From Wikipedia, the free encyclopedia
Оклахома (англи: Oklahoma, черокяар ᎣᎦᎳᎰᎹ) — Америкын Нэгэдэһэн Уласай Түб Урда бүһэдэ оршодог АНУ-ай можо улас. 2007 оной тоосоогоор 3,617,316 оршон һуугшадтай[5], 177,847 км² нютаг дэбисхэртэй[6] байһан Оклахома можо уласынь хүн зоноороо 28-д, газар нютагаараа 20-д ородог. Можо уласай нэрэнь Чоктоо хэлэнэй okla ба humma гү, али «улаан хүнүүд» гэһэн үгэһөө гаралтай болоод албан бусаар Дарыхан можо улас нэрээрээ нэрлэдэг. 1907 оной арбаннэгэдүгээр һарын 16-нда улаан арһатанай нютаг дэбисхэрһээ бии болгоһон Оклахома можо уласынь холбоондо нэгэдэһэн 46-дахи можо улас болоһон. Ниислэл болоод эгээн томо хотонь Оклахома-сити юм.
Оклахома можо улас State of Oklahoma | |||||||||
АНУ-ай можо улас | |||||||||
| |||||||||
Уряа Labor omnia vincit Хүдэлмэри бүхы зүйлые диилэнэ | |||||||||
АНУ-да Оклахомагай байра | |||||||||
Ниислэл | Оклахома-сити[1] | ||||||||
Албан ёһоной хэлэн | англи; чероки[2][3][4] | ||||||||
Нютаг дэбисхэр | |||||||||
Ниитэ | 181 196 км² | ||||||||
Уһанай хуби | 1,8 % | ||||||||
Хүн зон | 3 850 568 (2013)[5] | ||||||||
Можо улас болоһон үдэр | 1907 оной 11 һарын 16 (46-дахи) | ||||||||
Захиргаан | |||||||||
- Амбан захирагша | Мэри Феллин | ||||||||
- Дэд захирагша | Тодд Лэмб |
Байгаалиин хии, газарай тоһон, хүнэһэнэй бүтээгдэхүүнэй томо үйлэдбэрилэгшын нэгэ Оклахомань ниидхэ, эршэм хүсэн, сахилгаан холбоо, биотехнологиин һалбари дээрэ тулгуурилһан эдэй засагтай. АНУ-ай эгээн хурдан ургажа нэмэгдэжэ бай эдэй засагтай тус можо улас нэгэ хүндэ ногдохо оролгын дэбжэлтэ болон дотоодын ниитэ бүтээгдэхүүнэй дэбжэлтээр дээгүүр байрада ородог. Оклахома-сити болон Тулза Оклахомагай эдэй засагай гол түбүүдэй үүргэ гүйсэдхэдэг ба можо уласай ниитэ хүн зоной 60 оршом хубинь эдэ хотын метрополитан бүһэдэ оршон һуудаг.[7] Тус можо улас эдэй засаг, элүүр мэндын һалбарида холимог үзүүлэлтэтэй болоод эгээн томо ехэ һургуулинуудынь Америкын ехэ һургуулинуудай лигэдэ оролсодог.
Оклахомагай нютагай ехэнхи хэһэгынь намхан нуурнууд, тала нютагта хамаарха болоод, зүүн талаараа ой модотой. Тус можо уласай нютаг дэбисхэрэй ехэнхинь хатуу шэрүүн уларилтай АНУ-ай Ехэ Тала болон Дотоодо Үндэрлиг газарта оршодог. Хүн зониинь германшууд, ирландшууд, англишууд, унаган америкынхидһаа гаралтай болоод унаган америкынхидын ниитэ 25 хэлэн аялгуугаар хэлэдэг алишье можо уластай харисуулһан олон юм. Тус можо улас Америкын соёлой гурбан гол бүһын уулзабарида оршодог ба үүгээр мал туубариин зам дайража үнгэрдэг байгаа. Тэрэ энэ нютагта урда һуурижагшад ерэжэ һуурижажа байһан болоод унаган америкынхидта зорюулжа засагай газарһаа онооһон нютаг дэбисхэр багтадаг юм. Христианствын евангелис урасхал библиин бүһэ тус можо уласые улас түрын хубида эгээн консерватив можо уласуудай нэгэ болгоһон болобошье Арадшалһан намда олонхи һунгагшад бүридхүүлһэн байдаг ажа.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.