From Wikipedia, the free encyclopedia
Gazi Husrev-beg (1480–1541) bio je bosanski beg[1][2] u Osmanlijskom Carstvu u prvoj polovini 16. vijeka.
Gazi Husrev-beg | |
|---|---|
 Turbe Gazi Husrev-bega (desno) u haremu njegove džamije u Sarajevu | |
| Rođenje | 1480. Serres, Osmanlijsko Carstvo |
| Smrt | 1541. |
Gazi Husrev-beg je bio vojni strateg i namjesnik osmanlijske Bosne. Otac mu je bio Ferhad-beg namjesnik Trakije. Husrev-begova majka bila je sultanija Seldžuka kćerka sultana Bajazida II. Serrez je bio njena rezidencija, rezidencija osmanske princeze. Pradjed Husrev-bega bio sultan Mehmed II. Otac Husrev-bega, Ferhad-beg poginuo je 1486. kod Adane. Majka Seldžuka je sina odvela kod djeda, sultana Bajezida II u Carigrad, gdje se Husrev-beg odgajao i školovao u carskom saraju.[3]
Kao smederevski sandžak-beg sudjelovao je u osvajanju Beograda, nakon čega je 15. 9. 1521. godine postavljen na položaj bosanskog sandžak-bega.[4] Gazi Husrev-beg je ratovao protiv Mlečana, Mađara i ostatka Bosanskog kraljevstva koje se bunilo protiv Osmanlijskog Carstva. Za manje od tri godine osvojio je Knin, Skradin i Ostrovicu. Nakon ratnih uspjeha, Gazi Husrev-beg je odlukom carskog divana imenovan bosanskim sandžak-begom. Pod vodstvom Gazi Husrev-bega, Osmanlijska vojska je brzo napredovala u ratovanju. Gazi Husrev-beg je također osvojio utvrđene gradove Greben, Sokol, Jezero, Vinac, Vrbaški Grad, Livač, Karmatin, Bočac, Udbinu, Vranu, Modruč i Požegu.
Smatra se da je Gazi Husrev-beg izgubio život u bici na području današnje Crne Gore 1541, da ga je ubio Crnogorac iz plemena Kuča. Gazi Husrev-beg je umro u Sarajevu o čemu svjedoči bilješka u Fojničkoj hronici.[5] Sahranjen je u turbetu u haremu svoje džamije, a iznad vrata na turbetu piše: "Neka svaki dan milost Božija i blagoslov na njeg pada."
Gazi Husrev-begov vakuf zasniva se na njegove tri vakufname, prva je izdata novembra 1531. godine, druga januara 1537, a treća novembra 1537. godine. Prva vakufnama iz 1531. godine odnosila se na izgradnju džamije, imareta, musafirhane i haikaha. Druga vakufnama izdata 1537. godine odnosila se na izgradnju Kuršumlija medresa. Treća vakufnama iz 1537. godine odnosila se na uvakufljenje dodatne imovine za izdržavanje džamije i drugih objekata.
Vakuf se danas sastoji od niza objekata i ustanova koje je izgradio Gazi Husrev-begov vakuf: Gazi Husrev-begova džamija; Gazi Husrev-begova medresa sa bibliotekom kao centralnim objektima obrazovnog dijela zadužbine; Gazi Husrev-begov bezistan, Morića han i Tašlihan, Gazi Husrev-begov hamam, imaret i musafirhana kod sahat-kule, muvekkithana, šadrvan, bolnica, mekteb, Gazi Husrev-begov hanikah.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
