەگەڵ " MS-DOS" و "Microsoft Windows" (مایکرۆسۆفت ویندۆز).[20][21]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
