کانتۆنی

کانتۆنی (چینی دێرین: 廣東話؛ چینی سادەکراو: 广东话; یالێ: Gwóngdūng wá) بریتییە لە زمانێکی سەر بەخێزانی زمانە چینییەکان و لقێکە لە زمانەکانی سینۆ-تیبتی قسەی پێدەکرێ لە گوانژۆ (لە کۆندا ناسرابوو بە کانتۆن) و ناوچەکانی دەوروبەری باشووری ناوەڕاستی چین، کانتۆنی گرووپێکە سەر بە شێوەزاری یویی چینی کە زیاتر لە ٨٠ ملیۆن قسەپێکەری ڕەسەنی ھەیە.

کانتۆنی
廣東話 Gwóngdūng wá
Gwóngdūng wá written in traditional Chinese (left) and simplified Chinese (right) characters
قسەی پێدەکرێ لە	چین، ھۆنگ کۆنگ، ماکاو، ھەندێ ناوچەی تر
ناوچە	ڕووباری پێرڵ، گواندۆنگ، لەگەڵ ڕۆژاوای گوانگخی
خێزانی زمانەکان	سینۆ-تیبتی سینتیک یویی یوھایی کانتۆنی
شێوەزارەکان	گوانژۆیی خیگوانی ھۆنگ کۆنگی
سیستەمی نووسین	شێوە نووسینی کانتۆنی ھێڵکاری کانتۆنی شێوە نوسینی چینی
دۆخی فەرمیبوون
زمانی فەرمییە لە	ھۆنگ کۆنگ  ماکاو
کۆدەکانی زمان
ISO 639-3	yue (گونجاوە بۆ ھەموو زارەکانی Yue)
Glottolog	cant1236
Linguasphere	79-AAA-ma

زمانی کانتۆنی لە ھەریەک لە ووڵاتانی ئاسیایی: ڤیێتنام^[1]، مالیزیا^[2]، سینگاپوور^[3]، کەمبۆدیا^[4]، تایلەند^[5]، ئیندۆنیزیا و ھەروەھا ووڵاتانی ئەوروپایی وەک: شانشینی یەکگرتوو^[6]، پورتوگال^[7]، فەڕەنسا^[8] و ئوسترالیا^[9] لەگەڵ ئەمریکای باکوور لە ووڵاتانی: ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا^[10] و کەنەدا^[11] بە ھەزاران ئاخێوەری ھەیە.

مێژوو

 

فەرھەنگێکی کانتۆنی لە سەدەکانی پێشوودا.

ڕێژەی دانیشوانی قسەپێکەری زمانی کانتۆنی و شێوەزاری یویی لە ووڵاتی چین.

سەرچاوەکان

تێبینی

 

1. «Report on Results of the 2019 Census». General Statistics Office of Vietnam. لە ١ی ئایاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
2. Sin، Ka Lin (2009). «"Mǎláixīyà de sān gè hànyǔ fāngyán" zhōng zhī jílóngpō Guǎngdōnghuà yuè tán» 《马来西亚的三个汉语方言》中之 吉隆坡广东话阅谭 [A Review on Kuala Lumpur’s Cantonese in Part of "The Three Chinese Dialects in Malaysia"] (PDF). Xīnjìyuán xuéyuàn xuébào / New Era College Academic Journal (بە چینی (چینیی ئاسانکراو)). 6: 83–131. لە 2013-05-11 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە (PDF). لە 29 January 2018 ھێنراوە. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
3. Lee، Edmond Eu Fah، «Profile of the Singapore Chinese Dialect Groups» (PDF)، Statistics Singapore Newsletter، لە ڕەسەنەکە (PDF) لە 2011-02-05 ئەرشیڤ کراوە
4. «Cambodia – The Chinese». Countrystudies.us. لە ٢٩ی حوزەیرانی ٢٠١١ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی نیسانی ٢٠١٦ ھێنراوە.
5. Tong، Chee Kiong، ed. (2001). Alternate Identities: The Chinese of Contemporary Thailand. Brill. pp. 21–25. ISBN 9789812101426.
6. «Cantonese Speakers in the UK». Ethnologue.com. لە ١٩ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٠ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢ ھێنراوە.
7. de Oliveira، Catarina Reis (July 2003)، «Immigrant's Entrepreneurial Opportunities: The Case of the Chinese in Portugal» (PDF)، FEEM Working Papers، No. 75، doi:10.2139/ssrn.464682، S2CID 152878194، SSRN 464682، لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٢٠ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە، لە ٢٦ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٢ ھێنراوە {{citation}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی)
8. Laurent، Annabelle (٢٨ی حوزەیرانی ٢٠١٠). «"Chinois de France" ne veut rien dire» ["Chinese from France" means nothing]. Slate.fr (بە فەرەنسی). لە ١٥ی شوباتی ٢٠١٨ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٩ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨ ھێنراوە.
9. «What are the most common languages spoken in Australia?».
10. Chinese Population by Census Tract – New York City, 2010 (PDF)، New York City Department of City Planning
11. Berton، Pierre (1989). The Last Spike. Penguin. pp. 249–250. ISBN 0-14-011763-6.

بەستەرە دەرەکییەکان

 

• «Multi-function Chinese Character Database» 漢語多功能字庫 (بە چینی). The Chinese University of Hong Kong.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)
• Hong Kong Government site on the HK Supplementary Character Set (HKSCS)
• Cantonese Tools
• 粵語/廣東話參考資料 Yue References by wordshk – GitHub Pages. GitHub.

• دەروازەی چین
• دەروازەی ھۆنگ کۆنگ
• دەروازەی زمان
• دەروازەی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
• دەروازەی کەنەدا

کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە کانتۆنی تێدایە.