Natrij-sulfat

Natrij sulfat je so natrija i sumporne kiseline. U anhidratnoj formi, je bijeli kristalni prah sa hemijskom formulom Na₂SO₄, dok je kao dekahidrat poznat kao Glauberova so ili sal mirabilis (čudesna so) sa formulom Na₂SO₄ ·10H₂O. Sa godišnjom proizvodnjom od 6 miliona tona je jedna od najvažnijih trgovačkih hemikalija.

Natrij-sulfat
Općenito
Hemijski spoj	Natrij-sulfat
Druga imena	Glauberova so, čudesna so, mirabilit
Molekularna formula	Na2SO4
CAS registarski broj	7757-82-6
Kratki opis	bijela kristalna čvrsta tvar
Osobine1
Molarna masa	142,04 g/mol (anhidrat)
Agregatno stanje	čvrsto
Gustoća	2,68 g/cm3 (anhidrat)
Tačka topljenja	884 °C (anhidrat)
Rastvorljivost	4,76 g/100 ml vode (0 °C)
1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima.

Natrij-sulfat se najviše koristi u proizvodnji deterdženata, u Kraftovom procesu proizvodnje papira. Oko dvije trećine svjetske proizvodnje se dobija iz mirabilita, prirodnog minerala u formi dekahidrata te ostataka iz proizvodnje nekih hemijskih sirovina poput hlorovodične kiseline.

Historija

Hidrat natrij-sulfata je poznat i kao Glauberova so, koja je dobila ime po njemačko-holandskom farmakologu Johann Rudolf Glauberu (1604–1670), koji ju je otkrio u izvorima u Mađarskoj. On lično ju je nazvao čudesna so (latinski: sal mirabilis) zbog njenih medicinskih osobina: kristali se generalno koriste kao laksativ, dok nije otkrivena njena današnja primjena početkom 20. vijeka.^[1]

U 18. vijeku Glauberova so se počela upotrebljavati kao sirovina u industrijskoj proizvodnji sode (natrij-karbonat), putem reakcije sa kalij-karbonatom. Pošto su se povećale potrebe za sodom, povećana je i potražnja za natrij sulfatom.^[2] Do tada, Leblancov proces, kojim se natrij sulfat dobijao kao intermedijarni proizvod je bio glavni metod u proizvodnji sode.

Reference

1. Zbigniew Szydlo: Water which does not wet hands: The Alchemy of Michael Sendivogius, 1994, London-Varšava, Poljska Akademija nauka
2. Fred Aftalion: A History of the International Chemical Industry, 1991, Philadelphia, University of Pennsylvania Press, str. 11–16, ISBN 0-8122-1297-5

Nedovršeni članak Natrij-sulfat koji govori o hemiji treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.