From Wikipedia, the free encyclopedia
Элһэтэ (ород: Элиста́, Загбар:IPA-ru (Зүблэлтын үедэ дэлгэрэнги байһан) гү, али Загбар:IPA-ru;[1] Хальмаг: Элст, Elst, [ɛləsˈtə])[2], болбол Оросой холбоото уласай Хальмаг Уласай ниислэл хото. Элһэтэ голой эрьедэ, Эрьеын жаран зургаан шэлын зүүн урда хэһэгтэ, Москва хотоһоо 1250 км зайда оршоно. Хальмаг Уласай шухала эдэй засагай, гүрэнэй түрын бодолгын, болбосорол-һуралсалай, эрдэм ухаанай ба соел уралигай түб.
Элһэтэ хото |
|||
---|---|---|---|
— хотын тойрог — | |||
Элһэтэ хото | |||
|
|||
Улас орон | ОХУ | ||
Можо нютаг | Хальмаг Улас | ||
Хотын тойрог | Элһэтэ | ||
5 хороо | Табан хороотой | ||
Газар нютаг | 92,36 км² | ||
Газарай байса | д.н.д. 120 м | ||
Хүн зон | 2015 ондо 104 387 хүн | ||
Нягтарал | 1130,22 хүн/км² | ||
Нютагай олон | Элһэтынхид | ||
Телефоной_код | +7 84722 | ||
Сахим газар | gorod-elista.ru (ородоор) |
104 мянган ажаһуугшадтай (2015), нютаг дэбисхэрынь — 92,36 км²[3].
1865 ондо хүдөө газараар байгуулагдаһан, 1930 ондо хотын зэргые абанхай.
Элһэтэ хото 1865 онһоо түүхэеэ эхилнэ. 1927 ондо Хальмаг ороной ниислэл болоһон байна. 136 жэлэй саана Элһэтэ, Уһата, Ноһата, Булагта нютагууд руу хальмагууд нүүжэ ерэбэ һэн. Ород эрхэтэн таряашан Степан Прокопьевич Кийков 1862 оной хабар нэгэн Хальмагай зүблэһэнөөр байшан бариһанаар һуури табигданхай. 1865 он гэхэдэ Элһэтэ 15 байшан баригдаһан байба. Энэһээ 1865 ондо Элһэтэ хотые үүсхэн байгуулагдаһан гэжэ үзэдэг. 1930 онһоо «Элһэтэ» хотын зэргые олобо. 1942 оной 8 һарада Элһэтэ хото германшуудта эзэлэгдэбэ. 1944—1957 оной хоорондо Хальмаг арадай геноцид мэтэ сүлэлгэ сагта Элһэтэ хотые «Степной» гэжэ нэрлэн Ставрополь можын нэгэн хэһэг гэжэ үзэдэг байһан аймшагтай үе бии.
Элһэтэ хотодо дурасхалтай газарнууд олон байна. Сити-чесс, Сахюусан сүмэ, Хальмаг Уласын Дээдэ Һургуули болон гэхэ мэтэ юм хаража шадана. Элэһэтын сутэхэдэндэ Ленинэй талмай байна, талмай дээрэ олон дабхартай хийд дунгэнэ. Ойронь Сагаан гэр зогсоно. Энэ барилга хажууда Будда Багшын бумба байна. Байсрлснчнр сагтан, зоболонгоо үзэһэн сагтан амитан ерээд Үндэр Будда Бурханда мүргэнэ. Энэ бумба ногоон ургамал модон заагта зогсоно. Холо бэшэ сэрүүн уһан сорьёолон адхарана. Зунай халуун сагта эндэ ойро далай амитан ерээд амарна. Эндэ зураг абаха арга байна. Басагадууд нааран ерэжэ наадаха машинаар үлдэнэ. Наймадахи микрорайонай захада ехэ үндэр уула дээрэ баһа нэгэ хүшөө байна. Энэ хүшөөе габьяата скульптор Эрнст Неизвестный Шэбэр сүлэлгэдэ ябаһан хальмагуудта зорюулаа һэн. Элһэтэ декәдчн олон зүйл хүшөөнүүд байна. Тэдэнь: О.И.Городовиковин, Ээлэн Овлай, Хонгрин Элһэтэн гудамжуудаар ябаһан сагта хүнэй нюдэн байрлана. Тойрондо һайхан модод сарслдад зогсоно, олон зүйл сэсэгүүд ханхлана. Асгахадань болхла, хотын олон зүйл үнгэтэй гэрэлээр гэрэлнэ.
Элһэтэдэ байдаг улас үдэр болоһон кинотеатр одна. Эндэ нэрэдэнь: «Родина» («Тоонто нютаг»), «Октябрь» («Арбадугаар һара»), «Жангар». Хэдэн театрнууд байна: Басангын Баатарай нэрэмжэтэй драмтеатр, ород театр, зара гэдэг театр. «Родина» («Тоонто нютаг») кинотеатрын өөр Амар-Һанаанай нэрэмжэтэй номой сан байна.
Элһэтэдэ олон һургуулинууд байна. Энэ тоодо: Хальмаг гүрэнэй ехэ һургуули, автомашина-халһна техникум, эмшэн болон хото гоёшологшодой колледжууд, бэлиг-эрдэмтэй һургуулинууд, гуманитарна, коммерческэ болон техническэ лицейнууд, 3 мэргэжэлэй һургуулинууд, дунда һургуулинууд болон хүүгэдэй сэсэрлигүүд байна.
Элһэтэ хотодо томо оборой автобус ниитын тээбэриин үйлэшэлгэдэ ябадаггүй, зүбхэн микроавтобус үйлэшэлдэг. 2012 оной байдалаар хотын ниитын тээбэридэ 10 үлүү тогтомол шэглэлээр микроавтобус үйлэшэлжэ байгаа. Таһалбариин үнэ 10 түхэриг. Үйлэшэлгэдэ троллейбус, автобус, микробус, такси, дуобус зэргэ үйлэшэлдэг.
Элст хотын нийтийн тээврийн чиглэлүүд | |
---|---|
Дугаар | Чиглэл |
1 | 8-р бичил хороолол — Поле Чудес |
2 | ЖДВ — Демьяновская гудамжа |
5 | 6-р бичил хороолол — 1-р бичил хороолол (Залуучууд) |
6 | 8-р бичил хороолол — Төмөр замын буудал |
7 | ул. Баруун Гар гудамж — Сити-Чесс |
9 | 1-р бичил хороолол — Төмөр замын буудал |
10 | Төмөр замын буудал — Рашааны гудамж |
11 | Төмөр замын буудал — Баруун Гар |
12 | Студ. городок — 8-р бичил хороолол |
15 | Элст — Рашаан |
17 | Өмнөд — Төмөр замын буудал |
19 | Баруун хойд — 8-р бичил хороолол |
20 | Хүүгэдэй эмнэлгэ — 8-р бичил хороолол (Эхний автобус: 8-р бичил хороолол — КИТ, түүнээс хойш 8-р бичил хороолол — Ногооны зах) |
21 | Төмөр замын буудал — 8-р бичил хороолол |
23 | Кирбазарная гудамж — 8-р бичил хороолол |
25 | Төмөр замын буудал — 6-р бичил хороолол |
26 | 6-р бичил хороолол — Поле Чудес |
27 | 6-р бичил хороолол — Өмнөд |
40 | Төмөр замын буудал — СИЗО (цуцлагдсан) |
|
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.