From Wikipedia, the free encyclopedia
Үбэр Кавказ дахи бүрэн эрхэтэ гурбан уласай арай жаахан болоод урда талынхинь Армени (армянаар Հայաստան Hayastan) юм. Албан ёһоор Бүгэдэ Найрамдаха Армени Улас (армянаар Հայաստանի Հանրապետություն Hayastani Hanrapetut’yun) гэнэ. Угиинь Баруун Азиинхи, арай өөрөөр бодобол Зүүн Европынхи гэжэ баһа хэлэжэ болоно.[5] Азербайджан, Гүрж, Азербайджанай таһархай нютаг Нахчыван, Турк, Ирантай хилэ залгадаг. Азербайджанһаа дайнаар булааһан Уулын Карабахтайгаа баһа хилэлжэ байгаа.
| Бүгэдэ Найрамдаха Армени Улас Հայաստանի Հանրապետություն (армени)
| ||||||
|
||||||
| Түрын дуулалай нэрэ: арм. Մեր Հայրենիք Мэр Айрэник, «Манай эхэ орон» |
||||||
.svg) Армениин байгаа газар
|
||||||
| Ниислэл |  Ереван |
|||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Албан хэлэн | Армени хэлэн | |||||
| Арад түмэн | 97.9% - Армен 1.3% - Езиди 0.5% - Ород 0.3% - бусад |
|||||
| Түрэ засаг | Бүгэдэ найрамдаха засагтай арадшалал | |||||
| - | Юрэнхылэгшэ | Армен Саргсян | ||||
| - | Юрэнхы сайд | Никол Пашинян | ||||
| Байгуулха | ||||||
| - | Ерванда улас | МТҮ 560 он | ||||
| - | Ехэ Армени улас | МТҮ 190 он | ||||
| - | Зүблэлтэ Холбооһоо сүлөөрэлгэ | 1990 оной 8 һарын 23 | ||||
| Дэбиcхэр газар | ||||||
| - | Бүхэлидөө | 29,793 км2 | ||||
| - | Уһанай процент (%) | 4.71 % | ||||
| Хүн зон | ||||||
| - | Тоосоо (2011) | 3,009,800[1] (89) | ||||
| - | Хүн зоной нягтарал | 108.4 хүн/км2 | ||||
| ДНБ (ХАШТ) | 2010 оной тоосоо | |||||
| - | Бүгэдэ | $16.858 тэрбум[2] | ||||
| - | Нэгэ хүндэ | $5,110[2] | ||||
| ДНБ (Нэрлэһэн) | 2010 оной тоосоо | |||||
| - | Бүгэдэ | $9.389 тэрбум[2] | ||||
| - | Нэгэ хүндэ | $6,846[2] | ||||
| ОТББЭ (2006) | 37[3] (дундажа) | |||||
| ХХИ (2010) |  0.695[4] (һайн) (76) |
|||||
| Мүнгэн тэмдэгтэ | [[Армени драм]] (AMD) | |||||
| Сагай бүһэ | Армениин саг (НЗНЦ+4) | |||||
| Интернет домэйн | .am | |||||
| Телефоной код | +374 | |||||
Армениин 29,743 км² (дэлхэйн 141-р том) газар нютаг юрэнхыдөө уулархаг. Нютагай хамагай үндэр сэгиинь Арагац (4,095 м) уулын орой, хамагай намиинь Дэбэд голой хүндэйдэ (380 м)[6] байна гэжэ тоосогдоһон. Севан (940 км²) гэхэ ганса томо нууртай.
Одоогой Армениин нютагта эртэ дээрэ үедэ Ехэ Армени улас мандажа байгаа. Армени бол Европо гаралтай үндэһэтэн юм. XIX зуунай эхиндэ хүшэрхэг Хаанта Ородой мэдэлдэ ороһон юм. 1918-1920 оной хоорондо богони хугасаанда "Бүгэдэ Найрамдаха Арадшалаһан Армени Улас" нэрээр тусгаар тогтоножо байгаад Зүблэлтэ Холбоодо нэгэдхэгдэжэ "Зүблэлтэ Социалист Бүгэдэ Найрамдаха Армени Улас" болоһон. 1991 ондо Зүблэлтэ Холбоо албан ёһоор бутрахад мүнөөнэй тусгаар тогтонолоо олобо.
Нэгэдэмэл түрын байгууламжатай Армени уласай нютаг дэбисхэр 10 аймаг (մարզ, «марз»), аймагһаа гадуур 1 хото (Ереван) боложо хубаагдана. Нэгэ аймагта дундажаар 2.8 мянган км² газар, 21 түмэн хүн ноогдожо байна.[7] Задалан харабал аймагууд дотороо 915 баг (һуурин, «хамаянк») болоно.
| Д/д | Нютагай нэрэ | Армени бэшэг | Талбай, км² | Хүн зон |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Арагацотн | Արագածոտնի | 2755 | 141,800 |
| 2 | Арарат | Արարատի | 2003 | 279,200 |
| 3 | Армавир | Արմավիրի | 1241 | 284,500 |
| 4 | Вайоцзор | Վայոց Ձորի | 2406 | 55,800 |
| 5 | Гехаркуник | Գեղարքունիքի | 3655 | 241,600 |
| 6 | Котайк | Կոտայքի | 2100 | 280,900 |
| 7 | Лори | Լոռու | 3791 | 281,600 |
| 8 | Сюник | Սյունիքի | 4505 | 152,800 |
| 9 | Тавуш | Տավուշի | 3120 | 134,400 |
| 10 | Ширак | Շիրակի | 2679 | 281,500 |
| 11 | Ереван | Երևան | 227 | 1,119,000 |
.jpg)
.JPG)
Энэ хуудаһан Армени гэһэн Викимедиа сангай ангилал холбооһотой.Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
