Jacques Monod

Jacques Lucien Monod (9. februar 1910 – 31. maj 1976) bio je francuski biolog, dobitnik Nobelove nagrade za fiziologiju ili medicinu za fiziologiju i medicinu, 1965. zajedno sa Françoisom Jakobom i Andreom Lwoffom za otkrića genetičke kontrole enzima i sinteze virusa.^[1]

Jacques Lucien Monod
Državljanstvo	Francuska

Doprinos nauci

Jaques Monod i François Jacob su poznati po radu na Lac operonu Escherichia coli, koji kodira proteine potrebne za transport i razgradnju šećera laktoze (lac). Na osnovu vlastitog iskustva i drugih rezultata, postavili su model sistema reguliranja sinteze nekih proteina u ćeliji. U njihovom modelu, proizvodnja proteina, kao što su oni koji su kodirani u okviru Lac (laktoza) operona, zaustavlja se kada se represor, kodiran od strane regulatornih gena, vezuje za svog operatora. Represor tada blokira određenu lokaciju na DNK, pored gena koji kodiraju proteine. Danas je poznato da se represija operatora ostvaruje fizičkim blokovima RNK polimeraze, vezanjem za gen promotor, mjesto početka transkripcije susjednih gena.

Studija kontrole ekspresije gena u Lac operonu bila je prvi primjer objašnjenja transkripcije i sistema genetičke regulacije djelovanja gena. Monod je također predložio postojanje mRNK, molekula koje povezuju procese skladištenja i prepisivanja informacije u DNK sa sintezom proteina. Široko je prihvaćen kao jedan od osnivača molekularne biologije.^[2][3]

Interes Monoda za Lac operon potiče iz njegove doktorske disertacije, u kojoj je proučavao je rast bakterija u kulturi na hranljivom mediju koji sadrži dva šećera.^[4]

Bibliografija

• The Statue Within: an autobiography by François Jacob, Basic Books, 1988. ISBN 0-465-08223-8 Translated from the French. 1995 paperback: ISBN 0-87969-476-9
• Chance and Necessity: An Essay on the Natural Philosophy of Modern Biology by Jacques Monod, New York, Alfred A. Knopf, 1971, ISBN 0-394-46615-2
• Of Microbes and Life, Jacques Monod, Ernest Bornek, June 1971, Columbia University Press, ISBN 0-231-03431-8
• The Eighth Day of Creation: makers of the revolution in biology by Horace Freeland Judson, Simon and Schuster, 1979. ISBN 0-671-22540-5. Expanded Edition Cold Spring Harbour Laboratory Press, 1996. ISBN 0-87969-478-5.
• Origins of Molecular Biology: a Tribute to Jacques Monod edited by Agnes Ullmann, Washington, ASM Press, 2003, ISBN 1-55581-281-3.

Citati

• "Prvi naučni postulat je objektivnost prirode: priroda nema namjeru ili cilj."
• "Sve što se utvrdi da bi bilo istinito kod E. coli također mora biti istina slonova."^[5]
• "Svemir nije trudan sa životom niti biosfere sa čovjekom ... Čovjek konačno zna da je sam u bezosjećajnosti neizmjernog svemira, od kojih je nastao samo slučajno. Njegova sudbina nije nigdje zapisana, niti je to njegova dužnost. Kraljevstvo iznad ili ispod tame; to je njegov izbor."^[6]

Reference

1. "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1965 François Jacob, André Lwoff, Jacques Monod". Nobelprize.org. Pristupljeno 30. 6. 2010.
2. Ullmann, Agnès (2003). Origins of molecular biology: a tribute to Jacques Monod. ASM Press. str. xiv. ISBN 1-55581-281-3.^{[mrtav link]}
3. PMID 330816 (PubMed)
4. From enzymatic adaptation to allosteric transitions, Jacques Monad, Nobel Lecture, December 11, 1965
5. Friedmann, Herbert Claus (2004). "From 'Butyribacterium' to 'E. coli' : An Essay on Unity". Biochemistry Perspectives in Biology and Medicine. 47 (1): 47–66. doi:10.1353/pbm.2004.0007.
6. Davies, Paul (2010). The Eerie Silence. Boston, New York: Houghton Mifflin Harcourt. str. 25. ISBN 978-0-547-13324-9.