Hĭ-ciŭ

Hĭ-ciŭ (非洲), ciòng miàng Ā-hĭ-lé-gă (阿非利加)^[1], sê sié-gái dâ̤ 2 duâi gì dâi-lṳ̆k, miêng-cék 30,221,532 km², sê dê-giù biēu miêng-cék gì 6.0%, ciòng-buô lṳ̆k-dê miêng-cék gì 20.4%. 2005 nièng tūng-gié, gê̤ṳng-cūng ô 8.9 é nè̤ng sĕng-uăk diŏh Hĭ-ciŭ, dâi-kái sê sié-gái ciòng-buô ìng-kēu gì 14%.

Hĭ-ciŭ diŏh sié-gái siông.

Hĭ-ciŭ báe̤k-buô sê Dê-dṳ̆ng-hāi, dĕ̤ng-báe̤k buô sê Suez Ông-ò̤ gâe̤ng È̤ng-hāi, dĕ̤ng-nàng buô sê Éng-dô-iòng, să̤ buô sê Dâi-să̤-iòng.

Hĭ-ciŭ ké̤ṳk nêng-ùi sê ìng-lôi huák-nguòng gì dê-huŏng.

Mìng-chĭng gì lài-lĭk

"Hĭ-ciŭ" găk Să̤-huŏng ngṳ̄-ngiòng diē-sié sê „Africa“: „Afri“ sê gū-cā sĕng-uăk diŏh Báe̤k Hĭ Carthago dê-kṳ̆ gì mìng-cŭk gì miàng; "-ca" sê Lá-dĭng-ngṳ̄ gì sṳ̀-muōi, é-sé̤ṳ sê "guók-gă hĕ̤k-ciā liāng-tū".

Guók-gă

•  Burundi
•  Djibouti
•  Eritrea
•  Ethiopia
•  Kenya
•  Comoros
•  Rwanda
•  Seychelles
•  Somalia
•  Somaliland -- buô-hông sìng-nêng
•  Tanzania
•  Uganda
•  Cameroon
•  Congo Mìng-ciō Gê̤ṳng-huò-guók
•  Congo Gê̤ṳng-huò-guók
•  Chiáh-dô̤ Guinea
•  Gabon
•  São Tomé gâe̤ng Príncipe
•  Dṳ̆ng-hĭ Gê̤ṳng-huò-guók
•  Algeria
•  Ăi-gĭk
•  Nàng Sudan
•  Lṳ̄-bī-ā
•  Morocco
•  Sahrawi Ā-lá-báik Mìng-ciō Gê̤ṳng-huò-guók -- buô-hông sìng-nêng
•  Sudan
•  Tunisia
•  Angola
•  Botswana
•  Nàng-hĭ
•  Lesotho
•  Madagascar
•  Malawi
•  Mauritius
•  Mozambique
•  Namibia
•  Eswatini
•  Zambia
•  Zimbabwe
•  Benin
•  Burkina Faso
•  Cabo Verde
•  Côte d'Ivoire
•  Gambia
•  Ghana
•  Guinea
•  Guinea-Bissau
•  Liberia
•  Mali
•  Mauritania
•  Niger
•  Nigeria
•  Senegal
•  Sierra Leone
•  Chad
•  Togo

Dê-kṳ̆

•  Canary Gùng-dō̤ -- sṳ̆k Să̤-băng-ngà
•  Ceuta -- sṳ̆k Să̤-băng-ngà
•  Melilla -- sṳ̆k Să̤-băng-ngà
•  Madeira -- sṳ̆k Buò-dò̤-ngà
•  Ĭng-guók Éng-dô-iòng Liāng-tū -- sṳ̆k Ĭng-guók
•  Mayotte -- sṳ̆k Huák-guók
•  Réunion -- sṳ̆k Huák-guók
•  Saint Helena, Ascension gâe̤ng Tristan da Cunha -- sṳ̆k Ĭng-guók

Chăng-kō̤

1. R. S. Maclay; C. C. Baldwin; S. H. Leger. Dictionary of the Foochow Dialect 3. 1929. 1.