Hifa (grč. ὑφή – hufḗ = mreža) je duga, razgranata i končasta struktura gljiva, oomiceta ili aktinobakterija.[1] U većini gljiva hife su glavni način vegetativnog rasta i skupno se nazivaju micelij.
2 – Pregrada (septa)
3 – Mitohondrija
4 – Vakuola
5 – Ergosterolni kristal
6 – Ribosom
7 – Nukleus
8 – Endoplazmatski retikulum
9 – Lipidno tijelo
10 – Plazmamembrana
11 – Vršno tijelo
12 – Golgijev aparat
Struktura
Hifa se sastoji od jedne ili više ćelija okruženih cjevastim ćelijskim zidom. U većini gljiva, hife su podeljene u ćelije unutrašnjim poprečnim zidovima koji se nazivaju "septe". Septe su obično perforirane porama, dovoljno velikim da ribosomi, mitohondrije i ponekad ćelijsko jedro prolazi između ćelija. Glavni strukturni polimer u gljivičnm ćelijama je obično hitin, za razliku od biljaka i oomiceta koji imaju celulozne ćelijske zidove. Neke gljive imaju hife bez septi (aseptatne).
Prosječni prečnik hifa je oko 4–6 µm.[2]
Rast
Hife rastu vrhovima. Vrhovi rastu tako da ćelijski zidovi se proširuju vanjske komponente, njihovom polimerizacijom, te unutrašnjom proizvodnjom nove ćelijske membrane.[3] Vršno tijelo je unutarćelijska organela povezana s rastom vrhova. Sastoji se od agregacije vezikula vezanih za membranu koje sadrže komponente ćelijskog zida. Ono je dio endomembranskog sistema gljiva, drži i oslobađa vezikule koje dobija od Golgijevog aparata. Ove vezikule putuju do ćelijske membrane kroz citoskelet i oslobađaju njihov sadržaj (uključujući razne proteine bogate cisteinom, uključujući i cerato-platanin i hidrofobin),[4][5] vanćelijskim procesom zvanim egzocitoza, gdje se potom može transportirati tamo gdje je potrebno. Vezikulske membrane doprinose rastu ćelijske membrane dok njihov sadržaj formira novi ćelijski zid. Vršno tijelo se kreće duž vrha hifnog lanca i ostvaruje vršni rast i razgranavanje; apikalna brzina rasta hifnih niti paralelna je i regulirana je gibanjem vršnog tijela.[6]
Kako se hifa proširuje, septa se može formirati iza rastućeg vrha kako bi se svaka hifa podijelila na pojedinačne ćelije. Hife se mogu granati bifurkacijom sve više vrhova ili pojavom novog vrha natične hife.
Tipovi
Klasifikacija prema septama
- Septatne (sa pregradama)
- Aspergillus[7] i mnoge drugevrste imaju ovakve hife.
- Aseptatne ili cenocitne (bez septi)
- Neseptatne hifw vezane su za rod Mucor,[8] neke Zygomycota i druge gljive.
- Pseudohife razlikuju se od pravih hifa po načinu rasta, relativnoj krhkosti i nedostatku citoplazmatskih veze između ćelija.
Klasifikacija prema ćelijskom zidu i sveukupnom obliku
Karakteristike hifa mogu biti važne u klasifikaciji gljiva. U taksonomiji bazidiomiceta ( Basidiomycota), hife koje čine plodno tijelo mogu se identificirati kao generativne, skeletne ili vezivne.[11]
- Generativne hife su relativno nediferencirane i mogu razviti reproduktivne strukture. Obično su tankih zidova, povremeno se razvijaju blago zadebljali zidovi, obično imaju česte septe, a mogu imat, ai i ne moraju stezaljke. Mogu biti ugrađene u sluz ili želatinozne materijale.
- Skeletne hife imaju dva osnovna tipa. Klasični oblik je sa debelim zidom i vrlo dugim nitima u odnosu na često pregrađivane generativne hife, nerazgranate ili rijetko razgranate, s malo ćelijskog sadržaja. Imaju malo pregrada i nedostaju im spone stezaljki. Fuziformne skeletne hife su drugi oblik skeletnih hifa. Za razliku od tipskih skeletnih hifa, one su u sredini zadebljale i često izrazito širokoke, što im daje fuziformni oblik.
- Vezivne hife su debelozidne i često razgranate. Zbog mnogih sužavanih grana često podsećaju na jelenje rogove ili opustošena stabla.
Na temelju generativnih, skeletnih i vezivnih tipova, 1932. godine E. J. H. Corner, za hifne sisteme, primijenio je pojmove monomitne, dimitne i trimitne, kako bi poboljšali klasifikaciju polipora..[12][13]
- Svaka gljiva mora imati generativne hife. Gljiva koja ima samo ovu vrstu, kao i mesnate gljive, poput Agaricales (pečurke), naziva se "monomitskom".
- Skeletne i vezivne hife daju kožnatim i drvenastim gljivama, poput polipore čvrstu konzistenciju. Ako gljiva sadrži sve tri vrste (primjer: Trametes versicolor), naziva se trimitna.
- Ako gljiva sadrži generativne hife i samo jedan od druga dva tima, zove se dimitna. U stvari, dimitne gljive gotovo uvijek sadrže generativne i skeletne hife; postoji jedan izuzetan rod, Laetiporus koji ima samo generativne i vezivne hife.
Za gljive koje formiraju fuziformne skeletne hife vezane generativnim hifama kaže se da imaju ""sarkodimitični hifni sistem. Nekoliko gljica formira fuziformne skeletne hife, generativne hife i vezivne hife, a za njih se kaže da imaju sarkotrimitne hifne sisteme. Ove pojmove uveo je E. G. H. Corner, kao kasnije preciziranje, 1966.[14]
Klasifikacija prema refrakcijsom izgledu
Hife su opisane kao sjajne ili "gleoplerozne" ("gleohife") ako im visok lomni indeks pod mikroskopom daje mastan ili zrnast izgled. Te ćelije mogu biti žućkaste ili bistre (hijalin). Mogu se ponekad selektivno obojiti sulfovanilinom ili drugim reagensima. Specijalizirane ćelije zvane cistidije također mogu biti gleoplerozne.[15][16]
Također pogledajte
Reference
Vanjski linkovi
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
