Хорхой шумуул
From Wikipedia, the free encyclopedia
Хорхой шумуул (латаар Insecta) — трахейн һубагай туһаламжатайгаар амисхалдаг, гурбан хос хүлтэй үетэ хүлтэнэй хүрээнэй хамагай томо анги болоод сая гаран зүйл амитад тэмдэглэгдээд байгаа болобош 1,5 сая оршом зүйл байхань зайлшагүй гэжэ эрдэмтэд үзэжэ байгаа. Дэлхэйн амитанай зүйлэй бүридэлэй талаһаа үлүү хубиие шумуул эзэлхэ[1][2] болоод нээгдээгүй 30 саяһаа үлүү зүйл шумуул байгаа гэжэ тоосодог байна[3].
Хорхой шумуул (Insecta) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Мүнөөнэй болон усадхагдаһан хорхой шумуул (Insecta) | ||||||
Биологиин классификаци | ||||||
| ||||||
Дэд анги: | ||||||
гү, али:
| ||||||
Бэе гүйсэһэн шумуулай хэмжээ 0.139 мм- 55.5 см[4], хүндэ хүнгэниинь 70 грамм хүрэнэ[4]. Хорхой шумуул амидаралай олон янза бүриин нүхэсэлдэ амидарха шадабариие хүгжэлэй ябасада олоһон ушарһаа тэдэнэй бэеын бүтэсэ, эрхэтэнүүдэй гүйсэдхэхэ үүргэ маша олон янза боложо һэн. Хорхой шумуул онсолог бол ниидэхэ шадабаритай болоһон ябадал юм. Маша олон зүйлэй шумуул байгаали дээрэ ехэ хэмжээгээр тохёолдохо ушар байгаалиин биоценоздо угаа ехэ үүргые гүйсэдхэнэ. Тэрэшэлэн олон зүйлэй шумуул хүдөө ажахыда хорон хүнөөл ушаруулха, ургамалай тооһон хүртээхэ, хүн ба амитанай бэедэ паразитлан амидарха, үбшэн тарааха зэргэ практикын холбогдолоор маша ехэ юм.
Монгол орондо 13,000 гаран зүйлэй шумуул мэдэгдээд байна.